BM Gıda ve Tarım Örgütü, şubat ayı gıda fiyat endeksini açıkladı
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) şubat ayı gıda fiyat endeksini yayımladı. Endekse göre; küresel gıda emtia fiyatlarının ölçütü, şeker, süt ve bitkisel yağ fiyatlarındaki artışların etkisiyle şubat ayında yükseliş gösterdi. FAO fiyat endeksi, şubat ayında ortalama 127,1 puan olarak gerçekleşti. Endeks, bir önceki aya göre yüzde 1,6, 2024 Şubat seviyesine göre ise yüzde 8,2 arttı.
FAO’nun yayınladığı rapora göre, bu artış büyük ölçüde, üç aylık üst üste düşüşün ardından ocak ayından itibaren yüzde 6,6 artışla şubat ayında 118,5 puana ulaşan FAO Şeker Fiyat Endeksi sebebiyle gerçekleşti.
Süt ürünleri fiyat endeksi yükseldi
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, ocak ayından itibaren yüzde 4 artarak ortalama 148,7 puana ulaştı. Endeksteki bu artış, güçlü ithalat talebinin kilit ihracat bölgelerinde üretimi aşmasıyla peynir ve tam yağlı süt tozu dahil olmak üzere tüm önemli süt ürünlerindeki daha yüksek fiyatların sonucu olarak gözlemlendi.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, şubat ayında ortalama 156 puana ulaştı. Ocak ayına göre yüzde 2 ve bir yıl öncesine göre yüzde 29,1’e kadar yükseldi. Artış büyük ölçüde Güneydoğu Asya’daki mevsimsel arz kısıtlamaları ve biyodizel sektöründen gelen güçlü taleple yönlendirilen palmiye, soya ve ayçiçeği yağları için daha yüksek fiyatların sonucu olarak gerçekleşti.
Tahıl fiyat endeksi yüzde 0,7 arttı
FAO Tahıl Fiyat Endeksi, şubat ayında yüzde 0,7 oranında yükselerek ortalama 112,6 puana ulaştı. Ancak genel endeks, Şubat 2024 seviyesinin biraz altında kaldı. Dünya mısır fiyatları, Brezilya’daki sıkı arzlar ve güçlü ABD ihracat talebiyle desteklenerek yükselmeye devam etti. Buna karşılık dünya pirinç fiyatları, şubat ayında bol miktarda ihraç edilebilir arz ve zayıf ithalat talebi nedeniyle yüzde 6,8 düştü.
FAO Et Fiyat Endeksi, şubat ayında sabit kaldı. Endeks, ocak ayına göre yüzde 0,1 oranında düşüşle ortalama 118 puana ulaştı. Uluslararası kümes hayvanı ve domuz eti fiyatları bol miktarda arz nedeniyle azalırken, küçükbaş ve sığır eti fiyatları güçlü küresel ithalat talebiyle desteklenerek sabit kaldı.
FAO küresel buğday üretiminde artış öngörüyor
FAO ayrıca, son Tahıl Arz ve Talep Özeti’ni yayımladı. Özete göre; 2025’te küresel buğday üretiminin 796 milyon ton olacağı ve bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 1’lik mütevazı bir artış gerçekleşeceği öngörülüyor. Ancak özete göre; Doğu Avrupa’daki kurak koşullar ve Batı bölgelerindeki aşırı yağış gibi zorluklar verim iyileştirmelerini etkileyebilir. Amerika Birleşik Devletleri’nde buğday ekim alanlarının artması bekleniyor.
Hindistan’daki olumlu mahsul beklentileri ve Kamboçya ile Myanmar’daki elverişli yetiştirme koşullarının etkisiyle pirinç üretiminin 2024-2025’te 543 milyon ton ile rekor seviyeye ulaşması bekleniyor. Ayrıca FAO, 2024 yılı küresel tahıl üretim tahminini 2023 seviyesine göre hafif bir artışla 2 milyar 842 milyon tona yükseltti.
Küresel tahıl kullanımının artması bekleniyor
2024-2025 pazarlama yılı için küresel tahıl kullanımının, beklenen rekor pirinç tüketiminin etkisiyle bir önceki yıla göre yüzde 1 artışla 2 milyar 867 milyon ton olması öngörülüyor. Gıda tüketimindeki hafif düşüşün özellikle Çin’de endüstriyel kullanımdaki artışla dengelenmesiyle buğday kullanımının sabit kalması bekleniyor.
FAO ayrıca küresel tahıl stoklarında yüzde 1,9’luk bir düşüş öngörüyor. Tahıl stoklarının 2025 yılı için kapanış stoklarının 869,3 milyon ton olması ve Rusya Federasyonu ile Ukrayna’daki daha yüksek stokların başka yerlerdeki düşüşlerle telafi edilmesi bekleniyor. Küresel stok kullanım oranının yüzde 29,9’a düşmesi bekleniyor. Ayrıca FAO, değişen ihracat dinamikleri nedeniyle küresel tahıl ticareti, tahminini önceki sezona göre yüzde 5,6 düşüşle 484,2 milyon tona revize etti.
Mahsul görünümü bölgesel olarak değişebilir
FAO ayrıca bugün Mahsul Beklentileri ve Gıda Durumu raporunun yeni bir baskısını yayınladı. 2025’e bakıldığında,Afrika’daKuzey Afrika’daki uzun süreli kurak hava koşulları tahıl üretim beklentilerini zayıflatırken, Güney Afrika’daki olumlu yağışların 2024’teki önemli düşüşlerin ardından mahsul verimlerinde bir toparlanmayı desteklemesi bekleniyor.
Rapora göre, Asya’da görünüm ise karışık seyrediyor. Uzak Doğu Asya’nın 2025’te buğday üretiminde büyük ekimler ve elverişli hava koşullarıyla büyümeye devam etmesi bekleniyor. Buna karşılık, Yakın Doğu Asya 2024’ün sonlarından bu yana düşük yağışla boğuşuyor. Bu durumun da verim potansiyellerini etkilediği gözlemleniyor.
Rapora göre; Latin Amerika ve Karayipler’de karışık hava koşulları Güney Amerika’daki mısır üretimini etkiliyor. Arjantin’de bodur hastalık salgınları riski ek bir tehdit oluşturuyor. Bu zorluklara rağmen, büyük ölçüde Brezilya’daki iyi üretim beklentileri nedeniyle toplam üretimin hala ortalama seviyelerin üzerinde kalması bekleniyor. Orta Amerika ve Karayipler’de devam eden kurak koşullar Meksika’daki tahıl ekimlerini azaltırken, diğer bölgelerdeki elverişli hava koşullarının verimi artırması bekleniyor.
Raporda ayrıca Afrika’da 33, Asya’da 2, Latin Amerika ve Karayipler’de 2 ve Avrupa’da 1 olmak üzere 45 ülkenin şu anda gıda için dış yardıma ihtiyaç duyduğu vurgulanıyor. Rapora göre, devam eden çatışmalar ve iç güvensizlik, şiddetli açlığın başlıca nedenleri olmaya devam ediyor.
