Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından yayımlanan ölçüt göstergeye göre, dünya gıda emtia fiyatları kasım ayında geriledi. Bu düşüş, tahıllar hariç tüm temel gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarında yaşanan düşüşlerin etkisiyle gerçekleşti. Uluslararası piyasalarda işlem gören gıda emtialarından oluşan sepetteki aylık fiyat değişimlerini takip eden FAO Gıda Fiyat Endeksi, Kasım ayında 125,1 puan olarak gerçekleşti ve gözden geçirilen ekim seviyesine göre yüzde 1,2 düşüş gösterdi. Endeks üst üste üçüncü ay gerilemiş olup, Kasım 2024 seviyesinin yüzde 2,1 altında ve Mart 2022’deki zirve seviyesinin yüzde 21,9 altında gerçekleşti.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi %2,6 geriledi
FAO Tahıl Fiyat Endeksi ay içinde yüzde 1,3 arttı. Genel olarak rahat küresel arz görünümüne ve Arjantin ile Avustralya’da iyi hasatlara ilişkin raporlara rağmen, küresel buğday fiyatları Kasım ayında yüzde 2,5 yükseldi. Bu artışta, Çin’in Amerika Birleşik Devletleri’nden tedariklere potansiyel ilgisi, Karadeniz bölgesindeki devam eden çatışmalar ve Rusya Federasyonu’nda 2026 hasadı için ekim alanlarının azalacağı beklentisi etkili oldu. Uluslararası mısır fiyatları da Brezilya tedarikine yönelik güçlü talebin desteğiyle yükseldi. Öte yandan, FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi, Indica ve aromatik pirinç çeşitlerine yönelik zayıf ithalat talebi nedeniyle düşüş gösterdi.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, Ekim ayına göre yüzde 2,6 geriledi. Brezilya’da özellikle biyodizel sektöründen gelen güçlü talep nedeniyle fiyatı artan soya yağı hariç, palm yağı, kolza yağı ve ayçiçek yağı fiyatlarındaki düşüş, genel endeksin gerilemesine neden oldu.
Küresel kanatlı eti fiyatlarında düşüş
FAO Et Fiyat Endeksi, gözden geçirilmiş ekim seviyesine göre yüzde 0,8’lik hafif bir düşüş kaydetti. Küresel kanatlı eti fiyatları, bol ihracata uygun arz ile artan küresel rekabet nedeniyle düştü. Bu eğilim, kısmen Brezilya’nın yüksek derecede patojenik kuş gribine bağlı ticaret yasaklarının önemli ithalatçılar tarafından kaldırılmasının ardından pazar payını geri kazanma çabalarını da yansıtıyor. Domuz eti fiyatları ise büyük ölçüde Avrupa Birliği’nde bol arz ve Çin’in gümrük vergilerini uygulamaya koymasının ardından talebin zayıflaması nedeniyle azaldı. Sığır eti fiyatları genel olarak istikrarlı kalırken, koyun eti fiyatları yükseldi.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi Kasım ayında yüzde 3,1 düştü. Bu düşüş, tereyağı ve tam yağlı süt tozu fiyatlarındaki gerilemelerden kaynaklandı. Azalan fiyatlar; büyük üretici bölgelerde artan süt üretimi ve bol ihracat arzını yansıttı. FAO Şeker Fiyat Endeksi ise ekim ayına göre yüzde 5,9 azaldı. Bu düşüş, mevcut sezonda bol küresel arz beklentileri ve Brezilya, Hindistan ve Tayland’daki güçlü üretim eğilimlerinden kaynaklandı.
Küresel tahıl üretiminde artış bekleniyor
FAO ayrıca 2025 yılına ilişkin küresel tahıl piyasası tahminlerini güncelledi. Özellikle Arjantin’de beklenenden daha yüksek buğday üretimi sayesinde, küresel tahıl üretiminin tarihte ilk kez üç milyar tonu aşması ve yüzde 4,9 artışla 3,003 milyar tona ulaşması öngörülüyor. Arpa, mısır gibi tane yemlik tahıllar ve pirinç üretimlerinin de geçen yıla kıyasla artması bekleniyor. Küresel pirinç üretiminin yüzde 1,6 büyüyeceği tahmin edilirken, başlıca üretici ülkeler arasında Bangladeş, Brezilya, Çin, Hindistan ve Endonezya öne çıkıyor.
Yeni Tahıl Arz ve Talep Özeti, ayrıca kuzey yarımkürede devam eden kışlık buğday sezonu ile güney yarımküredeki tane yemlik tahıl ekimleri hakkında ön güncellemeler sunuyor.
2025/26 döneminde küresel tahıl kullanımının bir önceki yıla kıyasla yüzde 2,1 artması bekleniyor. Güncellenen tahminlere göre, küresel tahıl stoklarının yüzde 6,5 artarak 925,5 milyon tonla rekor seviyeye ulaşacağı öngörülüyor. Küresel tahıl ticareti için yeni tahmin ise 2025/26 döneminde yüzde 3,3 artışla 500,6 milyon ton seviyesinde bulunuyor.
