Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (BETAM) Eylül ayı Ekonomik Büyüme Tahminleri raporu açıklandı. Kesinleşen temmuz ve kısmen açıklanan ağustos ayı gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH,8 öncü göstergeleri ile BETAM’ın hesaplamasına göre Türkiye ekonomisinin 2025 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 5,3 oranında büyümesi beklendi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle yapılan hesaplamalarda ise 2025 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 1,1 artacağını öngörüldü.
Tüketici kredilerinde %2,6 artış
2025 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla tüketici kredilerinde yüzde 2,6 yükseliş artacakken, ÖTV gelirlerinde yüzde 2,3 artış öngörüldü. Dayanıksız sanayi üretim endeksinde yüzde 4, dayanıklı sanayi üretim endekslerinde ise yüzde 2,7 oranında düşüş beklendi. Bir önceki yılın aynı çeyreğine göre bakıldığında, tüketim malı ithalatında yüzde 20 oranında ciddi bir artış öngörüsü yapıldı. Aynı dönemde dayanıksız sanayi üretim endeksinde 2,4, ve dayanıklı sanayi üretim endeksinde ise yüzde 5,4 oranında düşüş beklendi.
Kamu yatırım harcamalarında artış
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış veriye göre, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre kamu yatırım harcamalarında yüzde 14,1 oranında artış, yatırım malları kapasite kullanım oranında ise yüzde 1,8 oranında bir düşüş öngörüldü. Diğer yatırım öncü göstergelerinden ticari kredilerde yüzde 4,8 yükselişe karşılık perakende stoklarında yüzde 0,6 oranında bir azalma beklendi. Yıllık bazda ise yatırım malı ithalatında yüzde 20,7 ve tüketici kredilerinde yüzde 18 oranında ciddi bir artış öngörülüyor. Yatırım malları kapasite kullanım oranında yüzde 3,6 oranında, perakende stoklarında ise yüzde 1,1 düşüş hesaplandı.
Dış ticaret göstergeleri yıllık bazda pozitif
2025 yılının üçüncü çeyreğinde, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış dış ticaret rakamlarına bakıldığında ihracatta yüzde 3,7 yükseliş, ithalatta ise yüzde 6,6 oranında bir düşüş beklendi. Bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla ihracatın yüzde 7,5, altın dışı ihracatın ise yüzde 3,8 arttığı öngörüldü. Aynı dönemde ithalatta yüzde 12,8 bir artış, altın dahil edilmediğinde ise ithalatta yüzde 14,9 oranında bir yükseliş hesaplandı.
Genel değerlendirme
GSYH tahmininde kullanılan diğer mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış değişkenlere bakıldığında elektrik tüketiminde yüzde 1,9 oranında bir yükseliş, gözlemlenirken, kapasite kullanım oranında ise yüzde 0,6’lık düşüş tahmini yapıldı. Geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında yatırım beklentilerinin yüzde 3,5 düşeceği, imalat sanayi üretim endeksinin ise yüzde 7,4 artacağı öngörüldü. Kesinleşen temmuz ve kısmen açıklanan ağustos ayı GSYH öncü göstergeleri ile yapılan hesaplamalara göre Türkiye ekonomisinin 2025 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 5,3 oranında büyümesinin beklendiği açıklandı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle yapılan hesaplamalarla ise 2025 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 1,1 artacağı öngörüldü.
