Bütün köşemizin okuyucularını, bize gerek fotoğraflarıyla destek verenleri, yanlışlarımızı düzeltenleri, fikir verenleri selamlayarak başlayalım. Geçen hafta kaktüs aşılamasına değinmiştik. Bir ayrıntıyı atlayarak yazımızı sonlandırmışız. Kaktüs aşılamasını her zaman yapabiliriz. Yalnız ilkbaharda yapıldığı zaman başarı şansınız çok yüksek oluyor. Madem bahar yaklaşıyor, tohum ekimi ile ilgili birkaç yazı gerekiyor. Yalnız önce Ay takvimi uyarınca hangi günler bahçede çalışmıyoruz, bir bakalım.
Önce 1 Mart 2025 tarihi Ay’ın Dünyamıza en yakın olduğu, aynı zamanda da ilk Ay düğümü tarihidir. 14 Mart tekrar Ay düğümü, 17 Mart Ayın en uzak, 28 Mart yine, yeniden Ay düğümü, 30 Mart tekrar Ay’ın Dünya’ya en yakın olduğu tarihlerdir. Bu tarihler herhangi bir bahçecilik eyleminde bulunmamak gerekiyor. 1 ile 7 Mart tarihleri yükselen Ay, 8-21 Mart tarihleri ise alçalan Ay dönemidir. Doğal olarak 22-31 Mart tarihleri arasında ise yükselen Ay dönemidir. İlkbahar yaklaştığı için lahana, ıspanak ve salatalıklar yükselen Ay döneminde ekilebilir. İnen Ay döneminde ise daha çok kök sebze ve soğanlar örneğin turp, şalgam ve pırasa tohumları ekilebilir.
Madem ilkbahar geliyor. Tohumları nasıl ekeceğiz? Yıllar geçtikçe kaybedilen eski yöntemleri, yolları daha akıllıca kulanmaya çalışıyoruz. Her ne kadar ülkemizin batı tarafı Sibirya soğuklarının etkisi altında olsa da, önümüzdeki sıcak aylara girmeden planlarımızı yapmaya başlamalıyız. Tohumların ekimini, camekan gibi bir az daha sıcak bir bölgede yapmak zaman kazanmak açısından önemlidir.
Geçmiş yıllarda, plastik kapları tohumları çimlendirmek için çok kullandık. Her geçen gün plastiklerin hormon üreten organları nasıl etkilediği daha iyi anlaşılmaktadır. Tam da bu nedenle, bahçe severlerin elden geldiğince bu maddelerden uzak durmaları gerekir. Özellikle mutfağınızda plastikten kesin olarak uzak durmalısınız. Sadece mutfakta mı? Bahçede de plastik malzeme kullanmayalım. Ne de olsa bahçede yetiştirdiğimiz sebze ve yemişler sonunda mutfakta bizim için hazırlanacak ya da pişirilecektir.
İşte yukarıda sıraladığımız nedenlerle sebze tohumlarını çimlendirdiğimiz kaplar metal, cam ya da pişmiş toprak olabilir. Yalnız biz burada size karton ya da eski adıyla mukavvayı önereceğiz. Özellikle de yumurta kaplarını size tavsiye ediyoruz. Doğal olarak burada da ayrıntılar var. Kullanacağımız yumurta kaplarının üzerinde yazı veya boya olmayanları yeğlemek kesinlikle daha akılcı olacaktır. Bunun birinci nedeni kullanılan mürekkeplerde ağır metaller olabileceğidir. Boyalı olanlarda ise, boyaların tohumlara ya da toprak solucanlarına zehirli etkisi olabileceğini unutmayalım.
Önce tohumları ekmeden her yumurta bölümünün dibini muhakkak delin; böylece tohumlara vereceğiniz suyun süzülüp gideceğinden emin olalım. Ayrıca yumurta kaplarının altına tepsi benzeri bir şeyler koymanınızı da öneririz. Hatta tepsi ile yumurta kaplarının arasına başka bir malzeme koymanız, böylece kartonun saksıya süzülen suyla doğrudan ilişkide bulunmasını önleyebiliriz.
Önceki yıllardaki deneyimlerimize göre, bir defa tohum yumurta kaplarında filizlendiğinde bir iki hafta içinde bu fideleri hemen başka bir saksıya almamız gerekecektir. Kısaca söylersek, yumurta kaplarına koyduğumuz toprak kısa bir zaman sonra çimlenen tohumlara yetersiz kalıyor. Çok kuvvetli fideleri, bulundukları yumurta bölümlerini bir makasla keserek kartonu ile başka bir saksıya ya da toprağa doğrudan dikebiliriz.
Zaten bolca sulanmış bu kartonlar, bir müddet sonra çok yumuşadıklarından dikim sırasında çok da dikkatli olamamızı gerektirmektedir. Kartonların toprağa karışmasının kolaylığı nedeniyle bahçe severlerin ilgisini çektiğini söyleyelim. Ayrıca yeşeren, çimlenen tohumların bir az unutulması durumunda fidenin köklerinin kartonun iç katlarına girebileceğini unutmayalım. Böyle bir durumda ne gam? Kartonla beraber fideyi toprağa ya da saksıya geçirebilirsiniz.
Yazımızın sonunda, kağıda basılı gazetemizde tohum dikimi için kullanılabilecek boyasız bir yumurta kabını göreceksiniz. Özellikle turp ya da şalgam gibi uzayan kökleri bulunan sebzeleri tuvalet kağıdının merkezinde bulunan grimtrak silindirik kartonları kullanabiliriz. Diğer bir olasılıkta ise bir boruya saracağımız kağıtlardan oluşturabileceğimiz kağıttan ruloları da istediğimiz derinlikte olacak biçme getirebiliriz. Eğer bu iş için de, gazete kağıdı kullanacaksanız mürekkeplerinde ağır metallerin bulunabileceğini unutmayın.
Bunlara ek olarak ise, geçen hafta yağan karın üzerinde bulduğumuz kokar süsen (Iris foetidissima) tohumlarını göreceksiniz. Son olarak da camekanımızda bulunan kırmızılaşmaya yüz tutmuş klivya yemişlerini sizinle paylaşıyoruz. Yemişler olgunlaşmaya başlayınca, içlerindeki tohumları da ekme zamanı geliyor demektir.
Keyifli Bahçeler…
