Ekonomik daralma, yüksek enflasyon ve finansmana erişimde yaşanan zorluklar, KOBİ’lerin ayakta kalmasını zorlaştırıyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) koordinasyonunda başlatılan ve ‘can suyu’ olarak lanse edilen ‘Nefes Kredisi’ sahada beklenen karşılığı bulamadı. Buna göre, TOBB Nefes Kredisi’nden bir firmanın azami olarak 2,5 milyon TL kredi kullanabileceği kaydedildi. Kredilerin ise 6 ay ödemesiz şekilde azami 36 ay vadeli olacağı belirtildi. Tüm bu gelişmeler neticesinde firmaların önemli bir kısmı ise mevcut kredi desteğinin yetersiz ve etkisiz olduğunu dile getirdi.
İlk açıklamalarda vadesine göre yüzde 37 ila yüzde 38 faiz oranı ile sunulan ‘ilk 6 ay geri ödemesiz’ kredi şartlarının bankaların uygulamalarıyla farklılık gösterdiği belirtildi. Pek çok işletme, bankaların sadece anapara için ödemesiz dönem sunduğunu, buna karşın ilk 6 ay boyunca faiz tahsil ettiğini belirtti. Öte yandan bazı banka şubelerinin kredi tahsis edilen firmalardan, tutarı bir hafta boyunca vadesiz mevduat hesabında bekletmelerini talep etmesi tepkilere neden oldu.
Krediler 1 gün içerisinde tükendi
Nefes Kredisi başvurularında bulunan birçok işletme, bankalardan ‘limit bitti’ yanıtıyla karşılaştığını belirtti. Sektör temsilcileri, kredinin fiilen açıklandığı gün tükendiğini açıkladı. İş dünyası, 25 milyar TL’lik kaynağın 7 bankaya eşit dağıtılması halinde banka başına yalnızca 3,5 milyar TL’lik limit ayrıldığını hatırlatarak, bu miktarın binlerce şubeye bölünmesinin yetersizlik yarattığını söyledi. Birçok şubeye firma başına belirlenen azami 2,5 milyon TL’lik kredi limitinin dahi ulaşmadığının altı çizildi. Sektör temsilcileri, özellikle mikro ve küçük işletmeler için daha yüksek limitli ve düşük maliyetli yeni kredi paketlerinin hızla devreye alınması gerektiğini vurguladı.
Kredi erişiminde zorluk olabiliyor
İşletmelere düşük faizli ve kolay erişimli finansman sağlamak amacıyla başlatılan bu destek programı, birçok KOBİ tarafından yetersiz, sınırlayıcı ve geçici bir rahatlama olarak değerlendiriliyor. Ayda 5 milyon TL ciro yapan firma temsilcileri uygulamanın yetersiz olduğuna dikkat çekiyor. Bu tutarın gelir-gider dengesi içinde anlamlı bir karşılık bulamadığı belirtiliyor. Öte yandan gerçekten ihtiyacı olan firmaların bu kredilere ulaşamadığı ve kredi geri dönüş oranlarının düşmesi nedeniyle de bankaların da artık kredi vermek istemediği ifade ediliyor. Uzmanlara göre mevcut uygulama, finansal durumu görece daha iyi olan firmalara kapıları açarken, kaynaklara en çok ihtiyacı olanları dışarıda bırakıyor.
