Toplu ulaşımı kullanan sayısında düşüş

     İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı toplu ulaşım kurum ve kuruluşları (ESHOT, İZULAŞ, İzmir Metro A.Ş., TRAM İZMİR, İZDENİZ, İZTAŞIT ve TCDD ortaklığıyla işletilen İZBAN), Koronavirüs (Covid-19) hastalığının Türkiye’de görülmeye başlaması sonrası büyük ölçüde yolcu kaybına uğradı.
     Ocak 2020’de 44 milyon 159 bin 966 olan biniş sayısı; Şubat ayında, okulların da ara tatilde olmasının etkisiyle 38 milyon 767 bin 783 olarak ölçüldü.

     Türkiye’de ilk pandemi vakasının görüldüğü ve “evde kal” çağrılarının başladığı Mart ayı ortasından itibaren kentte toplu ulaşımı kullananların sayısı hızla düşmeye başladı. Mart ayında toplam biniş sayısı 30 milyon 666 bin 258 oldu. Vaka ve ölüm sayılarının artışıyla birlikte, adeta sokaklardan el ayak çekildi. Birçok işyeri uzaktan çalışma şeklini hayata geçirerek evden çalışmaya başladı. Hafta sonları ilan edilen sokağa çıkma yasakları ile 23 Nisan ve 1 Mayıs resmi tatil günlerinin hafta sonlarıyla birleştirilmesinin etkisiyle Nisan ayında İzmir’de tüm toplu ulaşım araçlarına biniş sayısı yalnızca 6 milyon 143 bin 229 oldu.
     Düşüş Mayıs ayında da devam etti. Ayın ilk yarısında tüm toplu ulaşım araçlarına biniş sayısı 2 milyon 982 bin 663 oldu.

Zarar faturası kabardı
     Toplum sağlığını azami ölçüde korumak amacıyla her araç, kapasitelerinin üçte biri kadar yolcu taşıdı. Uygulama halen bu şekilde sürüyor. Ortalama yüzde 80’lerden fazla azalsa da mevcut yolcuya “sosyal mesafe ve sağlıklı ortam imkânı” sunabilmek için neredeyse normal zamanlardaki kadar araç ve personel görev yapıyor. Özellikle mesai saatlerinin başlayıp bittiği 06.00-10.00 ve 16.00-20.00 saatleri arasında sefer programı, normal zamanlardaki yoğunluğuyla devam ediyor.

     Kamusal toplu taşımacılığın kâr gözetmeden yapılması ilkesi çerçevesinde, yolcu sayısının normal olduğu zamanlarda dahi zararla görev yapan dev işletmeler, pandemi sürecinde ortaya çıkan zorunluluklar nedeniyle çok daha büyük bir zarar tablosuyla karşılaştı.

Ocak-Mayıs verileri
     Ocak ayında İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı toplu ulaşım kurum ve kuruluşlarında; Metro 7 milyon 889 bin 524 yolcu taşırken bu rakam mayıs ayının ilk 15 gününde 577 bin 170’e düştü. Aynı şekilde İZBAN 6 milyon 363 bin 886’dan 459 bin 483’e, Eshot 20 milyon 450 bin 848’den 1 milyon 405 bin 991’e ve İzdeniz de 1 milyon 249 bin 598’den 27 bin 313’e geriledi. Tramvay ise Konak’ta 1 milyon 954 bin 838’den 107 bin 528’ya, Karşıyaka’da 826 bin 950’de 19 bin 633’e düştü.

	OCAK	ŞUBAT	MART	NİSAN	MAYIS 1-13)
Eshot	20.450.848	20.416.260	14.361.473	3.021.134	1.405.991
Izulas	5.019.452	5.038.712	3.622.265	837.108	364.853
Izdeniz	1.249.598	940.623	834.408	33.725	27.313
Izdeniz-Araba	144.038	123.985	96.171	8.434	3.864
Metro	7.889.524	5.290.021	5.380.382	1.065.734	577.170
Tramvay Karşıyaka	826.950	552.589	475.477	38.244	19.633
Tramvay Konak	1.954.838	1.427.344	1.300.587	197.466	107.526
İzban	6.363.886	4.691.934	4.403.519	904.704	459.483
Seferihisar Mot. Taş. Kooperat	260.830	286.315	191.976	36.680	16.830
TOPLAM	44.159.964	38.767.783	30.666.258	6.143.229	2.982.663