Otomobil sektörü, vergi politikalarının gölgesinde büyük bir dönüşüm yaşıyor. Son verilere göre, trafikteki otomobil sayısı artarken, vergi yükü de giderek ağırlaşıyor. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve Katma Değer Vergisi (KDV) gibi yüksek vergiler, vatandaşların bütçesini sarsarken, otomobil fiyatlarını da yükseltiyor. Avrupa’ya göre neredeyse 10 kat daha fazla vergi ödeyen Türk insanı, Avrupa’da en pahalı otomobillere sahip ülke haline geldi. Anayasa Mahkemesi’nin, 6 Şubat’ta meydana gelen depremler nedeniyle ek Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) alınmasını öngören yasal düzenlemenin iptali istemini oy birliğiyle reddetmesi, sıcak gündemdeki yerini koruyor. Vergiler ekseninde otomobil satışlarını değerlendiren Ekonomist ve Vergi Uzmanı Ulaş İke, “Türk insanı için yeni otomobil almak hayal. Vatandaşlar, vergiler sebebiyle ikinci el otomobile yöneliyor” dedi.
“Türkiye, Avrupa’da araç fiyatlarının en pahalı olduğu ülke konumunda”
Türkiye’de kişi başına ortalama gelirin, Avrupa’nın oldukça gerisinde olduğunu dile getiren İke, “Aynı zamanda Avrupa’ya euro bazında Avrupa’da araç fiyatlarının en yüksek olduğu ülkelerin başında geliyoruz. 2022 yılında 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesi genelinde 100 Euro karşılığı satın alınan bir aracın Türkiye fiyatı 144 Euro seviyesine ulaştı. AB İstatistik Ofisi Eurostat’ın açıkladığı fiyat düzeyi endeksine göre Türkiye, Avrupa’da araç fiyatlarının en pahalı olduğu ülke konumunda. Bu pahalılığın asıl sebebi ise maalesef yüksek vergiler. 2022 yılında devletin elde ettiği 367 milyar TL’lik Özel Tüketim Vergisi’nin (ÖTV) 138 milyar TL’lik kısmı, yani yaklaşık yüzde 40’ı otomotive sektörüne ait. Yine Eurostat verilerine göre, 2020 yılı sonu itibarıyla Avrupa’da her bin kişiye ortalama 560 otomobil düşerken, bu sayı Türkiye’de bin kişiye 157 otomobil ile sınırlı. Bu rakamlar Avrupa ile aramızdaki farkı tüm çıplaklığı ile ortaya koyuyor” diye konuştu.
“Sıfır otomobillerin fiyatı yükseldikçe ikinci ele talep artıyor”
Sıfır otomobile ulaşmakta yaşanan zorluklar sebebiyle otomobillerde talebin ikinci el piyasasına yöneldiğini vurgulayan İke, “Yüksek enflasyondan vergiler de doğrudan etkileniyor. Çünkü vergi politikalarımız kazanandan değil, harcayandan gelir etme üzerine kurulu. Bu etki alanlarından en önemlisi de kuşkusuz otomobillerden alınan vergiler. ÖTV oranının tespitinde aracın ÖTV matrahı, yani vergisiz fiyatı esas alındığından fiyat arttıkça oran da yükseliyor. ÖTV kanununun yürürlüğe girdiği 2002 yılında yüzde 27 ila yüzde 50 aralığında değişen ÖTV oranları bugün yüzde 45 ila yüzde 220 aralığında yer alıyor. Durum böyle olunca otomotiv firmaları, fiyatları belirli bir aralıkta tutma adına A, B ve C segment sıfır araçlara ağırlık vermiş durumda. Sıfır araç satışlarında araçların yüzde 90’ı A, B ve C segment. Sıfır otomobillerde fiyatlar yükseldikçe ikinci ele olan talep de artmaya başlıyor” şeklinde bilgiler verdi.
