Cruise ve mega yat sektörlerinin pandemi sonrası büyümesinin etkileri ile 2025 yılında 1,5 milyon gemi insanının denizde istihdam edilmesi bekleniyor. Vize politikalarının yarattığı problemlerin personel istihdamında ciddi sorunlara yol açtığını vurgulayan Camelot Maritime Genel Müdürü Gürbüz Can, “Gemi insanlarının gemiye katılımları ve yurda dönüşleri için uluslararası seyahatler sırasında karşılaştıkları vize engellerinin kaldırılması, denizciliğe ve ekonomiye ciddi bir katkı sağlayacak” dedi.
Avrupa’da, 2020 yazında sınırlı turizm faaliyetlerinin yeniden başlamasıyla birlikte, Avrupa Birliği üyesi olmayan gemi insanlarının vize işlemlerinde bazı iyileşmeler kaydedilmişse de hala büyük zorluklar yaşanıyor. Schengen Bölgesi’ne seyahat eden gemi personelleri konsoloslukların sınırlı kapasiteleri ve karmaşık başvuru süreçleri nedeniyle sıkıntı çekiyor.
Gemi işletmelerinde vize sorunlarının azaltılmasına yönelik politikaların, denizcilik sektörü için önem arz ettiğini söyleyen Can, “Sivil toplum örgütlerinin etkin lobi çalışmaları, denizcilerin uluslararası gemi operasyonlarını sürdürülebilir hale getirmek için önemli rol oynuyor” diye belirtti.
“İngiltere’den ‘ok to board’ uygulaması örnek alınabilir”
Can, İngiltere’nin denizciler için vize aramaksızın ‘ok to board’ yazısı ile İngiltere limanlarında seyahat imkânı sunmasının, sektördeki personel değişim krizinin yönetilmesinde önemli bir örnek olduğunu belirtti.
Can aynı zamanda Schengen ülkelerine yapılan vize başvurularında aracı kurumlarla yaşanan sorunlara da değinerek, “Schengen ülkelerinde vize başvuruları sırasında yaşanan aracı kurumlarla ilgili sorunlar, sektör temsilcileri tarafından belgelenmiş durumda. Bu konuda doğru ve detaylı bilgiye dayalı raporların bakanlıklara sunulması, mevcut yasal düzenlemelerin iyileştirilmesi, daha adil ve etkin bir vize süreci için gerekli yükümlülüklerin oluşturulması gerekiyor. Mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde firmaların haklarını korumada yetersiz kalması, gemi insanlarının vize işlemlerinde zorluk yaratıyor” ifadelerini kullandı.
Yeşil pasaport ve vize kolaylığı çağrısı
‘Denizci Ülke Denizci Millet’ kampanyası kapsamında 1 milyon amatör denizci eğitilirken profesyonel denizcilerin uluslararası seyahat sorunları yaşamaya devam ettiğini belirten Can, “Sadece sektörün bir kademesindeki insanlara yeşil pasaport talep edilmesini doğru bulmuyorum ve desteklemiyorum” dedi.
Can, çözüm önerileri olarak, son beş yıl içerisinde 3 yıl deniz hizmetini ve denizcilik şirketlerinde hizmetini belgeleyen gemi insanlarına yeşil pasaport sağlanabileceğini, son beş yıl içerisinde 3 yıl deniz hizmetini belgeleyen gemi işletme yetkililerine vize kolaylığı sağlanması için ilgili devletlerle anlaşma yoluna gidilebileceğini belirterek, “Bunların haricinde yurtdışı uçuş personelinin yabancı ülkelere seyahatlerinde uygulanan prosedür ve vize kolaylığı incelenerek aynı uygulama gemi insanlarına da sağlanabilir” sözlerine yer verdi.
