Türkiye’nin ilk ‘İklim Kanunu Teklifi’, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Sosyal medya hesabından paylaşım yapan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, “Cumhurbaşkanının tüm dünyaya ilan ettiği, 2053 Net Sıfır Emisyon ve Yeşil Kalkınma hedefinin en kritik eşiği olan kanunla; birçok yeni teknolojiyi geliştirme konusunda hiçbir ülkenin tesirinde kalmadan daha özgür bir araştırma geliştirme ortamı sağlayacağız. Hem ticarette, sanayide, üretimde en güçlü şekilde en güçlü noktaya koşacağız hem de memleketimizi her türlü çevre felaketinden ve iklim krizinin getirdiği olumsuz etkilerden koruyacağız” dedi.
Yeni tanımlar kanuna girdi
Kanun iklim değişikliği ile mücadelede esas olan sera gazı emisyonlarının azaltılması ve iklim değişikliğine uyum faaliyetlerini, planlama ve uygulama araçlarını, gelirleri, izin ve denetim ile bunlara ilişkin yasal ve kurumsal çerçevenin usul ve esaslarını kapsıyor. Kanunla, ‘Adil geçiş’, ‘Birincil piyasa’, ‘Denkleştirme’, ‘Emisyon Ticaret Sistemi (ETS)’, ‘Gömülü sera gazı emisyonları’ ile ‘Gönüllü karbon piyasaları’, ‘İklim adaleti’ gibi tanımlar yer alıyor.
Şeffaflık ve adil geçiş esaslarını kapsayacak
Kanuna göre, iklim değişikliği ile mücadelede Türkiye’nin ‘ortak fakat farklılaştırılmış sorumluluklar ve göreceli kabiliyetler’ ilkesi dikkate alınarak, eşitlik, iklim adaleti, ihtiyatlılık, katılım, entegrasyon, sürdürülebilirlik, şeffaflık, adil geçiş ve ilerleme yaklaşımları esas alınacak. Kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler, kamu yararı gözetilerek alınacak tedbirlere ve düzenlemelere süresinde uymakla ve bunları uygulamakla yükümlü olacak. Ulusal Katkı Beyanında, net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda ülkenin kalkınma öncelikleri ve özel koşulları göz önünde bulundurulacak ve bu çerçevede önlemler alınacak.
Kanun temiz ve verimli üretim sürecine katkı sağlayacak
Kanun ile ekonominin iklim bazlı olumsuz sonuçlara dirençli hale getirilmesi sağlanacak. Sektörlerin uluslararası rekabet gücünün artırılması için daha temiz ve daha verimli bir üretim süreci yasal güvenceye alınacak. Kanun yalnızca sanayi sektörlerini değil; şehirleri, tarımı, hayvancılığı ve yeşil alanları da koruyan bir yaklaşımla hazırlandı.
Ulusal ve Yerel Eylem Planları hazırlanacak
Kanun kapsamında; Kurumlar arası koordinasyon, faaliyetler ve standartlar başkanlıkça belirlenecek. Başkanlık, sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine uyum faaliyetlerine ilişkin ilerlemeleri izleyecek. Karbon fiyatlandırmasına ilişkin piyasaya dayalı mekanizmaları düzenlemek de Başkanlığın yetkisinde olacak. Emisyon Ticaret Sistemi (ETS), Başkanlık tarafından kurulacak ve bu kapsamda tahsisatların dağıtımı yapılacak. ETS kapsamında esasları yönetmelikle belirlenen doğrudan sera gazı emisyonlarına neden olan faaliyetleri yürüten işletmelerin, bu faaliyetleri gerçekleştirebilmesi için İklim Değişikliği Başkanlığından sera gazı emisyon izni alması zorunlu olacak. Öte yandan, Ulusal Ve Yerel Eylem Planları hazırlanacak, İklim Değişikliği İl Koordinasyon Kurulları kurulacak, Yerel Planlar Vali Başkanlığında hazırlanacak, Türkiye Yeşil Taksonomisi kurulacak, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (Skdm) kurulabilecek, Temiz Teknolojinin kullanımı yaygınlaştırılacak, Okul Müfredatlarına İklim Değişikliği Ve Yeşil Dönüşüm eklenecek, Afetlere Karşı Erken Uyarı Sistemleri Ve Gıda Güvenliği, Su Yönetimi Ve Arazi Tahribatının Dengelenmesi sağlanacak, Eylem Planları, 31 Aralık 2027’ye kadar hazırlanacak.
