Yapay zeka günümüzde herkesin işidir. Yapay zeka bazı işlevleri yerine getirmek üzere geliştirilmiş bir araçtır. Yapay zekayı uygun bir şekilde kullanmak ve ondan değer elde etmek için kurumların doğru yetkinliklere sahip olmaları gerekir. Özellikle de verinin iyi bir biçimde anlaşılmasına..Yapay zeka kurumsal dünyanın gündemindeki yerini her geçen gün daha fazla perçinliyor. İnsanlar bir şeyleri yapabilmek için kullanılan bir araç olduğunu, maliyetli ve karmaşık bir araç olduğunu farketmezler. Diğer tüm araçlarda olduğu gibi yapay zeka da doğru kullanılmadığı sürece bir değer ortaya koymaktan uzak kalır. Yapay zeka gelişmiş bir veri bilimidir. Yapay zekanın doğru bir şekilde çalışması ve uygun bir biçimde yönetilebilmesi için doğru belirlenmiş yetkinliklere ihtiyaç duyulmaktadır.
MIT’den iki bilim insanı tarafından yapılan araştırma sonuçlarına göre yapay zeka gelişmiş bir veri bilimidir. Yapay zeka projelerini yürütebilmek için 3 adet prensip ortaya konmuştur. Bunlar; a. Doğru yetkinlikler inşa edin, b. Kurumun bütünündeki paydaşları dahil edin ve c. Bir değer ortaya çıkarmaya odaklanın. Bu üç prensibi birbirleriyle bağlı hale getiren tema ise veriyi bir değere (örneğin maddi bir değer, para) dönüştürebilmektir. Basitçe ifade edildiğinde veriyi parasallaştırmak verinin mali-finansal getiriye sahip olması anlamına gelmektedir. Veri setlerinin üçüncü taraflara satılması mümkündür. Süreçlerin iyileştirilmesi için çalıştırılabilir veya yeni fırsatların ortaya konabilmesi için sistemi kullanmak mümkündür. Altyapı, yetkinlikler ve yapay zekaya dair inisiyatiflerin başlatılmasında ihtiyaç duyulan insan kaynağının elde edilebilmesi için çok büyük boyutlarda maliyetler sözkonusudur.
Yapay zekayı herhangi bir ürününe entegre etmek isteyen herhangi bir işletme çok sayıda yanlış adım atabilir. Yapay zeka ile ilgili bir konuyu görüşürken dikkat edilmesi gereken şey, yapay zekayı kurumla entegre ederken kurumun mali yapısının da iyileştirme gereğinin unutulmamasıdır. Örneğin bilgi işçilerinin büyük bölümü ChatGPT gibi üretken yapay zekayı kullanmakta, e-posta yazmakta, sunumlarını hazırlamakta kullanmaktadırlar. Yapay zekayı sürdürülebilir bir biçimde kullanmak adına yetkinliklere milyonlarca dolar harcasanız, e-postada yaratılan verimlilik artışının parasal karşılığı sunacağını düşünüyor musunuz? Bu nedenle kurumunuzun neye ihtiyaç duyduğunu iyi bilmeniz gerekir.
Yapılan araştırma çalışmasında pratik bir uygulamadan örnek verilmektedir. Verilen örnek CarMax adlı web sitesinde bulunan 50 bin araca ait yorumlar, müşteri görüşleri ve diğer veri kaynaklarından ChatGPT’nin kullanılması ile verinin toplanması mümkün hale getirildi. Diğer geleneksel yöntemlerin kullanımı halinde yüzlerce içerik yazarının emeği ile yıllarca sürecek olan bir misyon olarak karşımıza çıkacaktı. Yapılan araştırma ile ortaya konan 3 prensipten bir kurumun yapay zekaya yapılan yatırımdan değer üretmek için atılması gereken adımlar aşağıda sıralanmaktadır.
1. Yapay zeka yetkinliklerini inşa etmek için deneyimlere yatırım yapın. Başarılı yapay zeka uygulamaları veri bilimi, veri yönetimi, veri platformları ve kabul edilebilir veri kullanımında ileri düzeyde gelişmiş yetkinliklerin varlığına bağlıdır. Kurumlar hazır halde bulunan bir yapay zeka aracını satın alırlarsa veya kendileri için özel bir tasarım yaptırdıkları takdirde bu yatırımdan vazgeçme eğiliminde olabilirler. Teknolojiye güvenebilmek için teknolojiyi yeteri kadar tanımak gerekir. Yapay zekanın tam olarak nasıl çalıştığını bilemeyebilirsiniz. Ancak bilmeniz gereken veri biliminin bunu nasıl doğrulayacağıdır. Ne bilmediğinizi bilmeniz gereklidir.
2. Yapay zeka yolculuğunuzda tüm paydaşları dahil edin. Kurumlarda roller, sorumluluklar ve unvanlar fark edebilir. Ancak yapay zeka araçlarını kullananlar, ürün geliştirenler, çözüm üretenlerin anahtar paydaş olarak dikkate alınmaları gereklidir. Başlatılan inisiyatiflerde farklı paydaşları dahil etmenin faydalarından biri veri bilimi hakkında herhangi bir geçmişi olmayanlara yapay zekanın neler yapabileceğini anlatmakta yardımcı olacağına, ne kadara mal olacağına ve ne kadar süreye ihtiyaç göstereceğine dair bilgi sahibi olmalarına olanak tanıyacağı açıktır.
3. Yapay zekadan değer yaratmaya odaklanın. Araştırmacılar değer yaratma döngüsünde 5 adımdan söz etmiştir. Bu döngüyü sağlık endüstrisinden bir örnekle açıklamışlardır. Herhangi bir hastanede hangi hastanın yataktan düşme riski altında olduklarını tahmin etmek için ve bu hastaların risk altında olduklarını tahmin etmek; bu hastaların düşme riskinden uzaklaşmalarını sağlamak için ne yapılması gerektiğini tahminlemek için önerileri gündeme getirmişlerdir. Bu bağlamda 5 unsur ortaya koymuşlardır.
a. Veri. Çok farklı kaynaklardan elde edilmektedir. Örneğin elektronik sağlık kayıtlarının tıbbi tarihçesi..
b. İçgörü. Burada yapay zeka devreye girmektedir. Yapay zeka veri varlıklarını analiz etmektedir. Bu analiz ile hangi hastanın durumunun kötüleşeceği tahmin edilmektedir.
c. Eylem. Burada içgörüler en iyi uygulamaların değişimi hakkında bilgi verir. Bir hastane uyguladıkları politikaları gözden geçirebilir. Örneğin yatağında hareket eden bir hastayı en yakın hemşireye bildirecek sistemi geliştirebilir.
d. Değer yaratma. Bu senaryoda artan hasta memnuniyeti, daha kısa süre hastanede kalma sürelerine olanak sağlayan yeni uygulamaların geliştirilmesini sağlayabilir.
e. Değerin parasallaştırılması. Bu durum somut değer yaratma ile bağlantı kuracak değişiklerle bağlantılandırılabilir.
Hasta bakımının daha düşük maliyete ulaşmasına olanak tanıyabilir. İhtiyaç duyulan personel sayısında fayda sağlayabilir.
Yaratmaktan parasallaşmaya zorlu bir yol: kurumlar herhangi bir yapay zeka projesine başlamadan önce söz konusu 5 adımı planlamak durumundadırlar. Parasallaştırma en zorlu adımdır. Kurumların büyük bölümü değer yaratma kademesine ulaşıp orada dururlar. Kaynak yaratma olmaksızın yapay zeka rafta duran bir enstrüman olarak kalacaktır. Kurum bünyesinde yapay zeka ile ilgili inisiyatifleri görüşmeleri yapmayı, yapay zekayı kullanmakla hangi sonuçları elde etmek istediğinizi bilmeniz gerekir. Elde edeceğiniz sonuçlar organizasyonunuz için ikna edici, ilgi uyandırıcı olacaktır.
