Perşembe, Ekim 2, 2025

İlk sekiz ayda dış ticarette 60 milyar dolar açık

2025 yılının Ağustos ayı dış ticaret rakamları TUİK tarafından açıklandı. Buna göre Ağustos ayında ihracat yüzde 1,2 azalarak 22,001 milyar dolardan 21,729 milyar dolara, ithalat ise yüzde 3,9 azalarak 27,005 milyar dolardan 25,940 milyar dolara geriledi. Ağustos ayı dış ticaret açığı aylık yüzde 15,8 azalarak 5,004 milyardan 4,211 milyar dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 81,5’den %83,8’e yükseldi.

Ocak – Ağustos döneminde ise ihracat %4,3 artarak 170,705 milyar dolardan 178,018 milyar dolara çıkarken, ithalat %5,6 arttı ve 225,518 milyar dolardan 238,159 milyar dolara yükseldi. Bu gelişmeler sonucu da dış ticaret açığı 54,813 milyar dolardan %9,7 artarak 60,140 milyar dolara çıktı.


TUİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre 2025’in gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2021’den itibaren Ocak Ağustos döneminde ton olarak şöyle gelişti:

Yıllar2025202420232022
Miktar(ton)21.202.09021.082.89819.530.38922.717.218

Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız miktar olarak yüzde 0,57 oranında azalmış durumda.

2025 dönemi ilk yedi ay için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 170,212 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 238,158 milyar dolarlık ithalatın içinde yüzde 71,47 oranına işaret ediyor.

SIRAFASILLAR – İTHALAT000 $
1Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve türevleri42 241 100
2Kazanlar, makinalar ve mekanik cihazlar26 933 718
3Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler23 665 673
4Elektrikli makina ve cihazla19 026 710
5Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar, metaller16 939 608
6Demir ve Çelik14 942 311
7Plastikler ve mamulleri10 695 478
8Organik kimyasal ürünler6 063 360
9Optik, Fotoğraf, tıbbi alet ve cihazlar4 885 290
10Bakır ve bakırdan eşya4 819 393
TOPLAM170.212.640
SIRAFASILLAR – İHRACAT000 $
1Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet motorsiklet23 164 409
2Kazanlar, makinalar ve mekanik cihazlar16 798 037
3Elektrikli makina ve cihazlar, ses-görüntü11 321 734
4Mineral yakıtlra ve yağlar10 855 518
5Kıymeytli veya yarı kıymetli taşlar9 309 978
6Plastikler ve Mamulleri7 438 217
7Demir ve Çelik7 188 217
8Demir veya Çelikten eşya6 300 464
9Örme Giyim Eşyası ve aksesuar6 264 221
10Örülmemiş giyik eşyası ve aksesuarı4 617 001
TOPLAM103 257 797

Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi ilk sırada ve toplam ithalatın yüzde 17,74’ünü oluşturuyor. İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması yüzde 58,00 ile yaklaşık geçen yılın seviyesinde. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 23,164 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın yüzde 13,01’ini oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 7,188 milyar dolar ile 7. sırada. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 10,881 milyar dolar seviyesinde. Motorlu taşıtlarda 501,263 milyon dolar aleyhte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te 7,754 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz.


İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:

SIRAÜLKEİTHALAT 000 $ÜLKEİHRACAT 000 $
1Çin32 489 345Almanya14 650 974
2Rusya28 554 496Birleşik Krallık11 005 119
3Almanya19 909 912ABD10 672 718
4Gizli Ülke14 011 544İtalya8 735 621
5ABD11 277 297Irak7 574 434
6İtalya10 676 313Fransa7 043 284
7İsviçre8 947 575İspanya6 905 773
8Fransa8 538 744BAE6 665 371
9Güney Kore6 471 776Romanya5 598 015
10İspanya6 430 578Hollanda5 521 966
TOPLAM147 307 58084 373 274

Toplam ithalatımızın yüzde 61,85’ini ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. Çin 32,489 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve toplam ithalatımız içindeki payı %13,64. Rusya 28,554 milyar dolar ile ithalatımızda ikinci sırada yer almakta ve ithalatımızın yüzde 11,99’unu Rusya’dan yapıyoruz. Bu iki ülkeden ithalatımız toplam ithalatın yüzde 25,63’ünü teşkil ediyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 4,299 milyar dolar, Çin’e ise 2,041 milyar dolar. Üçüncü sırada yer alan Almanya’dan ithalat 19,909 milyar dolar ile toplam ithalatın %,8,36’sını oluşturmakta. Gizli Ülke kategorisinde yer alan ithalatımız ise sıralamada 4. sırada ve 14,011 milyar dolar ile toplam ithalatın %5,88’ini oluşturuyor.

İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 14,650 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın yüzde 8,23’ünü Almanya’ya yapıyoruz. Onu 11,005 milyar dolar ile Birleşik Krallık takip ediyor ve toplam ihracatımızın yüzde 6,18’ini İngiltere’ye yapıyoruz. Toplam ihracatımızın yüzde 47,40’ı olan 84,373 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. ABD 10,672 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da yüzde 6.. Geçtiğimiz yılı 83,8 milyar dolarlık dış ticaret açığı ile bitirmiştik. Bunun ortalaması aylık olarak 6,98 milyar idi. Bu yıl ilk sekiz aydaki açık 60,140 milyar dolar. Ortalaması aylık 7,51 milyar dolar. Bu da 2025’de dış ticaret açığının 100 milyar altında kalabileceğine işaret ediyor.


Ahmet Sükûti Tükel

Diğer Yazarlar