Sürdürülebilir istihdam, yeşil işler, yeşil istihdam, yeşil yaka kavramları son yıllarda iş dünyasının literatürüne girdi, gittikçe de popüler hale geliyor. Egon Zehnder Kıdemli Ortağı Murat Yeşildere, konu ile ilgili yaptığı değerlendirmede 2024 yılında artış trendine giren, çevresel sürdürülebilirliğe odaklanan ‘Yeşil Yakalı Meslekler’ birçok şirket tarafından aranan nitelikler arasına girdiğini söyledi. Yeşil ekonomiye ve yeşil işlere geçişin en temel nedeni ise iklim değişikliğinin yol açtığı aşırı ısınma ve bunun istihdam üzerindeki olumsuz etkisi. Küresel ısınma ile öncelikli olarak tarım, inşaat alanlarının olumsuz etkileneceğinin yadsınamaz bir gerçek olduğunu söyleyen Yeşildere, “Uluslararası Çalışma Örgütü’nün sektör beklentilerine göre, yeni iklim politikaları ve taahhütler nedeniyle önümüzdeki yıllarda küresel olarak 24 milyon ‘Yeşil Yakalı’ iş oluşacak. 2024 yılında artış trendine giren, çevresel sürdürülebilirliğe odaklanan ‘Yeşil Yakalı Meslekler’ birçok şirket tarafından aranan nitelikler arasına girdi bile” dedi.
Yenilenebilir enerji alanlarında iş imkanı artıyor
Yeşil Yakalı çalışanlar olarak nitelendirilen geniş bir iş kolu yelpazesi olduğunu dile getiren Yeşildere, “Elektrikli Otomobil Mühendisliği, Yeşil Tasarım Uzmanlığı, Hava Kalitesi Mühendisliği, Solar Teknisyenlik, Yenilenebilir Enerji Mühendisliği, Geri Dönüşümcülük, Dalga Enerjisi Üreticiliği, Rüzgar Enerjisi Üreticiliği, Gıda Bilimi, Toprak Koruma Uzmanlığı, Çevre Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığı, Su Kalitesi Teknisyenliği, Peyzaj Mimarlığı, Koruma Bilimi, Yeşil Yatırımcılık gibi meslekler öne çıkacak. Yüzdesel olarak en büyük iş talebi artışına neden olması beklenen ilk üç sektör; güneş enerjisi, jeotermal enerji ve rüzgar olmak üzere elektrik üretimiyle ilgili” diye konuştu.
Yenilenebilir enerji gibi alanlarda daha fazla iş imkanı doğduğunu, fosil yakıtlara bağlı endüstrilerde iş gücü kaybı yaşanacağını söyleyen Yeşildere, “Yenilenebilir enerji alanında elektrik araçların kullanımında ve binalardaki enerji verimliliğindeki artış ile sürdürülebilir uygulamalar yeni istihdam alanları yaratacak. Küresel ölçekte işverenlerin yüzde 70’i yeşil dönüşüm için yetenekleri aktif olarak işe aldıklarını ya da almayı planladıklarını söylüyor. Bu da hali hazırda çalışma hayatı içinde olan Mavi Yakalı ve Beyaz Yakalı çalışanlar için yeni bir kariyer planlaması yapması için fırsat olabilir” diye vurguladı.
“Şirketler sürdürülebilirliğe yatırım yapıyorlar”
Türkiye’de özellikle son yıllarda sanayiden finans kesimine kadar büyük şirketlerin, sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir istihdam politikalarını yıllık raporlar halinde açıklamaya başladığı, bilgisini veren Yeşildere, “Çoğunda da iş ve yaşam koşulları, çevreye saygılı iş süreçleri, daha az karbon ayak izi bırakma taahhüdü, yetenek geliştirme, fırsat eşitliği, cinsiyet eşitliği maddeleri ana başlıklar halinde yer alıyor. Özetle şirketler sürdürülebilirliğe ve yeşil iş alanlarına artarak yatırım yapıyorlar, ancak bu alanlara yapılacak yatırımların artacak olmasına karşın eğer iyi eğitim ve geliştirme programları hayata geçirilemezse ‘Yeşil Yakalı’ çalışanların bulunması dönüşüm süreçlerine ket vuracak” dedi.
“Üniversiteler bu alanlara yönelik yeni bölümler açmalı”
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) yeşil işi, çevresel sürdürülebilirlik taşıyan ekonomik faaliyetler içeren aynı zamanda insana yakışır standartta çalışma koşulları sunan işler olarak tanımladığını söyleyen Yeşildere, “Yani çalışanın, sağlık ve refahını korurken, sürekli olarak verimli çalışmasını sağlamak; sürdürülebilir istihdam demek. Bu iki tanımı bir araya getirdiğimizde de karşımıza ‘Yeşil İş’ kavramı çıkıyor. Bu yüzden işverenlere çok önemli görevler düşüyor. Bu gelişime ayak uydurabilmek için, işverenlerin, üniversitelerin ve mesleki eğitim kurumlarının ortaklaşa müfredat ve programlarını istihdam piyasasının ihtiyaç duyduğu ve artarak duyacağı yeşil işlere hazırlaması gerekiyor. Sadece özel sektörün tasarladığı kurumsal eğitim programlarının değil üniversitelerin de bu alanlara yönelik yeni bölümleri bir an önce tasarlanması ve hatta açması gerekiyor” diye ekledi.
