AHMET S. TÜKEL
2025 yılının Ağustos ayı dış ticaret rakamları TUİK tarafından açıklandı. Buna göre Ağustos ayında ihracat yüzde 1,2 azalarak 22,001 milyar dolardan 21,729 milyar dolara, ithalat ise yüzde 3,9 azalarak 27,005 milyar dolardan 25,940 milyar dolara geriledi. Ağustos ayı dış ticaret açığı aylık yüzde 15,8 azalarak 5,004 milyardan 4,211 milyar dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 81,5’den %83,8’e yükseldi.
Ocak – Ağustos döneminde ise ihracat %4,3 artarak 170,705 milyar dolardan 178,018 milyar dolara çıkarken, ithalat %5,6 arttı ve 225,518 milyar dolardan 238,159 milyar dolara yükseldi. Bu gelişmeler sonucu da dış ticaret açığı 54,813 milyar dolardan %9,7 artarak 60,140 milyar dolara çıktı.
TUİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre 2025’in gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2021’den itibaren Ocak-Ağustos döneminde ton olarak şöyle gelişti:
Yıllar 2025 2024 2023 2022
Miktar(ton) 21.202.090 21.082.898 19.530.389 22.717.218
Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız miktar olarak yüzde 0,57 oranında azalmış durumda.
2025 dönemi ilk yedi ay için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 170,212 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 238,158 milyar dolarlık ithalatın içinde yüzde 71,47 oranına işaret ediyor.
Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi ilk sırada ve toplam ithalatın yüzde 17,74’ünü oluşturuyor. İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması yüzde 58,00 ile yaklaşık geçen yılın seviyesinde. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 23,164 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın yüzde 13,01’ini oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 7,188 milyar dolar ile 7. sırada. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 10,881 milyar dolar seviyesinde. Motorlu taşıtlarda
501,263 milyon dolar aleyhte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te 7,754 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz.
İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:
Toplam ithalatımızın yüzde 61,85’ini ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. Çin 32,489 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve toplam ithalatımız içindeki payı %13,64. Rusya 28,554 milyar dolar ile ithalatımızda ikinci sırada yer almakta ve ithalatımızın yüzde 11,99’unu Rusya’dan yapıyoruz. Bu iki ülkeden ithalatımız toplam ithalatın yüzde 25,63’ünü teşkil ediyor.
Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 4,299 milyar dolar, Çin’e ise 2,041 milyar dolar. Üçüncü sırada yer alan Almanya’dan ithalat 19,909 milyar dolar ile toplam ithalatın %,8,36’sını oluşturmakta. Gizli Ülke kategorisinde yer alan ithalatımız ise sıralamada 4. sırada ve 14,011 milyar dolar ile toplam ithalatın %5,88’ini oluşturuyor.
İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 14,650 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın yüzde 8,23’ünü Almanya’ya yapıyoruz. Onu 11,005 milyar dolar ile Birleşik Krallık takip ediyor ve toplam ihracatımızın yüzde 6,18’ini İngiltere’ye yapıyoruz. Toplam ihracatımızın yüzde 47,40’ı olan 84,373 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. ABD 10,672 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da yüzde 6. Geçtiğimiz yılı 83,8 milyar dolarlık dış ticaret açığı ile bitirmiştik. Bunun ortalaması aylık olarak 6,98 milyar idi. Bu yıl ilk sekiz aydaki açık 60,140 milyar dolar. Ortalaması aylık 7,51 milyar dolar. Bu da 2025’de dış ticaret açığının 100 milyar altında kalabileceğine işaret ediyor.
Not: Rakamlar TUİK’in verileri esas alınarak değerlendirilmiştir.
