Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan 2025 yılının Şubat ayı bütçe rakamlarına göre, bütçe açığı 2024 Şubat ayında 153,8 milyar iken bu yıl 310 milyara yükseldi. Şubat ayı gelirleri 723,4 milyar, giderleri ise 1.033,5 milyar olarak gerçekleşti. Gelirlerin %80,8’i 584,9 milyar lira olarak vergi gelirlerinden oluşurken faiz dışı giderler 893,8 milyar, faiz giderleri de 139,7 milyar lira oldu. Geçen yıl Şubat ayı faiz giderleri 54,8 milyar lira idi.
Yılın ilk iki ayında bütçe giderleri %43,3 artarken gelirlerinin %42,2 arttığı dikkat çekiyor. Faiz giderleri geçen yıla göre %72,1 artarak 175,9 milyardan 302,7 milyara yükselmiş bulunuyor. 2025 yılı bütçesinde toplam faiz giderleri 1.254 milyar’dan 1.950 milyara %55,5 oranında artacak şekilde programlanmış durumda. Bu da yaklaşık aylık 162,5 milyar lira faiz gideri anlamına geliyor. 2025 bütçe açığı ise 2.106,1 milyar açık olarak bütçelenmiş bulunuyor.
2025 yılının ilk iki ayında giderlerin iki büyük kalemini %69,28 ile personel giderleri ve cari transferler oluşturuyor. Personel giderleri %38, artarak 460,4 milyardan 638,4 milyara yükselerek giderlerin %30,55’ini; cari transferler ise %39,8 artarak 578,9 milyardan 809,5 milyara yükselerek toplam giderlerin %38,73’ünü oluşturdu. Giderler içinde faiz giderlerinin payı da %14,48 seviyesinde.
Bütçenin toplamda %42,2 oranında artan gelirleri içinde vergi gelirleri %49,2 artarak 923,5 milyardan 1.377,6 milyara yükselirken, toplam gelirlerin %83,9’unu oluşturdu. Geçen yıl bu oran %80,1 idi.
Aşağıdaki tabloda 2024 ve 2025 yıllarına ait Ocak Şubat ayı bütçe kalemlerindeki gerçekleşmeler ve artış oranları yer alıyor.
2024-2025 OCAK-ŞUBAT BÜTÇE GERÇEKLEŞMELERİ
| (milyon) TL | 2024 | 2025 | Artış % |
|---|---|---|---|
| Bütçe Giderleri | 1.457.873 | 2.089.859 | 43,3 |
| Faiz Hariç Giderler | 1.281.950 | 1.787.152 | 39,4 |
| Personel Giderleri | 460.379 | 638.421 | 38,7 |
| SGK Devlet Primi | 55.588 | 75.704 | 36,2 |
| Mal ve Hizmet Alımları | 69.916 | 106.452 | 52,3 |
| Cari Transferler | 578.951 | 809.502 | 39,8 |
| Sermaye Giderleri | 50.796 | 93.547 | 84,2 |
| Sermaye Transferleri | 2.095 | 27.874 | 1.230,7 |
| Borç Verme | 64.226 | 35.652 | -44,5 |
| Faiz Giderleri | 175.923 | 302.707 | 72,1 |
| Yedek Ödenekler | 286.861 | ||
| Bütçe Gelirleri | 1.153.356 | 1.640.508 | 42,2 |
| Genel Bütçe Gelirleri | 1.106.828 | 1.578.875 | 42,6 |
| Vergi Gelirleri | 923.492 | 1.377.625 | 49,2 |
| Gelir Vergisi | 172.350 | 328.851 | 90,8 |
| Kurumlar Vergisi | 23.215 | 18.902 | -18,6 |
| Dahilde Alınan KDV | 172.907 | 259.366 | 50,0 |
| Özel Tüketim Vergisi | 186.557 | 261.036 | 39,9 |
| Banka Sigorta Mu. Ver. | 43.813 | 88.281 | 101,5 |
| İthalde Alınan KDV | 191.289 | 223.243 | 16,7 |
| Damga Vergisi | 22.111 | 34.030 | 53,9 |
| Harçlar | 37.703 | 58.097 | 54,1 |
| Diğer | 73.548 | 105.820 | 43,9 |
| Vergi Dışı Gelirler | 183.336 | 201.250 | 9,8 |
| Özel Bütçeli İdareler | 32.278 | 47.788 | 48,0 |
| Denetlem Kurumları | 14.250 | 13.845 | -2,8 |
Bütçe ile ilgili yazıyı kaleme alırken Hazine ve Maliye Bakanlığının geçen aya kadar yayınladığı ve harcamalar ve gelirlerin detaylarını gösteren gelir gider ve özet excel tabloları bu ay yayınlanmadı. Bakanlık belki önümüzdeki günlerde bu tabloları geçmiş aylarda olduğu gibi yayınlayacaktır. Ancak bugün için her ay yaptığım detay harcama ve gelir kalemlerinin analizini daha genel olarak verilmiş olan rakamlarla yapmaya çalışacağım.
- Gelir kalemlerine baktığımızda birinci sırada 172,4 milyardan %90,8 artarak 328,6 milyara yükselen Gelir Vergisi,
- İkinci sırada %39,9 artarak 186,6 milyardan 261 milyara yükselen Özel Tüketim Vergisi;
- Üçüncü sırada %50 artarak 172,9 milyardan 259,4 milyara yükselen Dahilde alınan Katma Değer Vergisi;
- Dördüncü sırada da %16,7 artarak 191,3 milyardan 223,2 milyara yükselen İthalde alınana Katma Değer Vergisi yer alıyor.
- Gelir kalemlerinde ise özellikle cari transferlerin detayına ulaşılacak verinin yayınlanmadığını düşünüyorum. Ya da sitede ben bulamamış da olabilirim. Ancak giderlere bakıldığında Personel giderleri, Cari Transferler ve Faiiz giderleri toplam giderlerin %83,77’sini oluşturuyor.
Önümüzdeki günlerde detayları içeren tabloların yayınlanması durumunda tekrar bir yazı ile gelişmeleri açıklayabilirim.
