Küresel çapta işlem gören gıda emtia fiyatlarının referans değeri, bir önceki yıl seviyesinin biraz altında kaldı
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) yayımladığı rapora göre, Ekim ayında küresel gıda emtia fiyatları genel olarak azaldı. Bu düşüş büyük ölçüde başlıca gıda emtiasında devam eden küresel arz bolluğundan kaynaklandı.
FAO Gıda Fiyat Endeksi, uluslararası alanda en çok ticareti yapılan gıda ürünlerinin fiyatlarındaki aylık değişimleri izliyor. Buna göre, endeks, ekim ayında ortalama 126,4 puan oldu. Bu, eylül ayına göre yüzde 1,6 düşüş gösterdi. FAO Tahıl Fiyat Endeksi, eylül ayına göre yüzde 1,3 düştü. Bu düşüş tüm başlıca tahıl türlerinde gözlendi. Buğday fiyat endeksi yüzde 1, iri taneli tahıllar endeksi yüzde 1,1, FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi ise yüzde 2,5 oranında geriledi.
FAO Et Fiyat Endeksi, aylık bazda yüzde 2 oranında geriledi. Bu düşüşte özellikle domuz ve kümes hayvanı etindeki keskin fiyat düşüşleri etkili oldu. Ancak sığır eti fiyatları yükselmeye devam etti. Bu artış, küresel talebin güçlü olması nedeniyle Avustralya’dan gelen yüksek fiyat tekliflerinden kaynaklandı.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, ekim ayında yüzde 3,4 oranında azaldı. Bu düşüşte, Avrupa Birliği ve Yeni Zelanda’daki bol ihracat arzı nedeniyle tereyağı fiyatlarındaki sert gerileme etkili oldu. Süt tozu fiyatları da zayıf ithalat talebi ve ihracattaki güçlü rekabet sebebiyle geriledi. FAO Şeker Fiyat Endeksi, eylül ayına kıyasla yüzde 5,3 oranında düşerek Aralık 2020’den bu yana en düşük seviyeye indi. Bu düşüş, Brezilya’daki güçlü üretim eğilimleri ile Tayland ve Hindistan’da beklenen yüksek üretim miktarları nedeniyle gerçekleşti. Ayrıca, ham petrol fiyatlarının düşmesi, biyo-yakıt sektöründen gelen talebi azaltarak küresel şeker fiyatları üzerinde aşağı yönlü ilave bir baskı yarattı.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi ise genel düşüş eğiliminin tersine hareket ederek ekim ayında yüzde 0,9 artış gösterdi ve Temmuz 2022’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Palmiye, kolza (kanola), soya ve ayçiçeği yağlarının fiyatları; biyoyakıt zorunlulukları ve Karadeniz bölgesindeki hasat gecikmeleri gibi etkenlerin birleşimiyle yükseldi.
Yeni tahminler, rekor düzeyde tahıl üretimi ve stoklarına işaret ediyor
FAO, küresel tahıl piyasalarına ilişkin güncel tahminlerini de cuma günü açıkladı. Küresel tahıl üretiminin 2025 yılında yüzde 4,4 artarak 2 milyar 990 milyon tona ulaşarak yeni bir rekor kıracağını ön görüyor. Artışın, tüm başlıca tahıl türlerinde gerçekleşeceği öngörülüyor.
Yeni yayımlanan Tahıl Arz ve Talep Özeti, küresel tahıl tüketiminin 2025/26 döneminde bir önceki yıla kıyasla yüzde 1,8 artarak 2 milyar 929 milyon tona ulaşacağını da öngörüyor. Bu artış, bol arz ve düşük fiyatlar gibi faktörlerden kaynaklanacak. Özellikle hayvan yemi olarak tahıl kullanımı daha hızlı bir artış gösterecek.
Güncellenen tahminlere göre, küresel tahıl stoklarının yüzde 5,7 artarak 916,3 milyon ton ile rekor seviyeye ulaşması bekleniyor. Böylece, 2025/26 döneminde küresel tahıl stok/kullanım oranının yüzde 31,1’e yükselmesi ve 2017/18’den bu yana en yüksek seviyeye ulaşması öngörülüyor.
FAO’nun 2025/26 sezonu için küresel tahıl ticaretine ilişkin güncellenmiş tahmini, yüzde 3,2’lik artışla 499,5 milyon tona ulaşılacağına işaret ediyor. Uluslararası buğday ticaretinin, başta Asya’dan gelen yüksek ithalat talebi nedeniyle güçlü bir şekilde artması beklenirken, küresel pirinç ticaretinde hafif bir düşüş öngörülüyor.
