Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump tarafından 1 Ağustos itibarıyla yeni gümrük tarifeleri açıklanmıştı. Bu kapsamda dünya genelinde yüzde 15 ila yüzde 50 arasında değişen oranda vergi artışları yürürlüğe girerken Türkiye yüzde 15 vergi diliminde kaldı. Kararı değerlendiren Dış Ticarete Yön Verenler Derneği (DIŞYÖNDER) Başkanı Dr. Hakan Çınar, yeni dönemde Türkiye’nin stratejik sektörlerde doğrudan yatırım, ortak girişimler ve ABD ile diplomatik ticaret temaslarını güçlendirme yoluyla konumunu sağlamlaştırması gerektiğini vurguladı. Çınar, “ABD’nin yeni tarifeleri tüketiciler, üreticiler ve uluslararası ilişkiler üzerinde derin etkiler yaratabilir. Türkiye, düşük vergi oranıyla kısa vadede avantajlı görünse de küresel ticaret savaşlarının dolaylı etkileri ve misilleme vergileri, uzun vadede ihracatı zorlayabilir” dedi.
ABD, yeni yürürlüğe giren gümrük vergilerinde Türkiye için yüzde 15’lik tarife belirledi. Karar, Türkiye’nin mevcut yüzde 10 oranındaki vergisine yüzde 5 eklenmesiyle uygulanacak. Yüzde 15’lik oran, Türkiye’nin vergi artışında en az etkilenen ülkelerden biri olmasını sağlıyor. Yeni tarifelerin Türkiye için hem riskleri hem de fırsatları beraberinde getirdiğini söyleyen DIŞYÖNDER Başkanı Çınar, elektrikli otomobil bataryaları, güneş panelleri ve beyaz eşya gibi sektörlerde Çin’in yerine geçebilecek üretim kapasitesine sahip Türk firmaları için ABD pazarının daha cazip hale gelebileceğini dile getirdi. Çınar, “Türkiye’nin ABD ile serbest ticaret anlaşmasının olmaması belirli ürün gruplarında rekabet gücümüzü sınırlayabilir. Bu nedenle stratejik sektörlerde doğrudan yatırım, ortak girişimler ve ABD ile diplomatik ticaret temaslarını güçlendirme yoluyla konumumuzu sağlamlaştırmamız önem kazanıyor. Özetle söylemek gerekirse, ABD’nin yeni tarifeleri tüketiciler, üreticiler ve uluslararası ilişkiler üzerinde derin etkiler yaratabilir. Türkiye, düşük vergi oranıyla kısa vadede avantajlı görünse de küresel ticaret savaşlarının dolaylı etkileri ve misilleme vergileri, uzun vadede ihracatı zorlayabilir” ifadelerini kullandı.
Çin’den misilleme bekleniyor
ABD yeni gümrük tarifelerinin teknik bir değişiklikten öte, küresel ticaret sistemine doğrudan müdahale anlamına geldiğini belirten Çınar, şöyle konuştu: “Avrupa Birliği (AB) mallarına uygulanan gümrük vergisi yüzde 17’ye yükseltildi. Çin’e yüzde 34, Vietnam’a yüzde 46, Hindistan’a yüzde 26, Tayvan’a yüzde 32, Kanada ve Meksika’ya yüzde 25 vergi uygulanacak. Ayrıca küresel olarak çelik ve alüminyum ithalatına yüzde 25, enerji ithalatına yüzde 10 ilave vergi getirildi. AB’den ithal edilen otomobillerin vergisi ise yüzde 27,5 yükseltildi” dedi. Çınar, yeni vergilerin ABD’nin her ülkeyle olan ticaret açığını sıfırlamayı hedefleyen bir formülle hesaplandığını ancak yöntemin karşılıklılık ilkesine aykırı olduğunu söyledi. Bu politikaların küresel serbest ticaret düzenini tehdit ettiğini ifade eden Çınar, Bretton Woods sistemiyle kurulan ticaret ilkelerine de uymadığını belirtti. Artan gümrük vergilerinin ithal ürünlerin fiyatlarını yükselteceğinden dolayı ABD’li tüketicilerin satın alma gücünü azaltacağını aktardı. Bu hamlenin küresel yansımaları da olacağını öngören Çınar, Çin’in misilleme tarifeleriyle karşılık verebileceğini, AB’nin kararı Dünya Ticaret Örgütü’ne taşıyabileceğini söyledi.
