Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2025 yılının ilk çeyreğine ilişkin Banka Kredileri Eğilim Anketi’ni yayımladı. Anketin sonuçları incelendiğinde; 2025 yılının birinci çeyreğinde, bankaların genel olarak işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartlarda bir miktar gevşeme başladığı görüldü.
Alt kırılımlar incelendiğinde, büyük işletmelere verilen krediler ile yabancı para cinsinden açılan kredilere uygulanan standartlarda yeniden sıkılaşma başladığı gözlenirken, diğer işletme kredilerinde gevşeme başladığı görüldü. 2025 yılının ikinci çeyreği için bankaların beklentisi, genel olarak işletmelere verilen kredilere uygulanan standartlarda gevşeme olacağı yönünde oldu. 2025 yılının ilk çeyreğinde konut ve taşıt kredilerine uygulanan standartlarda gevşemenin zayıflayarak devam ettiği, diğer bireysel kredi türlerine uygulanan standartlarda ise gevşeme başladığı görüldü. 2025 yılının ikinci çeyreği için bankaların beklentisi, konut ve taşıt kredilerine uygulanan standartlardaki gevşemenin zayıf şekilde devam edeceği, diğer bireysel kredi türlerine uygulanan standartlarda ise bir miktar sıkılaşma başlayacağı yönünde oldu.
Bankaların ikinci çeyrek beklentisi konut kredilerinde artış olacağı yönünde
Anket sonuçları kredi talebi açısından incelendiğinde, genel olarak işletmelere verilen kredilere olan talepteki artış, 2025 yılının ilk çeyreğinde bir miktar güçlenerek devam etti. Alt kırılımlar incelendiğinde, tüm işletme kredi türlerine olan talepte artış gözlendi. 2025 yılının ikinci çeyreğinde, genel olarak işletmelere verilen kredilere olan talepteki artışın güçlenerek devam etmesi beklendi. 2025 yılının birinci çeyreğinde, bir önceki çeyrekte görülen konut kredi talebindeki azalış yerini tekrar artışa, taşıt kredi talebindeki artış ise yerini tekrar azalışa bıraktı. Diğer bireysel kredi talebinde görülen artış güçlenerek devam etti. 2025 yılının ikinci çeyreği için bankaların beklentisi, konut ve diğer bireysel kredi türlerine olan talepteki artışın güçlenerek, taşıt kredi talebindeki azalışın ise zayıflayarak devam edeceği yönünde oldu.
Bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde, 2025 yılının ilk çeyreğinde yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarındaki gevşemenin devam ettiği görüldü. 2025 yılının ikinci çeyreği için de yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarındaki gevşemenin devam edeceği beklendi.
Döviz cinsinden açılan kredilere sıklaşma uygulandığı görüldü
2025 yılının birinci çeyreğinde, bankaların genel olarak işletmelere kullandırdıkları kredilere uyguladıkları standartlarda bir miktar gevşeme başladığı görüldü. Alt kırılımlar incelendiğinde, büyük işletmelere verilen krediler ile yabancı para cinsinden açılan kredilere uygulanan standartlarda yeniden sıkılaşma başladığı gözlenirken, diğer işletme kredilerinde gevşeme başladığı görüldü. Para ve tahvil piyasına erişim olanağı standartları gevşetici yönde etkileyen en önemli faktör olurken, bankanın likidite pozisyonu standartları sıkılaştırıcı yönde etkileyen en önemli faktör oldu.
İşletme kredi türlerine talep arttı
İşletmelerin banka kredilerine olan talebi incelendiğinde, genel olarak işletmelere verilen kredilere olan talepteki artış, 2025 yılının ilk çeyreğinde bir miktar güçlendi. Alt kırılımlar incelendiğinde, tüm işletme kredi türlerine olan talepte artış gözlendi. Satıcıların peşin alımlarda uyguladığı iskonto ve kolaylıklar talebi artırıcı yönde etkileyen en önemli faktör olurken, sabit yatırıma ilişkin finansman ihtiyacı talebi azaltıcı yönde etkileyen en önemli faktör oldu.
Öte yandan bankaların fon sağlama imkânlarının gelişimi incelendiğinde, 2025 yılının ilk çeyreğinde yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarındaki gevşeme sürdüğü görüldü. Yurt dışı fonlama maliyeti ile diğer koşul ve kuralların, yurt dışı fonlama koşullarına olan gevşetici etkisi zayıfladı. 2025 yılının ikinci çeyreği için, yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarındaki gevşemenin devam edeceği bekleniyor.
