Okul kıyafetlerinde yapılan yönetmelik değişimi aileleri maddi bir yükten kurtaracak ve çocukları marka ve madde tehlikesinden koruyacak
MERT UYGUNER
Milli Eğitim Bakanlığına (MEB) bağlı okul öğrencilerinin kılık ve kıyafetlerine dair yönetmelikte değişiklik yapıldı. Yürürlüğe giren yeni yönetmeliğe göre, okullardaki serbest kıyafet uygulaması kaldırıldı. Değişiklik ile belirlenen okul kıyafeti 4 eğitim ve öğretim yılı geçmeden değiştirilemeyecek. Değişen kıyafet yönetmeliğini öğrenci, veli ve okul açısından değerlendiren İzmir Ticaret Odası Meclis Başkan Yardımcısı Mehmet Tahir Özdemir, “Okullarda artık serbest kıyafet giyilmeyecek. Her okulun bir kıyafeti olacak. Bu durum öncelikle sürecin ekonomik boyutunu etkileyecek. Çünkü serbest kıyafet uygulaması öğrenciler arasındaki sosyal eşitsizliği bariz şekilde gösteriyordu. Ekonomik durumu daha iyi olan öğrenciler pahalı markalardan giyinirken, ekonomik durumu daha düşük olan öğrenciler bu şartları sağlamıyordu. Bu durumda psikolojik olarak öğrencileri kötü etkiliyordu. Öğrencinin her gün farklı bir giyim şekliyle okula gitmesi ailelerine de yük oluyordu. Okul formasının mali açıdan veliyi daha çok zorladığı ise yanlış bir algı. Sivil kıyafet veliye her zaman mali yüktü” ifadelerine yer verdi.
“Velilerin %82’si tarafından sivil kıyafeti kabul görmedi”
7 Kasım 2012’de yürürlüğe giren kıyafet yönetmeliği kapsamında okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liselerde serbest kıyafet uygulamasının maliyet sorunu dışında öğrencileri farklı alanlarda da etkilediğini belirten Özdemir, “Serbest kıyafet uygulaması aileye ek bir maliyet getirme dışında, öğrencinin okula bağlılığının düşeceği ve öğrencinin okula aidiyet duygusunun zayıflayacağı öngörüldüğünden, bu karara velilerden tepki gelmeye başladı” dedi. Esnafın bu süreçte örgütlü olduğunu dile getiren Özdemir, federasyon nezdinde gerekli yardımları aldıklarını da vurguladı. Özdemir, “Türkiye çapında büyük bir araştırma şirketinin yaptığı ankette velilerin yüzde 82’si sivil kıyafeti kabul görmedi. Akabinde federasyon nezdinde dönemin üst düzey yetkilileriyle temasa geçildi. Mevcut hükümetin kendisi de bir kamuoyu araştırması yaptı. Onların anketlerinde de yüzde 83 oranında okul formasına dönüş talebi geldi” diye konuştu. Sonraki süreçte, velilerin çoğunluğunun yani 50+1’lik kesimin okul kıyafeti istemesi üzerine öğrenci temsilcisi, okul aile birliği, öğretmen ve okul idaresi tarafından belirlenen bir kıyafetin giyilmesine karar verildiğini dile getiren Özdemir, son olarak geçen günlerde yürürlüğe giren yeni yönetmeliğe göre, okullardaki serbest kıyafet uygulamasının kesin olarak kaldırıldığını belirtti.
“Okul forması çocukları zararlı kişilerden de koruyor”
Okullarda serbest kıyafet yerine forma giymenin önemli nedenlerinden birinin de çocukları zararlı kişi ve yasaklı maddelerden korumak olduğunu belirten Özdemir, İzmir’in bazı semtlerinde sivil kıyafet uygulamasından sonra öğrencilere yasaklı madde satıldığını, bu kişilerinde sivil olması yüzünden fark edilmediğini ifade etti. Özdemir, “Yasaklı madde kullanma yaşı çok düştü. Okullarda sivil kıyafet olması, dışarıdan gelecek yabancı ve zararlı insanların da ayırt edilmesini zorlaştırıyor. Okul forması öğrenciyi bu tehlikelerden de koruyor. Çünkü öğretmen, forma sayesinde öğrencisini ayırt edebiliyor. Okul formasının tercih edilmesinin en büyük nedenlerinden biri de bu” diye konuştu.
“Öğrenci formayla okulunu temsil ediyor”
Okul formasının bir diğer önemli işlevinin öğrencilerin okula olan bağlılığını arttırdığını ifade eden Özdemir, “Özellikle başarı anlamında adı duyulmuş okulların formalarını giymek o öğrencilerde gurur yaratıyor ve öğrenci bu formayla okulunu da temsil ediyor. O okulları daha sonra tercih edecek öğrenciler ise ‘o okula gitmek, o formayı giymek’ düşüncesiyle daha azimli olabiliyor” diye konuştu. Yönetmeliğin çok katı ve değiştirilemez olmadığının da altını çizen Özdemir, 4 eğitim yılından sonra formaların değiştirilebildiğini, bu durumun da öğrencileri tekdüzelik psikolojisinden kurtardığını aktardı.
“Küçük esnafta bu pastadan pay alacak”
Serbest kıyafet uygulamasının veliler kadar esnafa da yük olduğunu dile getiren Özdemir, “50 senedir tekstil sektörünün içerisindeyim. Çalışma hayatım boyunca sektörde her zaman rekabet vardı. Ama okul kıyafeti konusunda esnaf olarak hep mağduriyet yaşadık” dedi. Yeni yönetmelikle beraber artık küçük esnafında satış yapabileceğini belirten Özdemir, sivil kıyafet döneminde marka psikolojisi yüzünden esnafın büyük firmalarla rekabet edemediğini söyledi. Yeni yönetmelikle beraber belirlenen okul kıyafetlerinin sadece okul aile birliğinin belirlediği yerlerden satılmayacağını birçok esnafın da satış yapabileceğini aktaran Özdemir, “Şimdi küçük esnafta bu pastadan pay alacak” diye konuştu.
“Özel günlerde kıyafet külfeti olmayacak”
Yönetmelikle beraber okulların öğrencilerden mezuniyet ya da özel günler için farklı kıyafet talep edemeyeceklerini söyleyen Özdemir, “Resmi bayramlar ve özel etkinliklerde öğrenci kendi okul kıyafetlerini kullanabilecek. Yani bugünler için veliye külfet oluşturacak özel bir kostüm ve benzeri kıyafetler aldırılması artık zorunlu değil. Mezuniyet törenlerinde zaten balo veya özel gece kıyafeti gibi giysiler yer almıyor. Mezuniyet törenleri normal koşullarda sosyoekonomik durumu iyi olan bölgelerdeki istisnai birkaç okulda düzenlenmekte olup, bu törenlerde okul aile birlikleri tarafından temin edilen kep cübbe takımını öğrenciler ister okul kıyafeti ister sivil kıyafeti üzerine giyiliyor. Devlet okullarındaki fiili durum budur. Özel okullarda da yine aynı şey söz konusu” ifadelerine yer verdi.
“Sivil kıyafet süreci, aile içinde huzursuzluk yaratıyordu”
Değişen yönetmeliği esnaf gözünden değerlendiren Krallar Tekstil’in sahibi Nabi Ayaydınlı, bu kararın öncelikli olarak veli ve öğrenci arasındaki iletişimi olumlu etkileyeceğine değindi. Ayaydınlı, “Çocukların arkadaşlarından gördüğü kıyafetleri ailelerinden istemeleri, ailelerinin ise maddi olarak bu karşılık verememesi aile içinde de huzursuzluk yaratıyordu” dedi. Bu yönetmelik değişikliği ile beraber hem veliler çocuklarını ‘arkadaşlar arasındaki marka yarışlarından’ arındırmış olacak, hem de sekiz aylık okul süresi boyunca öğrencinin giyeceği kıyafet belli olacağından aile ekonomisini zorlamayacak. Maalesef okul alışverişinde özellikle kıyafet, velilere daima bir külfet gibi geliyor. Bu yanlış bir düşünce çünkü sivil giyim daha maliyetli” dedi. Ayaydınlı, bundan sonraki okul süreçlerinde de yeni bir kıyafet düzenlemesi gelmeyeceğinin altını çizdi. Kıyafet dışında kullanılan aksesuar, teknolojik alet, çanta, ayakkabı alanlarında da düzenleme olması gerektiğini vurgulayan Ayaydınlı, öğrencilerin okul sürecinde sadece eğitimlerine odaklanmaları gerektiğini dile getirdi. Ayaydınlı, “Yeni yönetmelikle beraber esnafın da yüzü gülecek. Çünkü esnaf sivil kıyafet sürecinde büyük marka satan büyük firmalarla rekabet edemiyordu” diye konuştu. Artık okul kıyafetlerinin her esnafın satacağını belirten Ayaydınlı, yeni yönetmeliğin her yönüyle hem, öğrenci, hem veli hem de esnaf açısından avantajlı olduğunu belirtti.
