Geçen sene enginar hasadının üreticinin elinde kalması, bu sene daha az ekim yapılmasına yol açtı
Anti kanser özelliği, kalp sağlığını iyileştirmesi, kan basıncını düzenlemeye yardımcı olması ve karaciğer sağlığını iyileştirmesi gibi birçok tıbbi yararı bulunan enginarın üretiminde yüksek maliyetler ve girdi fiyatları çiftçiyi başka ürünlere çekti. Ziraat odası başkanları, enginarın bu sene, 2023 yılına göre ekiminin daha az yapıldığını ve rekoltenin düştüğünü söyledi
ENSAR ÇIRAK
Türkiye’nin yıllık ortalama 40 bin tonluk enginar üretiminin yüzde 30’unu üreten İzmir’de enginar hasadı başladı. Yüksek maliyetler ve girdi fiyatları ise enginar üreticisinin başka ürünlere ve sektörlere yönelmesine yol açtı. Çeşme Ziraat Odası Başkanı Süleyman Özer, enginar üreticisinin karakılçık buğdayına yöneldiğini söyledi. 2023’teki enginar hasadının üreticinin elinde kalmasının bu sene daha az ekim yapılmasına yol açtığını kaydeden Özer, “Çeşme Belediyesi burada alım garantili karakılçık buğdayı dağıtıyor. İnsanlar ister istemez buğdaya yöneldi. Çünkü belediye alıp karakılçık ekmeği yapıyor. Alım garantili olduğu için insanlar oraya daha çok yöneliyor” dedi.
“Yeterli verim sağlanamıyor”
Enginarın yeterli düzeyde olmadığını aktaran Özer, “Daha az ekimi yapıldı. Ama şuanda pazara çıkmış durumda. Ildır yöresinden İstanbul’a gidiyor. Ovacık yöresi daha çok yerel pazara dönük. Kapasite olarak bu sene çok fazla yok. Genelde burada sakız enginarı yapılıyor. Eskiden hibrit dikenler de sakız enginarı dikmeye başladılar ama yeteri kadar verim sağlanamıyor. Çünkü geçen yıl özellikle Ovacık tarafında mahsul elde kaldı. Zamanı geçti. Bu sene işler biraz daha tedbirli gidiyor. Şuanda tanesi 20 TL civarında satılıyor ama rekolte çok fazla değil” ifadelerine yer verdi.
“Üretim gittikçe azalmaya başladı”
Öte yandan bu durumun enginarın tahtını sarsmadığına dikkat çeken Özer, “Ama maliyetler yüksek olduğu ve masrafı ağır olduğu için insanlar ister istemez az dikmeye başladı. Eskiden 80 dönüm enginar dikenler vardı. Bu sene pek diken yok” dedi. Enginarda rekoltenin düştüğünü kaydeden Özer, “Mazot 43 TL oldu, fiyatlar yükseldi, her şey aldı başını gidiyor. Onun için bir kere, iki kere sürmeyle bu işler olmuyor. İlaçların, girdilerin fiyatları devamlı artıyor. Üretim gittikçe azalmaya başladı” açıklamasında bulundu.
Enginar satışı konusunda Ildır’ın diğer bölgelerden avantajını ise bölge halkının çanak yapıp konserve enginar kalbi yapmayı öğrenmesi olarak değerlendiren Özer, “O da değişik yerlere satılıyor. Bir de turist bölgesi olduğu için o bölgeye gelen giden çok oluyor. İstanbul’daki birtakım lokantalarla bağlantılı çalışanlar da var. İşlenmiş şekilde gönderiyorlar. Ovacık’ta çok fazla enginar işleyen yok. Bir süre önce orada hibrit enginar da sakız enginar da dikiliyordu. Şimdi pek hibrit dikilmemeye başladı. Millet sakıza yöneldi. Sakız enginarının kalitesi, tadı çok daha farklı” dedi. Özer öte yandan sakız enginarın tane bazında diğer türlerden daha düşük verim verdiğini söyledi.
Çiftçi başka iş kollarına kayıyor
Tarımda maliyetlerin yükselmesinden dolayı insanların artık eskisi gibi yatırım yapmadığına dikkat çeken Özer, “Çiftçilikle uğraşan insanların ortalama yaşı Türkiye’de şu anda 58-60. Bu Çeşme’de de böyle. İkinci nesil pek fazla tarıma giremiyor. Çünkü tarımda Bağ Kur sigortaları 6 bin TL civarında. Bu da yılda hemen hemen 70-80 bin TL yapıyor. Çok para. Tarımla uğraşan insanın ödemesi mümkün değil. Bu sefer borçlanıyor. Onun için burada turizm gibi iş kolları olduğu için millet oraya yöneliyor. ‘Hiç olmazsa sigortam ödensin, asgari ücretten çalışırım’ mantığı hâkim olmaya başladı maalesef” diye konuştu.
“Millet enginar almakta zorlanıyor”
Urla Ziraat Odası Başkanı Muharrem Uslucan da Urla’da hasadın yeni başladığını, mayıs ayının sonuna kadar devam edeceğini söyledi. Bölgedeki rekolte beklentilerine değinen Uslucan, “Genelde havalar yumuşak gittiği için şu ana kadar iyi. Yağmur da yağdı. Ama tabii tarım alanları daraldığı için verim oranımız ger geçen gün azalıyor” dedi. Rekoltenin geçen seneye göre tahminen aynı kalacağını belirten Uslucan, “Hava şartları yumuşak gittiği için mahsul zarar görmedi. Çünkü enginarın düşmanı don yaptığı vakit mahsul olan kökler zarar görüyor, onlar bozuluyor. Üreticiler bu yönden şanslı. Enginar için güzel bir havaydı. Ama tabi girdiler çok yüksek olduğu için fiyatlar yüksek. Millet almakta zorlanıyor. Tanesi 25-30 TL’den satılıyor şuanda. Bu da tüketiciye ağır geliyor” şeklinde kaydetti.
Çeşit çoğaldı, rekolte aynı kaldı
Urla Ziraat Odası Genel Sekreteri Arzu Aydınalp ise pazarlara enginarın gelmeye başladığını kaydederek, “Hasat oranı şuanda yüzde 50 değildir ama çarşıda enginar var. Kesilmeye başlandı. Rekoltede yükseliş olabilir ama enginar çeşidi çoğaldı. Ondan dolayı da kaynaklanabilir. Önceden sadece sakız ve bayrampaşa çeşitleri vardı. Şimdi bunun içine hibrit ve mor enginar çeşitleri girdi. Eskiye göre rekoltede yükseliş yok. Bir düşüş oldu, tekrar olağan seviyesine geldi. Çeşitler de çoğalınca çok bir yükseliş olmadı. Önceden daha çoktu” dedi.
