İzmir, afetlere maruz bir kent. 1995-96 kışında gece vakti 63 kişinin yaşamını yitirdiği sel felaketi sırasında İzmir’deydim ve o felaketi Pasaport’ta yaşadım. Can kayıpları Çiğli civarında olmuştu ancak selden bütün kent etkilenmişti. Bozulan araç sayısının bile haddi hesabı yoktu. Pasaport’ta deniz taştı, insanlar tsunami korkusuyla, “Allah… Allah!…” nidalarıyla sahilden içerilere kaçıştı. Karşıyaka’da hastanede nöbetçi olan arkadaşım doktor Jale Hanım’ı aradım, ağlayarak “durmadan ölü geliyor” dedi! O anlar hala gözümün önünde.
O günün öğleden sonrasında ise Altay’ın Konak’ta şimdiki Best Otel’in kampında misafirdim. Yetişmesinde bir nebze katkım olan Kara Tren lakaplı Ramazan’ı ziyaret ettim. Yemek sonrası çay içerken Körfez’in karardığını, adeta simsiyah olduğunu görünce ertesi gün yağmur çok olursa maçın ne olacağını vb. konuştuk. O zaman iki İzmir takımı da Süper Lig’deydi. Ramazan’ı ilk defa izleyecektim. Tabii göklerden gelen felaket bütün planları altüst etti! Ben ertesi gün ilk uçakla İstanbul’a attım kendimi.
30 Ekim 2020 depremini ise İzmir Marina’da yaşadım. Üçüncü katta çok sarsıldık, ama çok şükür yıkılmadık. Tam karşımda, Bayraklı’da yükselen toz bulutunu gördüm. Mansuroğlu Mahallesi’ndeki evimiz ne olmuştu acaba? İlk atağım aile ile temas kurmak oldu.
Bu girişi şunun için yaptım: İzmir Büyükşehir Belediyesi Afet İşleri Dairesi Başkanlığı, afetleri önlemek, kriz dönemini eksiksiz yönetmek, olası afetlere karşı güçlü mücadele yöntemleri geliştirmek için çalışmalarını hızlandırdı. Afet sonrası toplanma alanı olarak belirlenen 2 bin 684 noktada altyapı çalışmalarını sürdüren Büyükşehir Belediyesi, afet gönüllü sayısını da artıracak. Temel ihtiyaçların kesintisiz ve sağlıklı şekilde teminini sağlamak için ise lojistik merkezleri kurulacak. İzmir Büyükşehir Belediyesi Afet İşleri Dairesi Başkanlığı; deprem, yangın, sel ve heyelan başta olmak üzere her türlü afetle mücadeleyi güçlendirmek ve kentin afetlere yönelik direncini artırmak için çalışmalarını sürdürüyor.
Afet Meselesi Gürler’e Emanet
İzmir’in afetlere karşı önlemli olmak ve maruz kalabileceği olası afetlerde en az kayıp ve zararla çıkmak hususundaki çalışmaları çok kıymetli. İklim değişikliği ve krizi koşullarında bu çalışmalar daha da kıymetli. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, bu konudaki çalışmaları deneyimli ve başarılı bir bürokrata, yakından tanıdığım Mutlu Gürler’e emanet etti. İzmir Büyükşehir Belediyesi Afet İşleri Dairesi Başkanı Mutlu Gürler, afet öncesi, sırası ve sonrasındaki süreçleri içerecek biçimde bütünleşik afet yönetimi modelini benimsiyor.
Gürler’in Dr. Tugay’ın talimatları ve geliştirilen ortak akıl sonucu meseleye bakışı ise şöyle:
“Afet sonrası toplanma alanları ile geçici barınma alanları büyük önem taşıyor. Bu konudaki eksikliklerimizin giderilmesi ve daha kapsamlı bir çalışma yapmak için hazırlıklarımızı tamamladık. Bu alanları aynı zamanda bir yaşam parkına, hatta doğa ve afet farkındalık parkına çevirmek gibi projemiz var. Uygulama için pilot bir bölge belirledik ve ilgili diğer birimlerimizin de desteğini alarak proje üzerinde çalışıyoruz.
İzmir’de 2 bin 684 toplanma alanı bulunuyor. Olası bir afet sonrası, toplanma ve barınma alanlarının temel ihtiyaçlarının başında elektrik ve suyun kesintisiz şekilde ulaştırılması geliyor. Aynı zamanda tuvalet ve duş, ilk yardım malzemeleri ile temel gereksinim için gıda ve hijyen malzemelerinin ulaşımı da son derece önemli. Kapsamlı şekilde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bunların eksiksiz olması için imkanlarımızı seferber edeceğiz.
Afet farkındalık eğitimlerinin temel hedefi, afet gönüllüsü olmak isteyen gönüllü insanları, bu çerçeve içerisinde kendi çalışmalarımıza paydaş yapmak. Kendi bütünlüğü içerisinde bu çalışmaları yapan belli kurumsal seviyelere ulaşan grupları biliyoruz. Bu doğrultuda 26 arama kurtarma derneği ile eğitim, afet müdahalesi, tatbikat konularında işbirliği protokollerimizi yaptık. Onun dışında kendi verdiğimiz eğitimlerimizle 23 bin vatandaşımızla afet farkındalık eğitimi gerçekleştirildi. Bu sayıyı artırmak istiyoruz. Binlerce afet gönüllüsü, bizimle işbirliği yapıyor olsun istiyoruz. Şu anda sertifika eğitimleri tamamlanmış 850 afet gönüllüsü bulunuyor.
Afetler sırasında ortaya çıkan ihtiyaçların hızlı şekilde giderilmesi için elimizde bazı kritik ekipmanların olması gerekiyor. Acil durumda ihtiyaç duyulan malzemelerin, ekipmanların hazırlanması için önemli oranda ihtiyaçlarımızı karşılayacak bir lojistik merkez tahsis edildi. Burasının altyapısını güçlendirmeye çalışıyoruz.”
Yönetmelik Taslağı
Bu arada, Ankara’da Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) öncülüğünde yapılan toplantıda, İzmir Büyükşehir Belediyesi Afet İşleri Dairesi Başkanlığı için hazırlanan yönetmelik taslağı da sunuldu. AFAD’ın, yeni kurulan daire başkanlıkları ile ilçe belediyeleri bünyesinde kurulan afet işleri müdürlükleri arasında sağlıklı bilgi ve hizmet akışı sağlamak, görev tanımlarını netleştirmek, ortak bir çalışma programı hazırlamak için ilk toplantısı da İzmir’de yapılacak.
İzmir’in depremlere, sel ve tsunami gibi felaketlere, orman yangınlarına karşı; özetle doğadan gelecek afetlere karşı dirençli bir kent olması için atılacak adımlar yaşamsal. Bu konuda yapılacak çalışmalara sivil toplumun katılması da çok önemli.
