İrrasyonel politikalardan geriye döneceğiz dedi Mehmet Şimşek. Gel gelelim dönmek o kadar kolay mı?
Önceki bakan Nureddin Nebati “Neo klasik ekonomi düşüncesinden epistemolojik bir kopuşu temsil eden heteredoks yaklaşım günümüzde giderek ön plana çıkan davranışsal ekonomi ve nöro ekonomiyle daha fazla önem kazanmaktadır” dediği zaman AKP’nin ekonomi politikası yeterince hızlanmıştı. Heteredoks yaklaşımla, yani ana akımdan kopan ekonomi düzeni, Nebati’nin desteğiyle, temel politikası bilgi olan anlayıştan koparak (epistemolojik) çılgın bir şekle dönüştü. Amerika’nın keşfinden sonra oluşan “vahşi batı” atmosferine dönen bir ortamda ülke yokuş aşağı gitmekte hızlandı.
Yeni Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, rasyonele, yani akılcı ve tutarlı ekonomi politikalarına geri dönmeye çalışıyor ama durumu zor. Ekonomi o kadar büyük bir süratle yokuş aşağı gidiyor ki, bu gidişi yavaşlatmakta bile zorlanıyor. Onun için 2026’da enflasyon yüzde 10’un atında olacak diyorlar.
Bir sorun daha var, o da kasada para yok.
Para bulmak için kapı kapı dolaşmak gerekiyor. Tabii Erdoğan ve çalışma arkadaşları için paranın olduğu yere, Körfez ülkelerine gidiyorlar. Onlarla me konuşuyorlar, hangi konuda anlaşıyorlar, neyi alıp neyi veriyorlar? Bunların hepsini kimse bilmiyor, fakat ilan edilmesi gereken konuları Resmi Gazetede yayınlandığı zaman bilgi sahibi oluyoruz.
İthalatta gümrük vergilerine 16 Ekim’de zam yapıldı. İthalat rejimi kararına değişiklik yapılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı kararına göre badem ithalatının gümrük vergisi oranı yüzde 2’den yüzde 15’e; ek mali yükümlülük tutarı da kabuklu ve kabuksuz bademler için ton başına ayrı ayrı artırıldı.
Ceviz ithalatının gümrük vergisi oranı ise yüzde 4’ten yüzde 15’e, ek mali yükümlülük tutarı da kabuklu ve kabuksuz ceviz için ton başına artırıldı.
Tabii ki iktidara para gerek. Badem ve cevizde gümrük vergisinin ve ek mali yükümlülüklerin artırılması yerli üreticiyi de korur. Zaten pazara gittiğniz zaman en ucuz kuruyemişin kilosu 200 liradan başlıyor, ceviz, badem 350 lira.
Gümrük vergileri artırıldı ama bazı ülkeler için vergide artırım değil indirim yapıldı. BAE’den yapılacak ithalata badem için yüzde 1, ceviz için yüzde 2 gümrük vergisi uygulanacak.
Şimdi sıkı durun: Birleşik Arap Emirlikleri ne ceviz ne badem üretir. Onların ürettiği ürün hurma.
Peki badem ve cevizi kim üretir? Tarım ve Orman Bakanlığımızın verilerine göre.
Dünyada en fazla badem üretim alanına sahip ülke %33’lik payla İspanya. Sırasıyla ABD, Fas, Tunus ve İran. Türkiye ise 52 bin ha ile bu ülkeleri takip etmekte olup dokuzuncu sırada yer almaktadır.
Çin, 2019 yılı toplam dünya ceviz üretiminin %56,1’lik kısmını karşıladı. Çin’i yaklaşık 592 bin üretim ile ABD izliyor. Türkiye ise %5,0’lık pay ile ceviz üretiminde dördüncü sırada yer almıştır. Ceviz üretim alanlarının %48,4’ü Çin, %11,3’ü ABD, %9,5’ini Türkiye oluşturdu.
BAE’nin dünyadaki ticaret merkezlerinden birisi olduğunu daha önce yazmıştım. Dünyanın her yerinden mal gelir, serbest bölgelerde stoklanır, yurt dışına satılır. Ticareti çok iyi bilen ve yüzyıllardır bunu en iyi yapan insanlar.
BAE’de ne ceviz ne de badem üretimi var. Ama görünen o ki, bir yerlerden alıp bize çakacaklar pardon satacaklar.
