CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in soru önergesini Ticaret Bakanı Ömer Bolat yanıtladı
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, ihracat sırasında iade edilen ürünlerin nedenleri ve bu sürecin yarattığı sorunlar hakkında Ticaret Bakanı Ömer Bolat’a yazılı bir soru önergesi sundu. Gürer, özellikle pestisit ve aflatoksin nedeniyle artan iade vakalarına dikkat çekerek, bu durumun hem ihraç edilen ürünlerin kalitesi hem de Türkiye’nin ihracat imajı üzerinde olumsuz etkiler yarattığını vurguladı.
Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Bakan Bolat, ihraç edildikten sonra çeşitli nedenlerle Türkiye’ye geri gönderilen tarım ve gıda ürünlerinin sınır gümrüklerinde Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından kontrol edildiğini belirtti. Bu denetimler sonucunda Türkiye Gümrük Bölgesi’ne girişi uygun görülen ürünlerin ithalat işlemleri tamamlandığını ve girişi uygun bulunmayan ürünlerin ise girişine izin verilmeyerek sınır gümrüklerinde imha edildiğini ifade etti. Bolat, tarım ve gıda ürünlerinin ihraç edildikten sonra çeşitli nedenlerle ülkemize geri gönderilmesi halinde dış ticaret mevzuatı hükümleri gereği, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından gerekli kontrollerin sınır gümrük idaresinde gerçekleştirildiğini ve söz konusu eşyaya uygulanacak işlemlere kontrol sonucuna göre karar verildiğini belirtti.
Bakan Bolat, “Söz konusu kontroller sonucunda Türkiye Gümrük Bölgesi’ne girişi uygun görülen eşyanın serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescilinden sonra ithalat işlemleri tamamlanıyor. Tarım ve Orman Bakanlığınca yapılan kontroller sonucu Türkiye Gümrük Bölgesi’ne girişi uygun görülmeyen eşyanın ise girişine izin verilmiyor ve söz konusu eşya sınır gümrük idaresinde imha ediliyor” ifadelerini kullandı.
“Uluslararası standartlar kapsamında denetleniyor”
Bakan Bolat, “Bakanlığımızın sorumluluğunda olan geleneksel tarım ürünlerimize (bitkisel yemeklik yağlar, yaş meyve ve sebzeler, kuru ve kurutulmuş ürünler) yönelik, ihracatta ve ithalatta ticari kalite denetimleri, 2024/21 sayılı Ürün Güvenliği ve Denetimi (ÜGD) Tebliği (Bazı Tarım Ürünlerinin İhracatında ve İthalatında Ticari Kalite Denetimi Tebliği) hükümleri çerçevesinde gerçekleştiriliyor” değerlendirilmesinde bulundu.
Tarım ve Orman Bakanlığınca gerçekleştirilen insan, hayvan ve bitki sağlığına ilişkin denetimlerden farklı olarak, uluslararası standartlar doğrultusunda ticari kalite denetimleri kapsamında ürünlerin olgunluk, sınıf, boy, meyve eti sertliği, tağşiş olup olmadığı bilgisinin yanı sıra ambalajlama ve etiketlemeye ilişkin özelliklerine bakıldığını belirten Bolat, “Ticari kalite denetimlerinde, ticari kaliteye ilişkin renk, boy, meyve eti sertliği gibi özellikler fiziksel muayene şeklinde gerçekleştirilirken, kül veya kükürt tayini, yağ asidi kompozisyonu gibi ileri analizler, bu amaçla alınan numuneler üzerinden Bakanlığımız laboratuvarlarının yanı sıra Bakanlığımızca yetkilendirilmiş laboratuvarlar veya Türk Akreditasyon Kurumu tarafından akredite edilmiş kamu veya özel laboratuvarlarda yapılıyor” dedi.
Sağlıkla ilgili unsurla kontrolden geçiriliyor
Ticari kalite denetimlerinin, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yapılan insan, hayvan ve bitki sağlığına ilişkin denetimlerden farklı olduğunu vurgulayan Bolat, bu süreçte bakteri, virüs, pestisit kalıntısı, aflatoksin ve GDO gibi sağlıkla ilgili unsurların kontrol edildiğini belirterek, söz konusu ürünlerin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilen izinler ve sertifikalarla gümrüklerden geçişine izin verildiğini ifade etti.
Ticaret Bakanlığı’nın, güvensiz ve kalitesiz mal ihraç ederek Türk malı imajına zarar veren firmalara karşı 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu çerçevesinde yaptırımlar uyguladığı açıklandı.
“Aflatoksin ve pestisit kalıntıları ciddi bir sorun”
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Pestisit ve aflatoksin gibi gıda ürünlerinde olmaması gerekirken yurt dışına ihraç edilen ürünlerde ortaya çıkması, bu bağlamda ciddi bir sorunun varlığını gösteriyor. Ülkemizden ihraç edilen ürünlerde sorun açığa çıksa da ithal ürünlerde bu bağlamda ne kadar güvenilir, bunun da sorgulanması gerekir. Çünkü ülkemize gelen ithal ürünlerden bazıları AB ülkelerinden ret alıyor. Hem ihraç hem ithal ürünler denetimi AB kriterlerine uyumlu yapılmalı. Ülkemizde bazı market ürünlerinde de sorunlar bireysel inceleme yaptıran kişilerce ifade ediliyor. Özellikle sorunlu tarım zehirleri ülkemize girişine izin verilmemeli ve AB’de yasaklı zehirlerin ülkemizde kullanılması önlenmeli” diye konuştu.
