New York’taki federal mahkeme, ABD Başkanı Donald Trump’ın Meksika, Kanada, AB ve Çin’e ile hatta penguenler ve kardan başka bir şey bulunmayan adalara yönelik gümrük vergileri olmak üzere Trump’ın tüm dünyayı etkileyen vergilerini etkili bir şekilde bloke etti.
Trump tarafından büyük diğer ülkelere karşı ekonomik bir silah olarak kullanılmaya başlanan tüm vergilerin hepsi bir federal mahkeme kararıyla engellendi. Bu karar, adını duymuş ya da duymamış olabileceğiniz, ancak özellikle ticaret konularıyla ilgilenen özel bir mahkeme olan “Uluslararası Ticaret Mahkemesi’nden çıktı. Aralarında Başkan Reagan, Başkan Obama ve daha da önemlisi Başkan Trump tarafından atanan üç hakimin de bulunduğu bir yargıç heyeti oybirliğiyle Trump’ın ticaret savaşının esasen yasadışı olduğuna hükmetti.
Mahkeme, bu kapsamlı gümrük vergilerini tek başına yürürlüğe koyma yetkisine sahip olmadığına karar verdi. Trump bu gümrük vergilerini yürürlüğe koyan kararnameyi imzalarken Uluslararası Acil Ekonomik Güç Yasası olarak adlandırılan ve Başkan’a ‘ulusal acil durumlarda’ gümrük vergilerini kullanma yetkisi veren bir yasadan söz etmişti. Yargıçlar bu akşamki kararlarında farklı bir iddiada bulunurken; “Asıl soru, Uluslararası Acil Ekonomik Güç Yasası’nın Başkan’a dünyanın neredeyse her ülkesinden gelen mallara sınırsız gümrük vergisi uygulama yetkisi verip vermediğidir. Mahkeme “yasayı” böyle sınırsız bir yetki verecek şekilde okumuyor ve bu yasa uyarınca uygulanan itiraz edilen tarifeleri iptal ediyor. Yasa, Başkan’a sadece olağandışı ve olağanüstü bir tehdidin var olduğunu ‘bulduğunda’ veya ‘tespit ettiğinde’ yetki vermiyor.
Mahkeme, yasayı böyle sınırsız bir yetki verecek şekilde okumadığını ve bu kapsamda uygulamalara itiraz ederek kendisine verilen yetki kapsamında tarifeleri iptal etti.
Yapılan yorumlarda Trump’ın bu tarifelere ilişkin gerekçeleri her zaman oldukça zayıf olduğu öne sürüldü. Örnek olarak Kanada’ya uygulanan gümrük vergilerinin bahanesi olarak ortaya konulan nedenin mesnetsiz olduğu vurgulanırken, ABD’nin tüm sınırlarında ele geçirilen fentanilin maddesinin sadece yüzde 1’inden azının Kanada’dan gelmesine rağmen, Kanada’ya uygulanan tariflerin ‘fentanil kaçakçılığını durdurmak’ amaçlı olduğu vurgulanmıştı.
Şimdi ilk kez bir federal mahkeme kamuoyunun zaten doğru olduğunu bildiği bir şeyi söylüyor. Kamuoyuna göre, başkanın bu ticaret savaşını gerekçelendirmesi doğru görünmüyor. Ayrıca verilen kararın hepsi bu kadar la da kalmıyor. Mahkeme ayrıca bu akşam Trump’ın bugüne kadar tahsil ettiği tüm gümrük vergilerinin iptal edilmesine ve alınan taraflara iade edilmesini de istiyor.
