Ticaret Bakanlığı’na bağlı e-Ticaret Bilgi Platformu verilerine göre, 2022 yılında Türkiye’deki e-ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 109’luk artış göstererek 800,7 milyar TL oldu. Bu verilere göre, e-ticarette günde yaklaşık 132 milyon dolar harcanırken, karayolu nakliyesinde bir günde 176 milyon dolarlık navlun ödemesi yapıldı. Tırport Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Akın Arslan, Türkiye karayolu nakliye trafiğinin 2022 Aralık ayına göre yüzde 15 civarında düşüş gösterdiğini belirtti.
“Ürünü piyasaya sunmadan önce 2-3 ay depoluyorlar”
Pazardaki bu azalışın sebeplerini üretimdeki düşüşe ve kamyonların boş dönmesine bağlayan Arslan, “Bir kısmı üretimde aynı hacimde devam etse de, ürünü piyasaya sunmadan önce imkanları çerçevesinde 2-3 ay depolamayı tercih ediyorlar. Yüksek enflasyon nedeniyle fiyat artışı beklentisi stoklamayı arttırıyor” dedi. Öte yandan, yoldaki kamyonların 3’te 1’inin yük almadan boş dönmek zorunda kaldığını aktaran Arslan, “Yüksek mazot fiyatları bireysel kamyon sahibini mutlaka dönüş yükü alarak dönmeye zorluyor. Kamyoncu gerekirse zorluyor, 3-4 gün daha bekliyor ve boş dönmek istemiyor” diye ifade etti.
Ortalama navlun fiyatı 15 bin TL’yi buldu
Tırport Insights verilerini değerlendiren Tırport Başkanı Arslan, 2023’ün ilk 7 ayında navlun fiyatlarının yüzde 30 arttığını kaydetti. Temmuz ayı verilerine göre, her gün FTL taşıma yapan bir kamyon günde ortalama 455 km yol yaparken, ortalama navlun fiyatı 15 bin TL’leri buldu. Navlun yılbaşından bu tarafa bazı hatlarda yüzde 25-35 civarında arttı. Yıllık nakliye pazarı hacmi 50 milyar doların üzerinde ve lojistik sektör büyüklüğü 100 milyar doların üzerine çıktı. Depolama tarafında ise yıllık 7-8 milyar dolarlık bir hacim bulunuyor.
“Lojistik firmaları ‘Dijital Forwarderlara’ dönüşecek”
Arslan’a göre, Türkiye’nin en büyük lojistik firması bu pastadan sadece yüzde 0,7 pay alabiliyor. Pazarın son derece dağıtık olduğunu belirten Arslan, Tırport gibi 100 binin üzerinde bireysel kamyona dijital platformu üzerinden çözüm üreten yeni nesil ‘dijital forwarderlar’ pazarda tek başına yüzde 5’in üzerinde pazar payı almaya müsait göründüklerini aktardı.
“Bir kamyon ayda ortalama 200 bin TL fatura kesiyor”
Nakliye sektöründe e-ticaretten daha büyük bir para döndüğünü söyleyen Arslan, “400 bine yakın bireysel kamyon sahibi var ülkemizde. Ortalama aylık 150-300 bin TL arası fatura kesiyorlar. KOBİ’lerde ilk yüzde 1’lik dilimindeler. Bu kitleyi bankalar, fintech’ler, faktoring firmaları görmezden geliyor. Bireysel kamyon sahipleri yaklaşık 500 bin KOBİ’den oluşan, ortalama aylık 200 bin TL fatura kesen Türkiye’nin en büyük kitlesel meslek grubu. Pazarda dönen günlük 176 milyon dolarlık hacim ise Türkiye’deki e-ticaret hacminden daha büyük. Bireysel kamyon sahiplerine, lastikçiler, servisler, kamyon markaları da yeterince sahip çıkmıyor. Oysaki dev bir ticaret var içeride” diye konuştu.
