Üreticilerin buğday alım fiyatının en 15 TL beklediğini belirten sektör temsilcileri, bu şekilde devam ederse buğday üretimin daha da azalacağını aktardı
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre; 2024 hububat alım fiyatları destekleri Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından belirlendi. 2024 yılı bitkisel üretimine yönelik Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) birinci tahmin verilerinin açıklandığı belirtilerek, hububat grubunda geçen yıla göre ortalama yüzde 5,4 azalış beklendiği bildirildi. TMO’dan yapılan açıklamaya göre, hububat satış fiyatları ton başına makarnalık buğdayda 10 bin TL, ekmeklik buğdayda 9 bin 250 TL ve arpada 7 bin 250 TL olarak belirlendi. Buğday fiyatlarını değerlendiren sektör temsilcileri, buğday çiftçileri pozitif ayrım beklerken fiyatların üretici hayal kırıklığına uğrattığını vurguladı.
“Satış fiyatı, kilogram başına 10,87 TL buğday maliyetine eşdeğer”
Buğday fiyatlarının ülkede üretim yapan hemen her çiftçiyi doğrudan ilgilendirdiğini aktaran Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, “Bu yıl da çiftçilerimiz artan girdi maliyetlerine, yaşanan doğal afetlerin verdiği zararlara ve artan kredi faiz oranlarına rağmen buğdayını ekerek üretimini yaptı. Her yıl olduğu gibi bu yıl da emeğinin karşılığını almak üzere hasadına başladı. Buğday çiftçimize bu yıl pozitif ayrımcılık yapılmasını beklerken, açıklanan fiyat üreticilerde hayal kırıklığı yaşattı. Fiyat, Birliğimizce kilogram başına 10,87 TL olarak tespit edilen buğday maliyetine eşdeğer seviyede, prim dâhil kilogram başına 11 TL olarak açıklandı. Bu yıl ki alım fiyatı, geçen yıl prim dâhil açıklanan kilogram başına 9,25 TL olan fiyatın sadece yüzde 18,9 üzerinde gerçekleşti” diye konuştu.
“Buğday fiyatları acilen revize edilmeli”
Buğday hasadının başladığı Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde ekmeklik buğdayda piyasa fiyatlarının 9,85 TL seviyelerinde olduğunu aktaran Bayraktar, “Açıklanan düşük alım fiyatı, ülke genelinde hasadın artması ile birlikte şu an piyasada oluşan fiyatların gerilemesine neden olacak. Bu fiyat ne üretim maliyetleri ne de yüzde 75,45’i bulan enflasyon rakamları ile bağdaşıyor. Çiftçilerimize bu fiyatı izah edemeyiz, edemiyoruz. Birliğimiz ve Odalarımız çiftçilerimizin buğdaydan hak ettiği geliri elde etmesi için yoğun çaba sarf ediyor. Buğday fiyatları acilen revize edilmeli. Son 10 yılda buğday ekim alanlarında yüzde 13,7 azalma görülüyor. TÜİK verileri hububatta toplam üretimin geçen yıla göre yüzde 5,4 oranında azalacağını gösteriyor. Bu azalma, buğday üretiminden kaçış olduğunu gösteriyor. Fiyat revize edilmezse, bu yıl çiftçilerimiz buğdaydan ailesinin geçimini sağlayacak geliri elde edemeyecek, üretimden daha fazla kaçacak. Buğday fiyatı sadece çiftçilerimizin sorunu değil. Buğday üretiminden kazanamayan çiftçilerimiz üretmezse buğday ülkenin sorunu olacak” ifadelerini kullandı.
“TMO çiftçinin yanında durmadı”
TMO’nun çiftçinin kara gün dostu olması gerekirken açıklanan hububat alım fiyatlarıyla çiftçiyi zora soktuğunu vurgulayan CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “TMO, Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS)kayıtlı üretim miktarının tamamını satın alacağını duyurdu. Satış fiyatları, çiftçinin giderleri karşısında fiyat dahi değil, gerçek anlamda üretici zora sokuldu. 15 TL kilogram fiyatı bekleyen çiftçiye büyük bir darbe vuruldu. TMO tüccar gibi davrandı ve kara gün dostu olarak bilinen TMO çiftçinin yanında durmadı, çiftçiyi tüccara boyun eğdirdi. Çünkü bu fiyat, gerçek anlamda enflasyon rakamından vazgeçtik, girdi maliyetlerindeki artışın dahi çok çok altında bir fiyat oldu” dedi.
“Fiyatlar, maliyetin altında oldu”
Çiftçiler için açıklanan bu fiyata karşı şok olduğunu belirten Gürer, “Enflasyon TÜİK’e göre yüzde 79 olduğu ülkemizde, buğdayın 1 yıllık fiyat artışı yüzde 12, arpa için yüzde 3,5 oldu. Bu artış, çiftçiyi mutlu etmeyi bırakın, maliyetin dahi altında bir fiyat açıklanmasına neden oldu. 2024 yılı için buğdaya bin 750 TL’lik destek verileceği, arpa için ise 750 TL’lik fark ödemesi yapılacağı duyuruldu. Çiftçi tüccara boğduruluyor ve TMO tam bir tüccar mantığı ile alım yapıyor. Çiftçiye, ‘Gelecek yıl ürün ekme’ der gibi bir fiyat açıklandı” diye konuştu.
Hububat alım fiyatlarının çiftçiyi üretimden koparacağını aktaran Gürer, “TMO önümüzdeki yıl çiftçiye, ‘Sen hububat ekme, biz ithal ürün getirelim’ diyorlar. Çünkü yılbaşından beri yurt dışından buğday Ukrayna’dan ya da Rusya’dan ithal ediliyordu. Depolarda önemli ölçüde yer de yok. Randevulu sistem geçen yıl işlemedi, bu yıl da aynı sorunları yaşatıp çiftçiyi tüccara mahkûm bırakacaklar” diye konuştu.
