İşletmelerde, o işletmenin varoluş amacının gerçekleşmesini sağlayacak birtakım iş grupları, iş gruplarının içinde yer alan iş süreçleri, her sürecin belirlenen bir hedefi, bu hedefe ulaşması için oluşturulmuş görevler, bu görevleri yerine getirecek görevliler ve bu görevlilere tahsis edilmiş olan belli nispette yetkiler vardır.
İşletme müdürü üst düzey yetkiler ile donatılmış ve bu yetkiler nispetinde sorumluluk sahibiyken, bir ustabaşı nispeten daha az yetkilere ve sorumluluklara sahiptir. Bir genel koordinatörün sorumluluğu işletmenin geneli ile ilgiliyken, bir muhasebe müdürünün sorumluluk ve yetkisi kendi departmanı ile sınırlıdır. Özetle, işletmede görev yapan her çalışanın o işletmeye karşı belli görevleri, ödevleri ve bunları yerine getirmek için belli yetkileri vardır. Tüm bunlar bir işin hedeflenen sonuca ulaşması için zaruri olan unsurlardır.
İşletmedeki bu zaruri unsurları bir örnek ile açıklayıp daha sonra bu iş çemberinin dışında kalan diğer işleri ele almaya çalışacağım.
Örneğin: Bir fabrikanın üretim bandında çalışan bir usta, bandın şalterini kaldırmak, iş akışını başlatmak, işi yapmak ve yaptığı işin içeriği ile ilgili olan tüm konulara fiili olarak bizzat müdahil olmak zorundadır.
Aynı fabrikada üretim mühendisi olarak görev yapan bir mühendis, süreçlere bedeni ile değil fakat bilgisi ve fikri ile müdahil olmak zorundadır. Üretim ile ilgili karar almak, iş akışına fikri olarak yön vermek gibi işin başlatılmasından sona erdirilmesine kadar olan süreçlere ihtisasının gereğince müdahil olmak mecburiyeti vardır.
Yine bu fabrikada görev yapan fabrika müdürünün üretim, pazarlama, rekabet stratejisini belirlemek ve ekonomik planlamayı yapmak gibi bir takım görevleri ve bu görevleri yerine getirirken belli başlı yetkileri vardır.
Örnek olarak belirttiğim bu ve bu gibi görevler, ilgili görevlilerce icra edilirken, görevlilerin, görevlerini güvenli şekilde yerine getirmesi gibi işletmeye, devlete ve kamu vicdanına karşı bireysel ve toplumsal anlamda sorumlulukları vardır.
İş sağlığı ve güvenliği görevlerine gelince bu durum diğerlerine göre farklılık göstermektedir. Bu farklılık ise iş sağlığı ve güvenliğinin işletmede her kademe çalışanın asli görevi ve sorumluluğu olması ile iş sağlığı ve güvenliği profesyonelinin işletme içinde herhangi bir icra ve yaptırım statüsünde olmamasından doğmaktadır.
İşletmeler üretim ve hizmet faaliyetlerini icra ederken özel ihtisas gerektiren bir konu olan iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yeteri kadar bilgi ve fikir sahibi olamayacağından ötürü doğal olarak bir rehberlik mekanizmasına ihtiyaç duymaktadır. Bu itibarla iş sağlığı ve güvenliği profesyoneli üretim ve hizmet süreçlerinde, muhataplarınca yerine getirilmesi gereken görevlerin ve sorumlulukların profesyonel bir tarif edicisi, hatırlatıcısı ve rehberidir. İlgili yasal mevzuatın işletme ve işletme unsurlarına belli ödevler tanımlaması sebebiyle işletmeler, tüm unsurlarıyla bu süreçlerden bizatihi sorumludur.
