Konut fiyatlarının inşaat maliyetlerinden dolayı çok yüksek olduğunu ifade eden sektör temsilcileri, müteahhitlerin maliyetleri konut fiyatlarına yansıtmak zorunda kaldığını söyledi
GÜLCİHAN ALTINKAYA- SEDA GÖK
Yüksek inşaat maliyetleri ve girdi fiyatları müteahhitleri zor durumda bırakırken konut fiyatlarının artmasına neden oldu. Yatırımcının ise yüksek konut fiyatları nedeniyle daha temkinli davranmak zorunda kalması konut satışlarına yansıdı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Konut Satış İstatistikleri’ne göre, konut satışları 2024 yılı mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,1 azalarak 105 bin 394 oldu. İzmir Emlak Kulübü Derneği Başkanı Rıdvan Akgün, konut fiyatlarının inşaat maliyetlerinden dolayı çok yüksek olduğunu ifade ederken, İnsay Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Çulhalık ise müteahhitlerin maliyetleri doğrudan konut fiyatlarına yansıtmak zorunda kaldıklarını söyledi.
“Konut fiyatları inşaat maliyetlerinden dolayı çok yüksek”
Konut fiyatlarının inşaat maliyetlerinden dolayı çok yüksek olması, konut kredisine erişimdeki yüksek faizler, konuta erişimin çok pahalı olması ve insanların alım gücünün olmaması gibi sorunların konut satışını etkilediğini söyleyen Akgün, “İnsanlar barınma ihtiyacını karşılamak için yeni enstrümanları gündeme getiriyor. Buradaki en büyük etken konut fiyatlarının inşaat maliyetlerinden dolayı çok yüksek olması. İnşaat maliyetlerinde örneğin; müteahhitin arsayı satın alacak ekonomik öz kaynağı olmuyor, kat karşılığı arsa tercih ediyor. Bugünlerde şirketlerimize veya üyelerimize emlak şirketlerinden gelen müteahhitlerin neredeyse 100’de 90’ı kat karşılığı, yani daire karşılığı arsa arıyorlar. Böyle olunca da müteahhitin iki konut üretip birisine sahip olması bir diğerini de müşterisine vermesi gerekiyor. İnşaat maliyeti bayındırlık birim fiyatları metrekare bazında 30 bin TL civarında. Öyle olunca da iki konut yapacağı için müteahhite maliyeti 60 bin TL’ye denk geliyor. Yani 100 metrekare bir konutun müteahhite maliyeti 6 bin TL altında değil” dedi.
Konut satışlarındaki azalmayı değerlendiren Akgün, yaşanan seçim maratonu ve uzun süren bayram tatili sonucunda insanların konut alım satımını ertelediğini söyledi. Önümüzdeki dönemde satışların artacağını öngören Akgün, “Nisan ayının ikinci yansı ve mayıs ayına bakacak olursak önümüzdeki günlerde bu satış oranlarının arttığını göreceğiz. Seçimlerde çok yoğun bir tempo vardı insanlar konut almayı ertelediler. Bayramın da uzun olması bu durumu etkiledi” diye konuştu.
“Maliyetleri konut fiyatlarına yansıtmak zorunda kalıyoruz”
Konut fiyatlarının yükselmesinde en büyük etken olan inşaat maliyetlerindeki artışın önüne geçilemediğini hatırlatan Çulhalık ise inşaat maliyet endeksinin şubatta aylık bazda yüzde 3,41, yıllık bazda yüzde 70,05 artış gösterdiğine dikkat çekti.
Müteahhitlerin tolere sürecinin artık geride kaldığını ve maliyetleri doğrudan konut fiyatlarına yansıtmak zorunda kaldıklarını söyleyen Çulhalık, “2023 yılında en çok konuştuğumuz konular arasında; konut satışlarının hedeflerin gerisinde kalması, artan fiyatlar ve buna neden olan yüksek maliyetler yer aldı. Bu yıl da gündemimiz benzer şekilde devam ediyor. İnşaat girdi maliyetleri bu denli yüksek seyrettiğinde, bu fark ister istemez konut fiyatlarına doğrudan yansıyor. Önceden finansal gücü olan müteahhitler kardan fedakarlık edip maliyetleri çok yansıtmamaya çalışıyorlardı. Ancak bu dönem, artık gerilerde kaldı. Dolayısıyla da konut fiyatları dar ve orta kesimin ulaşamayacağı bir seviyeye geldi” dedi.
“İnşaat girdi maliyetleri sürekli artıyor”
Başta işçilik olmak üzere, yüksek girdi maliyetlerinin sektör için sınırlayıcı olduğuna değinen Çulhalık, “Yüksek maliyetler nedeniyle müteahhitler yeni proje açmaktan kaçınır hale geldi. İnşaata başlamak isteyen konut üreticileri, artan fiyatlar nedeniyle temkinli davranıyor ve beklemede kalıyor. İnşaat girdi maliyetleri sürekli artıyor. Fiyat artışlarını takip edemez hale geldik. Hem konut üreticisinin hem de konut almak isteyen ama yüksek fiyatlar nedeniyle beklemede kalan konut alıcısının harekete geçmesi için en kısa zamanda maliyetleri dizginleyici birtakım düzenlemelerin ve uygulamaların devreye alınması gerekiyor” ifadelerini kullandı.
