ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi ile ABD Başkanı Donald Trump arasında gümrük tarifesi gerginliği yaşanıyor. Ticaret Mahkemesi, Başkan Donald Trump’ın diğer ülkelere uyguladığı gümrük tarifelerine ilişkin önemli bir karar aldığını açıkladı. Dünya ticaret dengelerini değiştiren ve küresel çapta ticari savaşların hız kazanmasını sağlayan yeni gümrük vergisi tariflerini değerlendirme altına alan Mahkeme, Başkan Trump’ın söz konusu tarifelerde yasal yetkisini aştığına hükmederek bu tarifelerin uygulanmasının engellendiğini belirtti.
Kararda, Trump’ın ‘karşılıklılık esasına dayalı’ olarak belirlediği tarifelerin, ithalatı vergilendirme konusunda kendisine Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası (IEEPA) ile tanınan yetki sınırlarını aştığı vurgulandı. Özel şirketler ve bazı eyaletler tarafından Trump yönetimi aleyhine açılan davada, tarifelerin ‘karşılıklılık esasına dayalı’ olarak belirlenmesinin, Anayasa’da yalnızca Kongre’ye tanınan ticareti düzenleme ve vergi koyma yetkisine aykırı olduğu belirtildi. Mahkeme, bu gerekçeyle Trump’ın aldığı tarife kararlarının iptal edilmesine ve bu tarifelerin kalıcı olarak uygulanmamasına karar verdi.
Trump yönetimi: Dış ilişkilerimize zarar verecek
Bu gelişmelerin ardından Ticaret Mahkemesi’nin kararına itiraz eden Trump yönetimi, Amerikan yargı sisteminde bir üst mahkeme olan federal temyiz mahkemesine başvuruda bulunarak kararın durdurulmasını talep etti. Hükümet, söz konusu kararın dış ilişkilerine zarar verdiğini ve Başkan’ın anayasal yetkilerine müdahale niteliği taşıdığını savundu. Tarifeler sayesinde diğer ülkelerden ABD’ye trilyonlarca dolar aktığı ileri sürülerek, “ABD Uluslararası Ticaret Mahkemesi’nin kararı çok yanlış ve siyasi. Eğer kabul edilirse, bu başkanın gücünü tamamen yok edecek, Başkanlık asla eskisi gibi olmayacak. Umarım Yüksek Mahkeme, ülkeyi tehdit eden bu korkunç kararı hızla ve kararlı bir şekilde iptal eder” açıklamasında bulunuldu.
Federal temyiz mahkemesi ise Ticaret Mahkemesi’nin söz konusu tarifeleri durduran kararının geçici olarak askıya alınmasını hükmetti. Öte yandan Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamalarda, mahkemenin tarifeleri engelleyen kararının askıya alınmaması durumunda konunun Yüksek Mahkeme’ye taşınabileceği uyarısı yapılmıştı.
Tarifler geçici olarak yürürlükte kalacak
Temyiz süreci kapsamında davacı eyaletler ve özel şirketlerden, 5 Haziran’a kadar hükümetin itirazına yanıt vermeleri istendi. Hükümetin ise bu yanıtlara 9 Haziran’a kadar cevap hakkı bulunuyor. Bu süreçte Trump yönetiminin uyguladığı tarifeler geçici olarak yürürlükte kalacak.
Trump: ‘Kurtuluş günü’ demişti
Trump, ‘Kurtuluş Günü’ olarak tanımladığı 2 Nisan 2025 tarihinde imzaladığı kararnameyle, ticaret ortaklığına dayalı ‘karşılıklılık’ esasına dayalı yeni tarifeleri paylaşmıştı. Trump, temel tarife oranını yüzde 10 olarak belirlemiş, ayrıca her ülkenin ABD’ye karşı uyguladığı gümrük vergileri ve tarife dışı engellere göre oranların farklılık göstereceğini belirtmişti.
