Raporun temel bulgularına göre, bankaların kömür finansmanıyla ilgili pozisyonlarında geçen yıla kıyasla önemli bir değişiklik yaşanmadı
İklim için 350 ve Sürdürülebilir Ekonomi ve Finans Araştırmaları Derneği (SEFiA) tarafından yayımlanan “Türkiye’deki Bankaların İklim Değişikliğine Yaklaşımı Raporu”nun dördüncüsü, Türkiye bankacılık sektörünün iklim değişikliğiyle mücadele taahhütlerinin yetersiz kaldığını ortaya koydu. 17 bankanın incelendiği rapora göre, sektörün iklim riskini dönüştürmek ve 2050 net sıfır hedeflerine ulaşmak için belirlediği adımlar “yerinde sayıyor” olarak değerlendirildi.
Kömür Finansmanında Değişiklik Yok
Raporun temel bulgularına göre, bankaların kömür finansmanıyla ilgili pozisyonlarında geçen yıla kıyasla önemli bir değişiklik yaşanmadı. Yeni kömür projelerine finansman sağlamayacağını taahhüt eden banka sayısı 11’de, mevcut kömür proje finansmanından çıkış taahhüdü veren banka sayısı ise 6’da sabit kaldı. Net sıfır hedefini açıklayan banka sayısı ise 12’den 13’e yükseldi. Ancak, incelenen 17 bankanın 11’inde, yeni kömür finansmanı, kömürden çıkış veya net sıfır taahhütlerinden bir ya da daha fazlasının eksik olduğu belirtildi.
Uzun Vadeli Hedeflere Rağmen Kısa ve Orta Vadeli Yol Haritası Yok
Bankacılık sektörünün 2024 sonu itibarıyla 20 milyar dolar sürdürülebilir finansman hacmini aşması ve yeşil tahvillerdeki artış olumlu gelişmeler olarak görülse de, bu adımların çoğunlukla 2050 ve sonrasını hedeflemesi, kısa ve orta vadeli somut yol haritalarının eksikliği nedeniyle sistemli bir dönüşümün ertelenme riski taşıdığı vurgulandı.
SEFiA Kıdemli Enerji Analisti Dr. Evrim Özyorulmaz Akcura, “Bankaların büyük kısmı net-sıfır hedeflerini 2050 gibi uzak bir tarihe koyuyor. Ancak bu hedeflere ulaşmak için gerekli olan 5-10 yıllık somut yol haritaları ya eksik ya da hiç yok. Bu, bankaların iklim stratejilerinin yeterince sağlam bir zemine oturmadığını gösteriyor” dedi.
Raporlama Standartlarında Tutarsızlık Uyarısı
Raporda, Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları’nın yayımlanması olumlu bir adım olarak değerlendirilirken, bankalar arası raporlama pratiklerindeki tutarsızlıklar nedeniyle bu sistemin etkinliğinin sınırlı kaldığı uyarısı yapıldı. Uzmanlar, veri toplama süreçlerinin kurumsallaşması ve denetim standartlarının netleşmesi gerektiğini ifade etti.
Geçiş Riski Artıyor
İklim için 350 Derneği Koordinatörü Efe Baysal, finansal sistemin güvenilirliği için bankaların tutarlı hedefler koyması ve şeffaf raporlama kapasitesini geliştirmesi gerektiğini belirterek, bankaların iklim hedefleriyle uyumlu hareket etmemesi durumunda finansal sistemin tamamı için “geçiş riski”nin arttığına dikkat çekti. Baysal, küresel bankacılık sektöründeki zafiyetlere de değinerek, “taahhüt” temelli iklim finansmanı yaklaşımının kırılganlığını ortaya koyduğunu söyledi.
