daveroğuz@gmail.com

     Önce geçmiş Kurban Bayramınızı kutluyorum. Sıcak mevsimde aldığınız bitkiler nasıl dikilir? Diye soracaktım ki, İstanbul yağışlı havanın etkisine girdi. Sıcaklar başladıktan sonra dikimler biraz zorlaşıyor.

     Aldığınız süper güzel bir bitki saksıda bile olsa; Temmuz, Ağustos, Eylül aylarında,  doğrudan güneş ışıklarından uzak, bolca su vereceğiniz bir bölgede olmazsa çoğunlukla bitkinin ölümüyle sonlanıyor. Buna doğal olarak sakallı süsenleri (Iris germanica) katmayalım. Yazın en sıcak günlerinde süsenlerin yaşlı olanlarının yapraklarını 1/3’ünü kesip, yumrularını ayırarak, 1/3’ü toprak üstünde kalacak şekilde toprağa gömebilirsiniz. Can suyunu verdikten sonra çok büyük olasılıkla yaşamına devam edecektir.

     Diyelim ki, senenin sıcak aylarında bir çalı aldınız. Çalınız çok güzel. Toprağa kesinlikle dikmek istiyorsunuz. Önce, plastik saksıdaki bitkinizi su dolu kovada uzun uzun bekletin. Arkasından, bitkinizin içinde bulunduğu kaptan daha büyük bir çukur açın. Daha sonra bu çukuru suyla doldurun. Islattığınız çukurun içine bolca kompost ve funda toprağı; funda toprağı çevreci değil diyorsanız gübreli saksı toprağını karıştırıp bitkinizi dikin.

     Dikimden sonra, bitkinin çevresine toprakta çepeçevre bir daire çukur (küvet) oluşturun ki suyunuz çevreye akıp gitmesin. Toprağı bolca kuru yaprak ve kuru dallardan, ağaç kabuklarından oluşan bitkisel örtü ile kaplayın. Çok sıcak bir bölgede iseniz bitkinizi, çalınızı, fidanınızı güneşin doğrusal ışınlarından korumak için bir de örtü germeniz gerekebilir.

     Sıcak aylarda, sulama sorununu dışında bitkilere ufak tefek bakımlar yapmanız da gerekir. En başta, solan çiçekleri keserek hem  bitkinin tohum oluşturmak için enerji sarf etmesi önlenir, hem de birçok bitkide ikinci bir çiçeklenmeye fırsat verilebilir. Çiçek açan dalların uzayanları yerine göre 2/3’ü kesilip atılabilir. Şefkat çiçeği (Agapanthus spp.) gibi tek çenekli bitkilerin çiçekleri ise dipten kesilebilir.

     Biçimleri bozulmuş çalıları, otları çok uçlardan berber gibi kesebilirsiniz, ya da uçları 1. ve 2. parmak tırnaklarıyla çimdikleyerek koparabilirsiniz. Unutmayın tohumlarında ek yeri olmayan bitkiler tek çeneklidir. Oysa iki çenekli kayısı çekirdeğini düşünün, iki çenekli (İngilizce dicotyledones ya da Latince Eudicotidea) olduğu için çekirdek kabuğunun ortasında yapışma yeri keskin hale gelmiştir.

     Bu aylarda ilkbaharda çiçeklenen ve çiçeklenme sonrası budaması yapılmış gelin duvağı (Weigela spp.), havlu püskülü (Deutzia spp.), fil baharı (Philadelphus spp.) gibi bitkilerin şekilleri bozulmuş ise tekrar şekil vermek için ufak tefek budamalar yapılabilir. Merak etmeyin yaşlı dallar kesildikten sonra hızla yeşillenirler. Lavanta (Lavandula spp.), lavantin (Santolina spp.), kekik (Thymus spp.), ölmez otu veya altın otu (Helichrysum spp.), kül çalısı (Cineraria maritima) budamaları konveks şekilde yani kubbe şeklinde yapılmalıdır.

     Bu bitkiler, şimşir (Buxus spp.) ya da porsuklar (Taxus spp.) gibi yere paralel olarak dümdüz kesilemez. Lavantinlerin her zaman dairesel kesilmesi durumunda; harika toplar elde edebilirsiniz ama trampet tokmağı gibi çiçekleriniz olmaz. Kesin olarak çiçek açsın isterseniz o zaman da şekilden ödün vermeniz gerekecektir.

Devamı yarın...