Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Dijital Teknolojiler İş Konseyi tarafından hazırlanan Afet Teknolojileri Raporu’nun lansmanına katıldı. Yılmaz, konuşmasına Türkiye’nin tarih boyunca deprem, sel, orman yangınları ve heyelanlarla defalarca sınandığının altını çizerek başladı. Türksat 5A, 5B ve yakında devreye alınacak olan Türksat 6A uydusu ile afet anında kesintisiz iletişimi sağlamak için güçlü bir altyapı kurduklarını belirten Yılmaz, 81 ilde Kesintisiz Güvenli Haberleşme Sistemi’ni devreye aldıklarını ifade etti.
Afet yönetiminde yeni nesil teknolojiler kullanılacak
Afet yönetiminde, teknolojilerin yaygın olarak kullanımının, günümüzün en önemli gelişmelerinden biri olduğunu belirten Yılmaz, “Erken uyarı sistemleri, robotik ve insansız keşif araçları (İHA), mobil enerji tedariği teknolojileri ve yapay zekâ destekli afet lojistiği gibi yenilikçi çözümler, afet öncesinde ve sonrasında etkili müdahale imkânı sağlayarak can kayıplarını ve maddi zararları en aza indirmeyi amaçlıyoruz. Bu ihtiyacı gözeterek, kamunun büyük veri yönetişim yapısını yeniden organize ediyoruz. Bu kapsamda en çok önem verdiğimiz projelerden biri Ulusal Yapay Zeka Stratejimizde ve 12. Kalkınma Planı’nda yer alan Kamu Veri Alanı projesidir. Bu proje, yapay zekâ ve veri analitiği teknolojileriyle destekleniyor ve afet yönetimi açısından devrim niteliğinde bir yapı oluşturuyor. Böylece afet öncesi alınacak önlemlerden, afet sonrası yapılacak iyileştirme çalışmalarına kadar her aşamada daha verimli ve hızlı kararlar alabileceğiz. Hedefimiz, bu projeyi 2025 yılına kadar tamamlayıp tüm kamu kurumlarını bu sisteme dâhil etmek” diye konuştu.
“CBS afet yönetiminin ayrılmaz bir parçası”
Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)’nin afet yönetiminin ayrılmaz bir parçası haline geldiğini belirten Yılmaz, “Coğrafi Bilgi Sistemleri afet yönetimimizin ayrılmaz bir parçası haline geldi. Tam 631 katmanlı coğrafi veriyi kapsayan Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi, depremden sele, yangından heyelana kadar her türlü afet senaryosunda, bu verileri tüm ilgili kurumlarla anlık olarak paylaşılıyor. Böylece olaylara hızlı ve koordineli bir şekilde müdahale edilebiliyoruz” dedi.
1.187 deprem gözlem istasyonundan veri elde ediliyor
AFAD’ın ARAS-Afet Risk Azaltma Sistemi ile heyelan, kaya düşmesi ve çığ gibi riskler önceden haritalandırılarak olası tehlikelere karşı tedbirler alındığını söyleyen Yılmaz, Bu sistemin, diğer tehlike haritalarıyla entegre edilerek afetlerin etkilerini en aza indirmede kullanıldığını ifade etti. Yerli yazılımlar olan Deprem Ön Hasar Tahmin ve Kayıp Sistemi (AFAD-RED), Deprem Parametre ve Analiz Sistemi (DEKAS), Türkiye İvme Veri Tabanı ve Analiz Sistemi (TADAS) ve Deprem Bilgi Sistemi (DEMEBİS) ile deprem izleme ve değerlendirme süreçlerini geliştirdiğini ifade eden Yılmaz, “Akıllı şehir altyapılarının afet yönetimine entegrasyonu, Bulut Kent Bilgi Sistemi sayesinde afet sonrası hızlı değerlendirme ve hasar tespit çalışmalarını kolaylaştırıyor. AFAD’ın 1.187 deprem gözlem istasyonundan elde edilen veriler, hem ulusal hem de uluslararası alanda önemli bir veri kaynağı. Haber Alma ve Yayma Sistemi (HAY) ile afet haberleri mobil bildirimler, sirenler, sosyal medya ve SMS ile halka hızla ulaştırılıyor. Ayrıca, AFAD’ın envanterindeki 98 İHA, ileri teknolojilerle donatılarak gece görüş, haritalama ve uzaktan algılama gibi işlevlerle afet yönetimine katkı sağlıyor” diye konuştu.
“Afet Teknolojileri Raporu bir rehber niteliğinde”
Yılmaz, erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi, yüksek risk taşıyan bölgelerde merkezi uyarı sistemlerinin kurulması ve bu sistemlerin yapay zeka, nesnelerin interneti (IoT) gibi ileri teknolojilerle desteklenmesi açısından önerilerin mevcut olduğu DEİK Dijital Teknolojiler İş Konseyi tarafından hazırlanan ‘Afet Teknolojileri Raporu’ önemli bir rehber niteliğinde olduğunu ifade etti. Afetlere dayanıklı şehirler oluşturmak için akıllı yeni nesil altyapıların kullanılmasını önemsediklerini de belirten Yılmaz, “Uydu tabanlı haberleşme sistemleri ve mobil baz istasyonlarıyla iletişim altyapısının güçlendirilmesi raporda belirtildiği gibi hayati. İlgili kurumlarımızın rapordan faydalanacağına inanıyorum. Kamu ve özel sektör arasındaki iş birliği, afet yönetimi alanında etkili çözümler geliştirmek için kaçınılmaz. Teknoloji transferi, kaynak paylaşımı ve bilgi birikimi, afet anında daha hızlı ve verimli müdahaleyi mümkün kılar. Özel sektörün yenilikçi teknolojileri, kamu kurumlarının operasyonel kapasitesi ile birleştiğinde afetlerin etkileri minimize edilir. Bu anlamda özel sektörümüzü afet öncesi ve sonrası süreçlerde kritik fayda sağlayacak teknolojilere yatırım yapmaya davet ediyorum” ifadelerini kullandı.
