Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından Bankaların Yeşil Varlık Oranı Hesaplaması Hakkında Tebliğ 11 Nisan 2025 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Tebliğde, bankaların çevresel olarak sürdürülebilir ekonomik faaliyetlerin finansmanına katkısının ölçümü için oluşturulan yeşil varlık oranı ve diğer anahtar performans göstergelerinin hesaplanmasına ve raporlanmasına ilişkin usul ve esasların belirlendi.
Yeşil varlık oranı hesaplaması
Buna göre, bankaların çevresel sürdürülebilirliğe katkısı için birincil anahtar performans göstergesi olan yeşil varlık oranı bankaların konsolide olmayan bilançolarında yer alan uyumlu varlıkların, yeşil varlık oranı kapsamındaki toplam varlıklara bölünmesi ile hesaplanacak. Yeşil varlık oranı kapsamındaki toplam varlıklar; bilanço içi toplam finansal varlıklardan, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinden, merkez bankalarından ve uluslar üstü kuruluşlardan alacaklar ile alım satım hesaplarında izlenen varlıklar, çıktıktan sonra kalan bilanço içi varlıkların itfa edilmiş maliyet ile ölçülen brüt tutarlarının toplanması ile hesaplanacak.
Uygun varlıklar; yeşil varlık oranı kapsamındaki toplam varlıklar içerisinde, kriterleri sağlayıp sağlamadığı dikkate alınmaksızın, teknik tarama kriterleri kapsamında yer alan tüm ekonomik faaliyetlere ilişkin bilanço içi finansal varlıkların itfa edilmiş maliyet ile ölçülen brüt tutarlarının toplanması ile hesaplanacak.
Çevresel hedefler
Çevresel hedefler arasında iklim değişikliğini azaltma, döngüsel ekonomiye geçiş, biyoçeşitliliğin korunması ve kirliliğin önlenmesi gibi maddeler yer alıyor. Uyumlu varlıklar, çevresel hedeflere katkı sağlamanın yanı sıra çevreye zarar vermeme ve asgari sosyal güvenlik standartlarına uyum koşullarını karşılamak zorunda olacak.
Teknik tarama kriterleri
Yeşil varlık oranının hesaplamasında uyumlu olarak dikkate alınacak varlıkların çevresel hedeflerden bir ya da daha fazlasına önemli ölçüde katkıda bulunma koşulunu yerine getirebilmesi için ilgili teknik tarama kriterlerini sağlaması şartı aranacak. Ayrıca, uyumlu varlıkların belirlenmesinde ve bunlara ilişkin tutarların hesaplanmasında Kurul tarafından belirlenecek teknik tarama kriterleri esas alınacak. Kurul, çevresel hedeflere yönelik olarak yetkili kamu kurumları tarafından belirlenen teknik tarama kriterlerinin uygulanmasına karar vermeye yetkili olacak.
Bankalar, teknik tarama kriterlerinin sağlandığını veya sağlanacağını bağımsız doğrulayıcı taraflarca düzenlenen emisyon raporu, fizibilite raporu, enerji verimliliği etüt raporu ve benzeri raporlarla, ulusal ya da uluslararası kabul görmüş sertifikalar, yeşil teknoloji seçim araçları veya yatırıma konu harcama belgeleri aracılığıyla tevsik etmek ve bunları denetime hazır bulundurmakla yükümlü olacak. Uyumlu olarak belirlenen vadeli varlıkların, vadeleri boyunca teknik tarama kriterlerini sağladığının teyit edilmesi ve izlenmesi gerekecek.
Bankalar yeşil varlık oranının pay ve paydasını oluşturan varlıklara ilişkin belgelendirme, sınıflandırma, izleme ve kontrol süreçleri ile bunlara ilişkin politikalarını tesis etmek, veri tabanlarında gerekli düzenlemeleri yapmak ve raporlama sistemini oluşturmakla yükümlü olacak. Bankalar yeşil varlık oranı raporlamalarını, kurulca belirlenecek sürelerde kuruma göndermesi gerekecek. Ayrıca, kurul, yeşil varlık oranı raporlama zorunluluğunu banka türü ve büyüklüğü bazında belirlemeye ve farklılaştırmaya yetkili olacak.
Bu düzenleme, bankaların çevresel sorumluluklarını daha şeffaf bir şekilde raporlama ve yeşil yatırımların teşvik edilmesine olanak sağlayacak.
