Ülkedeki ayçiçeği üretiminin yaklaşık yüzde 45’ini üstlenen Trakya bölgesinde, kuraklık ve aşırı sıcaklar nedeniyle ciddi rekolte kaybı yaşandı. Çiftçi kimi tarlalarda hasat dahi yapamazken, başka tarlalardaki verim kaybı kalite kaybına da yol açtı. Bölgenin ziraat odaları ise rekolte kaybındaki en büyük sebebin kuraklık dışında ortalama üstü seyreden sıcaklıklar olduğunu söyledi. Ayçiçeği rekoltesi Trakya’da ortalama yüzde 50 düşüş gösterdi.
Şaylan: %60’a yakın verim kaybımız var
Bölgedeki ayçiçeği üretim durumunu anlatan Kırklareli Ziraat Odası Başkanı Ekrem Şaylan, aşırı sıcak ve kurak dışında yeni ekmeye başladıkları bir tohum çeşidinin de bölgeye uyum sağlamadığı için verimi yüzde 15 civarında düşürdüğünü açıkladı. Asıl verim kaybının ise ortalama üstü seyreden hava sıcaklıklarından geldiğini belirten Şaylan, “Ayçiçeğinde yüzde 60’a yakın bir verim kaybımız var. Bu sene sıkıntılı bir sezon geçirdik” dedi. Fiyat olarak da yeterli rakamı alamadıklarını dile getiren Şaylan, “Trakya Birlik yüzde 40 yağlı baz ürün için 13 bin 100 TL/ton avans ödemesi belirledi. İsterse fiyatı 20-25 TL olsun, verim yok” diye konuştu.
Kırklareli’nde toplamda 800 bin dekar ayçiçeği ekildiğini kaydeden Şaylan, düşük verimli yerlerde çiftçinin biçer-döver parasını karşılamayacağı için ayçiçeğini biçtirmediğini, tarlasını işlediğini anlattı. Rekolte kaybının tekrarlanmaması için iklim değişikliğine karşı tohum geliştirme çalışmaları yapılabileceğini ifade eden Şaylan, “4 aydır yağmur yağmıyor. Hiç görmediğimiz, 5-6 derece daha yüksek bir sıcaklık. Antalya’da olmayan sıcaklık bu sene Kırklareli’nde, Edirne’de görüldü. Uzun süre yaşandı bunlar. Aşırı sıcaktan dolayı kalite kaybı da oldu. Geçen sene ayçiçeğinde yağ oranları ortalama yüzde 45-46’ydı. Bu sene yüzde 40-41 gibi olur. Verim düştüğü için kalite de düşüyor. Sıcaklıklarda 35 dereceleri görüyorduk ama 40’ın üstünü görmüyorduk. Yani hem yağmurun az olması hem de sıcaklığın aşırı olması. İkisi bir arada olunca büyük bir sıkıntı yaşadık” dedi.
Arabacı: Dekar başına verim 150 kg’a düştü
Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı da ayçiçeğinde rekoltesinde önceki yıllara göre düşüş olduğunu söyledi. Edirne’nin merkezindeki verim kaybının yüzde 50 civarında olduğunu belirten Arabacı, geçtiğimiz sene dekar başına 170 kilogram alınırken bu sene 150 kilograma düştüğünü ifade etti. Erken ekilen tarlalardaki verimin ise geçtiğimiz yıllara yakın oranda olduğuna dikkat çeken Arabacı, “60 kilogram verim aldığımız yerler de var, 2-3 kilogram verim aldığımız yerler de. Özellikle Çorlu, Tekirdağ bölgelerinde bize göre daha da düşüş var. Yağışlardan dolayı ekinde mayıs ayının ortasına hatta haziranın başına kalanlar oldu. O dönemde ekilen ayçiçeklerinde verim kaybı var” ifadelerini kullandı.
Fiyatlar maliyetlerle başa baş geldi
Bölgede 1 milyon 200 bin dekarın üzerinde ayçiçeği ekildiğini kaydeden Arabacı, “Fiyat olarak kötü bir piyasa var şu an. Çünkü aşağı yukarı maliyet fiyatlarına denk geliyor. Verimin iyi olduğu bölgelerde bir nebze olsun kar ediyor üreticimiz ama genel ortalamayı 150 kilogram üzerinden varsayarsak, aşağı yukarı 111,50 TL dekar maliyeti hesaplıyoruz. Zaten piyasada şu an Trakya Birlik’in açıkladığı fiyat da 44 yağ için 15 TL. Ki yağlar da bu yıl yüzde 44 gelmiyor bütün bölgede. Yüzde 36-37 gelen yağ da çok var bu yıl. Ama genel ortalama yüzde 41-42 geliyor” diye açıkladı.
Verim kaybını önlemek için çözüm önerisi olarak sulanabilir bölgelerdeki arazileri bir an önce suyla buluşturmak gerektiğini vurgulayan Arabacı, “Çünkü bizim bu bölgede ayçiçeklerinin büyük bir çoğunluğunda hiç sulama şansımız yok. Ancak yağmur yağarsa ki bu yıl kış yağmurları zaten yoktu. Bir ilkbaharda, ekiliş döneminde yağdı o da ekilişi geciktirdi. Yani onun haricinde pek randımanlı yağış alamadık. Verimi artırmanın en önemli yollarından bir tanesi yağmur. Ya da sulanabilir tarım arazisi olması. Devletimizin bir an önce sulanabilecek bölgelerdeki yatırımlarını çoğaltıp üreticileri suyla buluşturması gerekiyor” diye konuştu.
