2025 yılının Eylül ayı dış ticaret rakamları TUİK tarafından açıklandı. Buna göre Eylül ayında ihracat yüzde 2,8 artarak 21,956 milyar dolardan 22,576 milyar dolara, ithalat ise yüzde 8,7 artarak 27,117 milyar dolardan 29,479 milyar dolara yükseldi. Eylül ayı dış ticaret açığı aylık yüzde 33,8 artarak 5,161 milyardan 6,903 milyar dolara çıktı. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 81’den %76,6’ya geriledi.
Ocak – Eylül döneminde ise ihracat %4,1 artarak 192,661 milyar dolardan 200,578 milyar dolara çıkarken, ithalat %5,9 arttı ve 252,635 milyar dolardan 267,637 milyar dolara yükseldi. Bu gelişmeler sonucu da dış ticaret açığı 59,974 milyar dolardan %11,8 artarak 67,060 milyar dolara çıktı.
TUİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre 2025’in gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2021’den itibaren Ocak Eylül döneminde ton olarak şöyle gelişti:
| Yıllar | 2025 | 2024 | 2023 | 2022 |
|---|---|---|---|---|
| Miktar(ton) | 23.940.845 | 22.769.353 | 25.701.667 | 22.544.667 |
Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız miktar olarak yüzde 5,1 oranında artmış durumda.
2025 dönemi ilk dokuz ay için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 191,658 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 267.,37 mily,ar dolarlık ithalatın içinde yüzde 71,61 oranına işaret ediyor.
| SIRA | FASILLAR – İTHALAT | 000 $ |
|---|---|---|
| 1 | Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve türevleri | 46 780 358 |
| 2 | Kazanlar, makinalar ve mekanik cihazlar | 30 304 060 |
| 3 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler | 26 591 276 |
| 4 | Elektrikli makina ve cihazla | 21 725 056 |
| 5 | Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar, metaller | 19 747 249 |
| 6 | Demir ve Çelik | 16 746 156 |
| 7 | Plastikler ve mamulleri | 11 941 326 |
| 8 | Organik kimyasal ürünler | 6 823 515 |
| 9 | Optik, Fotoğraf, tıbbi alet ve cihazlar | 5 557 256 |
| 10 | Bakır ve bakırdan eşya | 5 442 381 |
| TOPLAM | 191.658.634 |
| SIRA | FASILLAR – İHRACAT | 000 $ |
|---|---|---|
| 1 | Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet motorsiklet | 23 164 409 |
| 2 | Kazanlar, makinalar ve mekanik cihazlar | 16 798 037 |
| 3 | Elektrikli makina ve cihazlar, ses-görüntü | 11 321 734 |
| 4 | Mineral yakıtlra ve yağlar | 10 855 518 |
| 5 | Kıymeytli veya yarı kıymetli taşlar | 9 309 978 |
| 6 | Plastikler ve Mamulleri | 7 438 217 |
| 7 | Demir ve Çelik | 7 188 217 |
| 8 | Demir veya Çelikten eşya | 6 300 464 |
| 9 | Örme Giyim Eşyası ve aksesuar | 6 264 221 |
| 10 | Örülmemiş giyik eşyası ve aksesuarı | 4 617 001 |
| TOPLAM | 103 257 797 |
Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi ilk sırada ve toplam ithalatın yüzde 17,48’ini oluşturuyor. İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması yüzde 58,05 ile yaklaşık geçen yılın seviyesinde. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 26,370 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın yüzde 13,15’ini oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 8,119 milyar dolar ile 7. sırada. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 12,325 milyar dolar seviyesinde. Motorlu taşıtlarda 220 milyon dolar aleyhte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te 8,626 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz.
İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:
| SIRA | ÜLKE | İTHALAT 000 $ | ÜLKE | İHRACAT 000 $ |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Çin | 36 753 558 | Almanya | 16 552 006 |
| 2 | Rusya | 31 801 466 | Birleşik Krallık | 12 391 597 |
| 3 | Almanya | 22 272 906 | ABD | 12 019 049 |
| 4 | Gizli Ülke | 15 114 211 | İtalya | 9 834 770 |
| 5 | ABD | 12 742 035 | Irak | 8 674 253 |
| 6 | İtalya | 11 686 598 | Fransa | 8 006 266 |
| 7 | İsviçre | 10 273 862 | İspanya | 7 850 229 |
| 8 | Fransa | 9 554 102 | BAE | 7 252 496 |
| 9 | Güney Kore | 7 325 824 | Romanya | 6 304 162 |
| 10 | BAE | 7 302 509 | Hollanda | 6 244 493 |
| TOPLAM | 164 827 071 | 95 129 321 |
Toplam ithalatımızın yüzde 61,59’unu ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. Çin 36,753 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve toplam ithalatımız içindeki payı %13,73. Rusya 31,801 milyar dolar ile ithalatımızda ikinci sırada yer almakta ve ithalatımızın yüzde 11,88’ini Rusya’dan yapıyoruz. Bu iki ülkeden ithalatımız toplam ithalatın yüzde 25,61’ini teşkil ediyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 4,824 milyar dolar, Çin’e ise 2,327 milyar dolar. Üçüncü sırada yer alan Almanya’dan ithalat 22,272 milyar dolar ile toplam ithalatın %,8,32’sini oluşturmakta. Gizli Ülke kategorisinde yer alan ithalatımız ise sıralamada 4. sırada ve 15,114 milyar dolar ile toplam ithalatın %5,65’ini oluşturuyor.
İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 16,552 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın yüzde 8,25’ini Almanya’ya yapıyoruz. Onu 12,391 milyar dolar ile Birleşik Krallık takip ediyor ve toplam ihracatımızın yüzde 6,18’ini İngiltere’ye yapıyoruz. Toplam ihracatımızın yüzde 47,4’ü olan 95,129 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. ABD 12,019 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da yüzde 5,99. Geçtiğimiz yılı 83,8 milyar dolarlık dış ticaret açığı ile bitirmiştik. Bunun ortalaması aylık olarak 6,98 milyar idi. Bu yıl ilk dokuz aydaki açık 67,060 milyar dolar. Ortalaması aylık 7,45 milyar dolar. Bu da 2025’de dış ticaret açığının 90 milyar civarında kalabileceğine işaret ediyor.
Not: Rakamlar TUİK’in verileri esas alınarak değerlendirilmiştir.
