Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılına ilişkin ‘Yıllık Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’ (GSYH) verilerini yayımladı. Buna göre, bağımsız yıllık GSYH, zincirlenmiş hacim endeksiyle bir önceki yıla göre yüzde 5,5 arttı.
Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 106,9 artarak 15 trilyon 11 milyar 776 milyon TL oldu. Gayrisafi yurt içi hasılada en yüksek payı 2022 yılında yüzde 22,1 ile imalat sanayi aldı. İmalatı, yüzde 13,5 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 10 ile ulaştırma ve depolama sektörü izledi.
Yıllık gayrisafi yurt içi hasılada en düşük pay hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri için gerçekleşti. Kişi başına GSYH ise cari fiyatlarla 176 bin 651 TL, ABD doları cinsinden 10 bin 659 dolar oldu.
Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri %32,1 ile en çok büyüyen sektör oldu
I-Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri yüzde 32,1, K-Finans ile sigorta faaliyetleri yüzde 20,7 ve T-Hanehalklarının işverenler olarak faaliyetleri yüzde 20,6 ile 2022 yılında en çok büyüyen sektörler oldu. D-Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı yüzde 24,6, F-İnşaat yüzde 7,1, B-Madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 5,5 ile en çok küçülen sektörler oldu.
Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları %19 yükseldi
Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları, bir önceki yılın zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 19 arttı. Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamalarının cari değerlerle GSYH içindeki payı yüzde 57 oldu. Hanehalkı harcamalarında en yüksek payı alan harcama grupları sırasıyla, yüzde 23,2 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 18,3 ile ulaştırma ve yüzde 12,4 ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar oldu.
Devletin nihai tüketim harcamaları, bir önceki yıla göre %4,2 arttı
Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı 2022 yılında yüzde 11,7 olurken, gayrisafi sabit sermaye oluşumunun payı yüzde 29,2 olarak gerçekleşti. Bir önceki yıl zincirlenmiş hacim endeksine göre, devletin nihai tüketim harcamaları yüzde 4,2 artarken, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 1,3 arttı.
Mal ve hizmet ihracatı %9,9, ithalatı ise %8,6 yükseldi
Mal ve hizmet ihracatı 2022 yılında zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 9,9, ithalatı ise yüzde 8,6 arttı. Harcama yöntemine göre cari GSYH ana bileşenleri içerisinde toplam mal ve hizmet ihracatının payı yüzde 38,6, ithalatın payı ise yüzde 42,6 oldu.
İşgücü ödemeleri 2022 yılında %81,7 artış gösterdi
Gelir yöntemiyle gayrisafi yurt içi hasıla hesaplamalarına göre işgücü ödemeleri, 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 81,7 artarken, brüt işletme artığı/karma gelir yüzde 115,5 arttı. İşgücüne yapılan ödemelerin cari gayrisafi katma değer içindeki payı ise 2021 yılında yüzde 30 iken bu oran 2022 yılında yüzde 26,3 oldu. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise 2021 yılında yüzde 52,3 iken 2022 yılında yüzde 53,7 olarak gerçekleşti.
