Hidroelektrik Santralleri Sanayi İş İnsanları Derneği (HESİAD) tarafından Ankara’da gerçekleştirilen ‘Türkiye Barajları ve Hidroelektrik Santralleri Zirvesi’ yoğun bir katılımla başladı. Hidroelektrik kurulu gücü alanında Türkiye’nin önde gelen kamu ve özel sektör liderlerinin katıldığı zirvenin açılış konuşmaları HESİAD Başkanı Elvan Tuğsuz Güven, Andritz Türkiye Genel Müdürü Frank Mette, Enerji İşleri Genel Müdürü Ahmet Özkaya ve EPDK Elektrik Piyasası Daire Başkanı Deniz Daştan tarafından yapıldı.
Güven: 2035’e kadar 11 GW yeni HES kurabiliriz
Açılışta konuşan HESİAD Başkanı Elvan Tuğsuz Güven, hidroelektrik santrallerin, 2024 yılında, aralık verileri de yaklaşık olarak dahil edilerek; 70 bin 304 gigavatsaatle ülkemiz elektrik üretimine yüzde 22,90 oranında katkı sağladığını söyledi.
Elvan konuşmasında şunları kaydetti: HES kurulu gücünde son 20 yıldaki artışı değerlendirdiğimizde 2005’te 12 bin 975 MW hidroelektrik kurulu gücümüz varken 2015’te bu 25 bin 900 MW’a çıktı, yani 10 yılda HES kurulu gücümüzü 2’ye katladık. 2015 ile 2024 arasındaki 9 yıllık dönemde ise, toplam 6 bin 200 MW artışla şu anki mevcut HES kurulu gücümüz olan 32 bin 200 MW’a ulaştık. Son 20 yılın ortalaması, bize her yıl yaklaşık 1.000 MW’lık bir HES kurulu gücünü sisteme kazandırmış olduğumuzu söylüyor. 2035 hedeflerimize 11 yıl var. Eldeki veriler, önümüzdeki 11 yılda toplam 11 bin MW’lık yeni HES kurulu gücünü ülkemize kazandırabileceğimizi gösteriyor. DSİ verilerine göre hidroelektrikte ülkemizde halen toplam 180 bin gigavatsaat/yıllık teknik ve ekonomik fizibilitesi olan, yatırım yapılabilir bir hidroelektrik potansiyeli bulunuyor. Bu açıdan, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımızın kısa bir süre önce açıkladığı “2035’te toplam 35 bin MW’lık HES kurulu gücüne ulaşma” hedefinin, mevcut potansiyelimiz ve güncel gelişmeler doğrultusunda yukarı yönde revize edilmesi gerektiğine inanıyoruz. Cari açığı önleme gerekliliğimiz ve 2035’te yenilenebilir enerji ihracatçısı olma hedefleri göz önünde bulundurulduğunda, HES’lere yatırım yapmak ve bu alandaki gelişmeleri desteklemek, enerji arz güvenliğimiz ve sürdürülebilir kalkınmamız için kritik önem taşıyor.”
Güven, “HESİAD olarak stratejik varlığımız olan hidrolik gücümüz ile ilgili hedefleri verilerle ortaya koymak; suyu tarım, tüketim ve enerji üretiminde nasıl daha verimli kullanabileceğimize katkı sağlamak ve ülkemizin atıl kalmış hidroelektrik kapasitesinin yine tüm regülatif ve çevresel gereklilikler gözetilerek hayata geçirilmesinde görev almak en önemli hedeflerimiz arasında” vurgusu da yaptı.
Özkaya: Daha büyük tesislerin kurulabileceğini öngörüyoruz
“2002’de yenilenebilir enerji olarak yalnızca HES’ler vardı, bugün geldiğimiz noktada düzenleyici kurumlara, eneji perspektifimize ve düzgün bir hukuki sisteme dayanarak HES’lerde 12 bin MW’tan 30 bin MW’lar mertebesine gelmiş bulunuyoruz. Yeni HES’ler devreye almamız gerekiyor” diyen Enerji İşleri Genel Müdürü Ahmet Özkaya, konuşmasında şu noktaları vurguladı: “Projelendirilmiş, lisanslı / ön lisanslı santralleri bir an evvel sisteme dahil etmeliyiz. Tabi iklim değilikliğinin HES’lerde kapasite faktörlerini düşürüyor olduğunu dikkate alarak kapasite faktörlerini artırmak ve ve hibrite öncelik vermemiz gerek, Yine hibritle bağlantılı yüzer GES ile ilgili kanuni altyapı yıl başında yürürlüğe girdi. Bugün itibarıyla 1 MW’lık tesisler başladı ancak daha büyük tesislerin kurulabileceğini öngörüyoruz. Büyük yüzer GES’li YEKA’lar yapmayı planlıyoruz. Yakın zamanda inşallah duyurusunu yapacağız. Hidroelektrikte gidecek daha çok yolumuz var, Bakanlık olarak yatırımcıları destekliyor olacağız.”
Daştan: HES’lerde daha önceki yatırım hızına 2025’te erişeceğiz
Dünyada ve Türkiye’de HES’lerin görünümü hakkında genel bilgiler aktaran EPDK Elektrik Piyasası Dairesi Başkanı Deniz Daştan da HES’ler için 2025 itibarıyla yeni kapasiteler tahsis edileceğini belirterek HES’lerde yeni kapasitenin, mevcut şebeke yapısını yeni yatırım yapmadan en etkin ve verimli kullanma anlamına geleceğini de kaydetti. Daştan,” Yüzer GES anlamında şanslı bir ülkeyiz, bizim barajlarımız yüzer GES kurulumuna çok elverişli. Sadece Atatürk Barajı yüzeyi bile ilk etapta 5 bin MW’lık yüzer GES’e uygun. Toplamda 40 bin MW yüzer GES kapasitesine sahip olduğumuzu biliyoruz. Ayrıca pompajlı HES’ler anlamında da ciddi bir ihtiyacımız var” tespitinde bulundu.
