Nisan ayında yaşanan zirai don ve soğuk hava dalgası, kayısı ağaçlarını çiçekte yakalayarak büyük bir zarara yol açtı. Malatya’da her yıl ortalama 90-100 bin ton seviyesinde gerçekleşen kuru kayısı üretiminin bu yıl 5 bin tonu bile bulamayacağı öngörülüyor. İklim koşullarındaki aşırılıklar tarım sektörünü derinden etkiliyor. Geçen yıldan fazla kalan 35 bin ton kuru kayısı stokunun ihracat için köprü olacağı öngörülüyor. Nisan ayında meydana gelen don olayının rekolte kayıplarına yol açtığını söyleyen Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) Sürdürülebilirlik ve Organik Ürünler Koordinatörü ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık, kuru kayısı üretiminin çok az olduğu bir sezonda, üreticinin ayakta kalabilmesi için acil finansal desteğe ihtiyaç duyulduğunu dile getirdi.
Geçen sezondan devredilen yaklaşık 35 bin ton kuru kayısı stoku, yeni sezonda ihracat çarklarının dönmesi için sektörün en büyük dayanağı olacak. 2024-2025 sezonunda Türkiye, kuru kayısı ihracatını 74 bin 774 ton olarak tamamlayarak 377,4 milyon dolar gelir elde etti. Önceki sezona göre ihracat miktarında yüzde 12 artış görülürken, döviz getirisi yüzde 5 geriledi. 2023-2024 sezonunda ise 66 bin 178 ton kuru kayısı karşılığında 398 milyon dolar gelir sağlanmıştı. Türkiye, 2024-2025 sezonunda 115 ülkeye kuru kayısı ihraç etti. İhracatın en yüksek gerçekleştiği ülke 67,5 milyon dolarla ABD oldu. Listenin ikinci sırasında 30,4 milyon dolarla Fransa yer alırken üçüncü sıraya 25,6 milyon dolarla Almanya oturdu.
“Desteğe ihtiyaç var”
Mehmet Ali Işık, 40 yılı aşkın süredir kuru meyve ihracatında olduğunu söyleyerek 36 ili etkileyen ve bu kadar geniş çapta ürün kaybına yol açan bir doğa olayını ilk kez gördüğünü söyledi. Nisan’da eksi 17 dereceye kadar düşen sıcaklıkların pek çok üründe tarihi rekolte kayıplarına neden olduğunu ifade eden Işık, temmuz ayında ise 45 dereceyi bulan sıcaklıklarla ikinci darbenin geldiğini dile getirdi. Kuru kayısı üretiminin yok denecek kadar az olduğu bir sezonda, üreticinin bahçesini ayakta tutabilmesi için acilen finansal desteğe ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Işık, “Üreticilerimiz yüzde 50-60 faiz oranlarıyla kredi alarak bu bahçelere bakamaz. İşletmelerin ise işçilerini koruyabilmesi, sabit giderlerini karşılayabilmesi için desteklenmesi şart. Hükümetimizin bu konuda acil aksiyon alması gerekiyor” dedi.
