Tarım ve gıdanın stratejik bir alan olmasıyla beraber Türkiye’nin tarım ve gıda ürünleri ihracatının önemini vurgulamak, gelecek yıllardaki ihracat payının nasıl artırılabileceğini değerlendirmek üzere sektör bir araya geldi. Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu ve Ege İhracatçı Birlikleri (EİB) iş birliğinde “Tarım ve Gıda İhracatında Gelecek Vizyonu Paneli” düzenlendi. Toplantıda yaş meyve sebze, kuru meyve sebze, su ürünleri, hayvansal mamuller, hububat, tohum ve tarım makineleri alanında Ege Bölgesi ve Türkiye özelinde gelişimin nasıl olabileceği tartışıldı, yol haritası şekillendi.
Konuşmacılara Ankara daveti
Panelde konuşma yapan Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu Üyesi Prof. Dr. Aykut Gül, toplantıda dile getirilen istek ve problemlerin önceliklendirilerek bir sıraya konulmasının önemini aktaran Prof. Dr. Gül, panel çıktılarını Ankara’yla paylaşacağını ifade ederek konuşmacıları başkentte ağırlayabileceklerini söyledi. İzmir’in Türkiye’nin tarım üretiminde ve ihracatında önemli bir rol oynadığını söyleyen İl Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Şahin, ise Tarım ve Orman Bakanlığı’nın daha verimli ve düşük su tüketimli ürünlere geçilmesi yönünde çalışmalar yürüttüğünü dile getirdi.
Işık: Alışkanlıkları değiştirdik
İlk oturumda konuşan Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık, dünyanın 150 farklı ülkesine ihracat yapıldığını dile getirerek incir, şekerpare kayısı ve üzümün özel koruma altına alınması gerektiğini ifade etti. Su alanlarının doğru yapılması ve göletlerin artırılması konusuna vurgu yapan Işık, Türkiye’de lisanslı depoculuğun bitirilmediğini söylerken, ihtisas borsacılığının da yapılmadığını ifade etti. Stoku iyi yönetmek gerektiğini belirten Işık, ihtisas borsacılığına da önem verilmesi gerektiğini aktardı.
10 milyar dolar ihracat hedefi
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, Türkiye’de yaş meyve üretiminin 28 milyon ton, yaş sebze üretiminin de 33 milyon olmak üzere toplam 61 milyon ton olduğunu söyledi. 2024 yılında 61 milyon ton üretimle 4,2 milyon tonluk ihracat gerçekleştirildiğini aktaran Uçak, yıllık 6 milyon dolar olan yaş meyve sebze ihracatını 2030’da 10 milyar dolara çıkarabileceklerini sözlerine ekledi.
Dünyanın en büyük 3. gıda fuarı olacak
Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Muhammet Öztürk, gıda ihracatının 11,9 milyar dolarının bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri olduğunu söyleyerek, Ege Bölgesi olarak ihracatta 1 milyar dolara yaklaşıldığını ifade etti. Yıl sonuna kadar 1,1 milyar dolar hedefine ulaşılacağını belirten Öztürk, yeni bir gıda fuarı düzenlemesinin gündemde olduğu müjdesini verdi.
1,5 milyar dolarlık ihracat
EÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Behiç Tekin, Tarım makineleri teknolojisi sektörünün 1,5 milyar dolar ihracat, 1,2 milyar dolarlık ithalat yaptığını söyledi. Türkiye’de traktör üreten 30 firma olduğunu söyleyen Tekin, sektörün şehir bazında ihracat rakamlarına değindi.
Ayanoğlu: Nektarlı içecekten vazgeçilmeli
Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliği Genel Sekreteri Doç. Dr. Hamit Ayanoğlu, Türkiye’de ithalatın ihracatı karşılama oranının yüzde 117 olduğunu dile getirdi. Sertifikalı tohumluk üretiminin güçlü bir tohumculuk sektörü için önemine değinen Ayanoğlu, 300-350 milyon dolarlık ihracatın 2030’da 500 milyon dolara çıkma hedefini ifade etti. Devlet eliyle tohum ofisi gibi kurulların oluşturulmasına dikkati çeken Ayanoğlu, “Türkiye, nektarlı içecekten vazgeçmeli. Meyve suyu diye nektarlı içecek satılıyor. Üretim modelimizi çiftçimizi doğru yönlendirecek regülasyon kurullarının kurulması gerektiği yönünde şekillendirmeliyiz” dedi.
Kanatlı sektöründe problem
Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı Bedri Girit, kırmızı etin yerini tavuk ürünlerinin aldığını söyledi. Su ürünleri ve hayvansal mamuller ihracatında 2040 için 10 milyar dolar hedef koyduklarını açıklayan Girit, balık ihracatının yaklaşık yüzde 70’inin Ege Bölgesi’nden çıktığını ifade ederek, tüm hayvansal mamuller ihracatının da yüzde 46’sının bölgeden çıktığını vurguladı. Girit, kanatlı sektöründe problem yaşandığını sözlerine ekledi.
Kanatlı sektöründe problem
Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı Bedri Girit, kırmızı etin yerini tavuk ürünlerinin aldığını söyledi. Su ürünleri ve hayvansal mamuller ihracatında 2040 için 10 milyar dolar hedef koyduklarını açıklayan Girit, balık ihracatının yaklaşık yüzde 70’inin Ege Bölgesi’nden çıktığını ifade ederek, tüm hayvansal mamuller ihracatının da yüzde 46’sının bölgeden çıktığını vurguladı. Girit, kanatlı sektöründe problem yaşandığını sözlerine ekledi.
Portekiz atakta
Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Rahmi Balsarı, İtalya’nın zeytinyağı üretiminde gerilediğini ve Portekiz’in atağa geçtiğini söyledi. Dünyada zeytin ve zeytinyağı pazarında rakiplerin arttığını söyleyen Balsarı, söz konusu ürün verimliliğinde Avrupa Birliği’nde düşüş olduğunu ifade etti.
TAB’ın piyasa değeri 25 milyar dolar
Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Tıbbi Bitkiler Şube Şefi Doç. Dr. Ünal Karık, tıbbi ve aromatik ürünlerin (TAB) dünyadaki ticareti ve Türkiye’nin gelecek perspektifi hakkında konuştu. Tıbbi bitkilerin yaklaşık piyasa değerinin 25 milyar dolar olduğunu belirten Karık, 2032’de bu rakamın 52 milyar doları bulmasının beklendiğini ifade etti.
Panel sonunda EİB tarafından konuşmacılara hediyeleri takdim edildi.
