Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan ‘Afet Bölgelerinde Sanayi Alanları ile Sanayi İşyerlerine İlişkin Yönetmelik’, 30 Aralık 2023 tarihli ve 32415 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Afet bölgesi ilan edilen illerde ‘sanayi alanı’ olabilecek yerlerin belirlenmesi ve planlanması ile yerinde inşa edilecek veya güçlendirilecek iş yerlerine ilişkin usul ve esaslar düzenlendi. Bu yerlere yapılacak başvurularda aranan şartlar ve muafiyetler belirlendi.
Buna göre, söz konusu yerlerde, orman sayılan alanlar hariç, afet bölgesi ilan tarihinden itibaren bir yıl, sanayi alanı olabilecek yerler, fay hattına mesafesi, zeminin elverişliliği, taşkın durumu ve yerleşim merkezine yakınlığı gibi kriterler gözetilerek Bakanlıkça tespit edilecek. İlgili valilik, belediye, organize sanayi bölgesi (OSB), endüstri bölgeleri (EB) veya sanayi sitesi (SS) yapı kooperatifi tarafından da alanlar önerilebilecek. Söz konusu alana ait sayısal haritalar, uydu görüntüsü ve alan özellikleri Bakanlığa iletilecek ve uygun görülen alanlar için etüt çalışmalarına başlanacak. Tespit edilen yerler, Cumhurbaşkanı Kararı ile sanayi alanı olarak belirlenecek.
Birden fazla iş yeri zarar gören kişiler, sadece bir iş yeri için talepte bulunabilecek
Depremler dolayısıyla Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından verilen kesinleştirilmiş hasar tespit raporuna göre mevcut haliyle faaliyete devam edemeyeceğine karar verilen veya teknik olarak projenin bütünselliği açısından yıkılması gereken, imalat ve/veya tamiratla uğraşan iş yerlerinin ve OSB, EB ile sanayi sitesi SS içinde yer alan iş yerlerinin malikleri veya kiracıları, belirlenen sanayi alanlarında yapılacak iş yerleri için talepte bulunabilecek.
Birden fazla iş yeri zarar gören talep sahipleri bakımından sadece bir adet iş yeri bu yönetmelik kapsamında değerlendirilecek. Bu yönetmelik kapsamında yıkılan veya hasar gören iş yeri için talepte bulunanlar, başka bir iş yeri yapım/güçlendirme desteğinden faydalanamayacak. İş yerinin yerinde yeniden inşasını veya güçlendirmesini talep eden malikler, sanayi alanlarında yapılacak yeni iş yerleri için talepte bulunamayacak. SS yapı kooperatiflerinin başvurması halinde tüm iş ve işlemler, yönetim kurulu kararıyla yürütülecek.
Bakanlıkça ihalesi yapılarak tamamlanan iş yerlerinin başvuruları uygun bulunan talep sahiplerine teslimi, yapı kullanma izni alınması sonrası noter huzurunda gerçekleştirilecek kurayla yapılacak. Kura sonrasında feragat edilen iş yerleri, önceki kuralara katılarak adına iş yeri çıkmayanlar arasında yeniden kuraya tabi tutularak tahsis edilecek. Feragat edenler bir daha kuraya dahil olamayacak.
Mülkiyet devri aranmayacak
Kesinleştirilmiş hasar tespit raporuna göre mevcut haliyle faaliyete devam edemeyeceğine karar verilen veya teknik olarak projenin bütünselliği açısından yıkılması gereken, imalat ve/veya tamirat ile uğraşan iş yerlerinin ve OSB, EB ile SS içinde yer alan iş yerlerinin malikleri tarafından bölgenin afet bölgesi ilan edilmesine dair kararın yayımından itibaren bir yıl içinde talep edilmesi ve yapım işleri için Bakanlığa muvafakatname verilmesi halinde, borçlandırılmak suretiyle iş yerlerinin yerinde yeniden inşası veya güçlendirilmesi mülkiyet devri aranmaksızın Bakanlıkça yapılabilecek veya yaptırılabilecek.
Birden fazla iş yeri zarar gören talep sahiplerinin başvuruları, bütçe imkanları ve projenin bütünselliği gözetilerek değerlendirilecek. Yıkılan veya hasar gören iş yeri için talepte bulunanlar, başka bir iş yeri yapım/güçlendirme desteğinden faydalanamayacak. Sanayi alanlarında yapılacak yeni iş yerleri için talepte bulunanlar, iş yerinin yerinde yeniden inşasını veya güçlendirilmesini talep edemeyecek.
Borçlanma faizi, iş yerlerinin teslim edildiği tarihten itibaren başlayacak
Yapılacak harcamalar Bakanlığın bütçesinde yer alan ilgili ödenek tertibinden gerçekleştirilecek olup, talep sahipleri, yapım işi için gerçekleştirilen harcamalar ve varsa kamulaştırma harcamaları üzerinden Bakanlıkça belirlenen şartlarda borçlandırılacak. Borçlanma faizi, iş yerlerinin talep sahiplerine teslim edildiği tarihten itibaren başlayacak.
Plan, parselasyon, yapı ruhsatı, taşınmaz mülkiyeti veya imar haklarının aktarılması, takas ve trampa işlemleri ve bu işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtlar damga vergisi, resim, harç ve harcamalara katılma paylarından müstesna olacak. Bu işlemler nedeniyle ücret, döner sermaye ücreti ve herhangi bir ad altında bedel alınmayacak. Yapım işleri ve altyapıyla ilgili her türlü işlemden katılma payı ve teknik altyapı bedeli talep edilmeyecek. Sanayi alanlarında yapılacak her türlü izinlendirme ve vasıf değişiklikleri işlemleri için Bakanlıktan herhangi bir ücret istenmeyecek.
