Türkay, tarım makine sektöründe firmaların yüzde 89’unun net satışta kayba uğradığını söyledi
Yıllık bazda ortalama 2,8 milyar dolar seviyesinde bir üretim değerine sahip tarım makineleri endüstrisi, her geçen sene kapasitesini artırıyor. Sektörün 2023’te 4,2 milyar dolar üretim değerine ulaştığını açıklayan EBSO Tarım ve Metal İşleme Makine Sanayi Meslek Komitesi Meclis Üyesi Bilgin Türkay, katma değerinin ise 990 milyon doları bulduğunu söyledi. Öte yandan Türkiye’de faaliyet gösteren bin 62 imalatçı firmadan 631’inin mikro firmalar olduğunu belirten Türkay, sektörün en büyük sorunlarının başında firmaların çoğunluğunun minik olması geldiğini vurguladı. Firmaların yüzde 89’unun net satışta kayba uğradığını dile getiren Türkay, “Küçük firmaların düşük kaliteli mal piyasaya sürmesinden dolayı, rekabet kalitesiz ve verimli olmayan makinelere doğru kaydı” dedi.
Bu durumun büyük firmaları zorladığını ifade eden Türkay, “Çiftçinin alım gücünün düşük olması da buradaki en büyük etkenlerden. En büyük problemlerden bir tanesi de arazilerimiz çok parçalı; 10 milyon hektar civarında. Almanya’da bu oran 63,2 milyon. Amerika’yla işletme sayılarımız aynı, ancak ortalama çiftçi geliri Türkiye’de 3 bin 600 dolar, ABD’de ise 29 bin dolar” diye açıkladı.
Birim traktör başına düşen ekipman miktarı açığı 8 ton
Tarım makine sektörünün ithalata bağımlılığının ise yüzde 19,5 ile makine endüstrisi ortalamasından daha düşük olduğunun da altını çizen Türkay, Türkiye’nin Avrupa ülkeleri ile karılaştırıldığında ise oldukça geride seyrettiğini belirtti. Avrupa’da birim traktör başına düşen ekipman miktarının yaklaşık 12 ton civarında olduğunu söyleyen Türkay, “Bu oran Türkiye’de ise 4 ton civarında. Arada 8 ton gibi bir açık var. Ülkemizde 2 milyon yakın traktör olduğunu düşünürsek kaç milyon ton daha ekipman ihtiyacımız olduğu ortada. Biz yapılmayanları yapsak bile o açığa senelerce kapatacak durumda değiliz” ifadelerinde bulundu.
“Yüzde 15 üretim artışı sağlamak mümkün”
Diğer taraftan, dünyada ortalama gelirin artmasıyla birlikte daha kaliteli gıdaya talebin de artış gösterdiğine dikkat çeken Türkay, “Tarımda üretilen gıdanın yüzde 30’u israf ediliyor. Bazı bölgelerde verimlerde limitim aşıldı. Hollanda gibi gelişmiş ülkeler üretimde yılda sadece yüzde 2’lik artış sağlayabildikleri halde, bizim gibi verimli arazilere sahip ülkeler, yakın teknolojileri kullandıkları takdirde bunun çok üstünde, yüzde 10’lar, yüzde 15’ler seviyesinde üretim artışı sağlayabilirler. 2000-2050 yıllarında, son 10 bin yılda olduğundan daha fazla gıda üretilmesi gerekiyor” diye konuştu.
Verimli üretim için; biyolojik inovasyon
Kuraklık ve iklim değişikliğinden dolayı, 2080 yılına kadar tarımsal üretimin orijininin değişeceğini vurgulayan Türkay, “Göçler yaşanacak. Gıda savaşları kapımızda, gıda milliyetçiliği arttı. Artık ülkeler gıdalarını izlemek, saklamak ve korumak zorunda. Gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkelerden tarım alanı satın alıp, kiralayıp tarım yapar hale geldiler. Bu ülkeler içerisinde en büyükleri ABD, Çin ve Birleşik Krallık. Bu ülkeler satın alma veya kiralama yoluyla yer bulup çiftçilik yaptırıyorlar ve ürünleri kendi ülkelerinde ve ticarette kullanıyorlar. Kiraya veren ülkelerin başında ise Kongo, Endonezya, Filipinler ve Sudan geliyor. Türkiye’nin de bu yönde girişimleri var. Bu sorunlara karşı çözüm daha verimli bir tarımsal üretim, biyolojik inovasyon, modern takım teknikleri, modern takım makinelerinin kullanımı ve hasat sonrası kaybın azaltılması ve gıda tüketimindeki israfın azaltılması olmalı” cümleleriyle ifade etti.
“Tarım mekanizasyonu en büyük mühendislik başarılarından”
20’nci yüzyılın en büyük mühendislik başarılarında ise ön sıralarda tanım mekanizasyonunun yer aldığını da dile getirmekten kaçınmayan Türkay, “150 dekar tarladaki hasadı, bir pamuk toplama makinesi 10 saatte toplayabiliyor. Böyle bir alım için 450 işçi gerekiyor. Aynı şekilde bir ton buğdayın hasadı yaklaşık 110 saat sürerken, biçerdöver makineleri bu işi bir dakikada yapabiliyor” diye aktardı.
