Kış aylarını değerlendirelim, biraz daha ev bitkilerinden konu açalım isterseniz? Ev bitkileri deyince, önce aklımıza kauçuk, telgraf çiçeği, kaktüs ve sukulentler geliyor. Kaktüs ve sukulentler iki ayrı grup gibi kulağınıza gelse de aslında bütün kaktüsler sukulentdir. Ama her sukulent kaktüs değildir.

Kaktüs sözcüğü, deve dikeninin (Cynara cardunculus) eski Yunancası olan Theophrast’ın kullandığı şekilde “kaktos”dan gelmedir. Sukulent ise Latince “succus” diğer deyişle, özsuyu kelimesinden türemiştir. Oradan succulentus türemiş, 17. yüzyıldan sonra da kelime succulent şekline bürünmüştür. Hoş; güzel Türkçemizde sulu kelimesinden ziyade etli bitki desek kulağa daha hoş gelecek.
Kaktüsleri hepimiz tanıyoruz. Yeşil bir gövde üzerinde dikenli bitkileri hepimiz biliyoruz. Değil mi? Bakalım gerçekten öyle mi? Örneğin deniz kestanesi kaktüsü “Astrophytum asterias” isimli top kaktüsün hiç mi hiç dikeni ya da iğnesi yoktur.
Bunun yanında, şükran günü kaktüsü ( Schlumbergera truncata) ya da yılbaşı kaktüsünün (Schlumbergera) dikenleri belli belirsizdir. Hatta buna orkide kaktüsünü de (x Epicactus ) ekleyebiliriz.

Halbuki tüm bunların ortak bir yönü vardır. O da, üzerlerinde belli bir geometrik düzende meme başına benzeyen yuvarlak ufak bölgeler olmasıdır. Söz konusu bölgeler dikenli kaktüslerde de bulunur. Dikenler bu meme başlarından çıkar.
Kaktüslerin geneline bir göz atalım bakalım. Kaktüsler Amerika’nın çok kurak bölgelerde yaşarlar. Ara da yağmur yağsa da, yılın çok büyük bir bölümünde bir damla su yüzü göremezler. Göremedikleri gibi de, bol kumlu, çok geçirgen topraklarda yaşamlarını devam ederler.
Söz konusu bitkiler çiçeklenen bitkilerdendir. Ama ne çiçek. Bir açtılar mı; ya görsel bir şölen ya da bir koku senfonisi içine düşersiniz? Doğal olarak bazen de ikisi birden oluşur da, ne yazık ki çiçeklerin yaşam süreleri çok kısadır.

Pekiyi kaktüsün çiçek açması madem bu kadar muhteşem bir durum da; neden sadece bir gün sürer düşündünüz mü? Hemen söyleyelim. Kaktüs çiçek açtığı zaman çok su kaybeder. Bu nedenle genellikle gece çiçek açarlar.
Ayrıca, bu çiçekler en fazla 1 gün yaşarlar. Bir çok blogda, kaktüslerin yeni sürgünlerde çiçek açtıklarını yazsa da, hem söyleyelim “Cereus” cinsi kaktüsler eski dalları üzerinde pekiyi ala çiçek verebiliyor. Bunun yanında yukarıda da adı geçen Schlumbergera cinsi kaktüsler bol nemli, bol yağmurlu, sıcak yağmur ormanlarında bulunurlar. Dolayısı ile bol nemden, sudan hoşlanırlar.
Bu haftalık da bu kadar yazalım isterseniz. Aslında renkli kaktüslerle ilgili de bir kaç şey yazacaktık ama fotoğraf çekecek bir tanesini bulamadığımız için haftaya kaldı. Bu hafta size kaktüs fotoğrafları ile neşelendirelim istedik.

Hülya Ünver kardeşimiz bize bir “Chamaecereus silvestrii” ve “Echinopsis oxygona” fotoğrafları yollamış. Bu fotoğrafları gazetemizde görebilirsiniz.
Ayrıca internette Dr. Ali Rıza Sözenoğlu’nun Ediz Hun Kaktüs Müzesinde fotoğrafladığı “Mammillaria spinosissima” ve bizim çektiğimiz yılbaşı kaktüsünün belli belirsiz iğnesi ve areolası (ya da Türkçe deyişle meme başı). Schlumbergera cinsi kaktüsler genellikle iğnesiz olarak bilinse de yakından bakınca; canımızı yakmayacak tek tük ufak iğneleri olduğu görülür.
Keyifli Bahçeler…