İBG liderliğinde yürütülen çalışma, invaziv meningokok hastalığına (İMD) karşı aşı geliştirme konusunda önemli bir adım attı
İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi (İBG) liderliğinde, Bilkent Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi’nden araştırmacılar tarafından yürütülen öncü bir çalışma, invaziv meningokok hastalığına (İMD) karşı aşı geliştirme konusunda önemli bir adım attı. Menenjit aşısı geliştirme konusundaki umut verici bu atılım ile koruyuculuğu geniş kapsamlı olan yeni nesil bir aşı, düşük maliyetli üretilecek, küresel sağlıkta uygun fiyatlı koruma sağlanacak.
2018 yılında Türkiye’nin ilk Tematik Araştırma Merkezi olarak fiilen faaliyete geçen İBG’den Prof. Dr. İhsan Gürsel liderliğindeki ekip, İMD’nin halen önemli bir halk sağlığı sorunu olması gerekçesinden yola çıkarak aşıya acil ihtiyaç duyulan bölgelerde kullanılabilecek yaygın etkili ve uygun fiyatlı bir aşı geliştirmeyi hedefledi.
International Immunology dergisinde yayınlanan ‘Immunogenicity and Protective Capacity of CpG ODN Adjuvanted Alum Adsorbed Bivalent Meningococcal Outer Membrane Vesicle Vaccine’ başlıklı çalışma, hastalık yapıcı menenjit serotipleri olan A, B, W, X ve Y’ye karşı küresel etkili ve ekonomik bir koruma potansiyeli sunuyor.
B ve W meningokok serotiplerinin dış membran kesecikleri (OMV) tabanlı CpG ODN ve Alum adjuvanları ile zenginleştirilmiş bu aşının güçlü bir immünolojik antikor yanıtı oluşturduğu ve koruyucu etkinliğini klinik öncesi çalışmalar kapsamında fare modellerinde gösterildi.
Çalışmadan elde edilen ana bulgular
Mevcut ticari menenjit aşılarına kıyasla, ikili OMV aşısının uyarılan antikor yanıtları ve serum bakterisidal test (SBA) titreleri önemli ölçüde daha yüksek.
İki dış membranlı OMV aşısının özellikle B ve W serotiplerinin hâkim olduğu bölgelerde mevcut menenjit aşılarına alternatif veya tamamlayıcı bir çözüm olarak hizmet etme potansiyeli bulunmakta.
Bu çalışmanın menenjit aşısı geliştirme alanında önemli bir ilerlemeyi temsil ettiğini belirten Prof. Dr. Gürsel, “Bulgularımız OMV tabanlı aşıların birden fazla menenjit serotipine karşı uygun ve etkili koruma sağlayabileceğini vurguluyor ve küresel sağlıkta kritik bir ihtiyaca cevap veriyor” dedi.
Aşı erişimine uygun maliyetle katkı sunuyor
Araştırmanın bulguları, sadece menenjit hastalığını önlemekle kalmayıp aynı zamanda düşük gelirli ülkelerde sık görülen diğer bulaşıcı hastalıklara karşı maliyeti düşük aşıların geliştirilmesine de yol gösterebilir nitelikte. Yenilikçi aşı tasarım stratejileri ve adjuvan teknolojileriyle desteklenen ikili OMV aşısı, küresel aşı erişimini genişletme ve uygun maliyetli olarak halka ulaştırma konusunda umut vadediyor.
İBG’de yapılan çalışma, bilimsel topluluğun aşı teknolojilerini ilerletme ve küresel sağlık sorunlarına kalıcı çözümler üretme çabalarına katkı sunuyor.
