Zirai don olayı sonrasında yaşanan ürün kaybıyla ilgili net bilgiler gelmeye devam ediyor. En son Aksaray’da yaşanan zirai don olayı sonrasında yapılan incelemelerde ikinci dolu afetinde 45-50 bin dekarlık alanın etkilendiği ve don olayının arpa, buğday, yonca, şeker pancarı ve mısır üretimine olumsuz yansımalarının olduğu belirtildi. Türkiye’nin bu yıl don afetleri nedeniyle büyük zarar gördüğü ve birçok bölgede meyve ve sebze üretiminde yüzde 95’e varan kayıplar yaşandığı da aktarıldı. CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Mersin Milletvekili Mehmet Emin Ekmen, Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar ise tarım arazilerinde yaşanan son gelişmeleri değerlendirdi.
“Traktör ve tarım aletleri satışa çıkarıldı”
Ömer Fethi Gürer, tarım sektörünün don afetleri nedeniyle büyük zarar gördüğünü, birçok bölgede meyve ve sebze üretiminde yüzde 95’e varan kayıplar yaşandığını belirtti. Üreticilerin ağır borç yükü altında ezildiğini kaydeden Gürer, tarım sektöründe istihdamın ciddi oranda azaldığını ve icra yoluyla traktör ile tarım aletlerinin satışa çıkarıldığını vurguladı. 2024 yılı meyve üretiminin 28 milyon tondan 21 milyon tona düşeceği tahmin edilirken, Gürer, fiyat artışlarının kaçınılmaz olacağını ifade etti. Gürer, desteklerin artırılması için acil adımlar atılması gerektiği yönünde çağrı yaptı.
“Zirai donunun ödemeleri yapılmadı”
Zirai don felaketinin ardından ödemelerin hala yapılmadığını belirten Mehmet Emin Ekmen, “Tarımda yaşanan tek sorun maliyetin altındaki fiyatlamalar değil, aynı zamanda zirai don ve kuraklık nedeniyle karşılaştığımız tablo. Aradan geçen yüz günü aşkın süre içerisinde zirai donun hasar tespiti dahi açıklanmadı. Komisyon Başkanı Bülent Tüfenkci’nin beyanatına göre, yapılacak ilk ödemelerin en erken bayram ardında yapılması planlanmakta. Peki, bu süreç içerisinde çiftçinin hâli ne? Oysa biz biliyoruz ki parsel bazlı bir incelemeden kaçınılmış, bölgesel incelemelerle ortalama yüzde 65-70 gibi hasar oranları tespit edildi. Kimin ne ektiği belli; zirai don hasarının gerçekleştiği gün itibarıyla her çiftçinin alacağı muhtemel ödemenin yarısını hesabına geçirerek onları rahatlatmak mümkün iken bugüne kadar neden gereken yapılmadı?” diye sordu.
Aksaray’da meyvede yüzde 50-100 oranında zarar
Türkiye’nin bu yıl yaşadığı doğal afetler nedeniyle tarımsal üretim seyrinde olumsuz etkilerle karşı karşıya kaldıklarının altını çizen Şemsi Bayraktar ise, “Mevsimsel kaymalar yaşamaya başladık. Nisan ayında meydana gelen kar yağışı arkasından yaşadığımız don hadisesi 65 ilimizde özellikle meyve üretimine fevkalade zarar verdi. Bu bölge de zarar gördü. Aksaray ilimiz de birçok meyvemiz yüzde 50- yüzde 100 oranında zarar gördü. Sadece don felaketi değil zaman zaman yaşadığımız kuraklık, sel, hortum, aşırı yağışlar, aşırı rüzgâr tarım sektöründe bitkisel üretime zarar veriyor ve dolaylı olarak hayvansal üretimi de olumsuz etkiliyor” açıklamasında bulundu.
Don ve kuraklıktan zarar gören bahçeleri ziyaret etme amacıyla Çankırı ve Aksaray’a giderek yerinde tespit çalışması yaptığını dile getiren Bayraktar, “Afet aslından bu bölgede perşembe günü başlamış Eskil ilçesinde 3 bin ile 3 bin 500 dekarlık alanlarda ürünlerimiz zarar görmüş. Pazar günü 3 bin 500 dekar civarındaki bir alan etkilenmiş. Aldığımız bilgilere göre hububat ve patateste zarar görünüyor. İkinci dolu afetinde 45-50 bin dekarlık alan etkilenmiş. Bu bölgede arpa, buğday, yonca, şeker pancarı ve mısır üretimi olumsuz etkilenmiş. Afet sayısı artarak devam ediyor çok daha önemli olan afetin şiddeti artıyor. Nisan ayında da -15, -20 dereceleri gördük son 30 yılın en düşük ısı değerleriydi bunlar. Ne kadar tedbir alırsanız alın hiçbir ürünün buna dayanması mümkün değil” diye konuştu.