Yıl sonu yaklaşıyor ve şirketlerin üst düzey yöneticilileri gelecek sene ile ilgili hedefler koyma konusunda kafalarını yoruyorlar. Tamamı da farkındaki hedef yoksa yönetmek eylemi beklenen işlevini yerine getiremez. İşte ben bu ifadenin (ya da farkındalığın) altına imzamı atarım.
Peki, nedir hedef koyarak yönetmek? Biraz konunun içine girelim.
Hedef koyarak yönetmek
Hedefler koyarak yönetme, şirketlerin belirli bir zaman diliminde ulaşmak istedikleri sonuçları belirlemek ve bu hedeflere ulaşmak için stratejiler geliştirmek anlamına gelir. Hedefler, bir kişinin bireysel başarılarını artırmak veya bir şirketin misyonunu gerçekleştirmek için belirlenebilir.
Hedefler koyarak yönetmenin birçok faydası vardır:
Öncelikle yol gösterici olarak hizmet eder. Hedefler, bir kişi veya organizasyon için nereye gitmek istediklerini gösterir. Belirli ve ölçülebilir hedefler, odaklanmayı sağlar. Kişinin motivasyonu artırır. Ulaşılması zor ama gerçekçi hedefler belirlendiğinde, insanlar daha fazla çaba gösterir. Keza, performansı değerlendirme imkânı tanır. Belirlenmiş hedeflere ulaşma süreci, kişilerin veya şirketlerin performansını değerlendirmek için bir ölçüt sunar. Stratejik Planlama imkânı sağlar. Hedefler, stratejik planlama yapma sürecinde rehberlik eder. Hangi adımların atılması gerektiği ve hangi kaynakların kullanılacağı konusunda yol gösterir. Enerjiyi doğru yönlendirmeye yardımcı olur. Bu, zaman, para ve diğer kaynakların etkili bir şekilde kullanılmasını sağlar. İletişimi Geliştirir. Hedefler açıkça belirlendiğinde, bu hedeflere ulaşmak için işbirliği ve iletişim önem kazanır. Bu durum da ekip üyeleri arasındaki uyumu artırabilir.
Son olarak da şunu söyleyebilirim. Hedef koymak riskleri azaltır. Belirlenmiş hedefler, organizasyonun belirli bir yönde ilerlemesine odaklandığı için, riskleri önceden görebilme ve bu risklere karşı önlemler alma şansı tanır.
Sonuç olarak, hedefler koyarak yönetmek, bireylerin veya organizasyonların daha etkili, motive ve odaklanmış bir şekilde çalışmalarına olanak tanır. Bu nedenle, hedeflerin doğru bir şekilde belirlenmesi ve sürekli olarak izlenmesi önemlidir.
Buraya kadar “Hedef Koymanın faydaları” üzerine konuştuk. Şimdi de bir hedef koyarken nelere dikkat etmeliyiz ona bakalım.
Hedefler belirlerken SMART kriterlerini (Specific/Belirli, Measurable/Ölçülebilir, Achievable/Ulaşılabilir, Relevant/Uygun, Time-bound/Zamanlı) göz önünde bulundurmanız size gerçekçi olmanız anlamında çok şey katacaktır.
Gelin, bu konuyu biraz daha açalım.
Belirli (Specific) olmak
Hedefleriniz belirli ve açık olmalıdır. Ne yapmak istediğinizi net bir şekilde tanımlayın. Örneğin, “Şirketimizin yıllık gelirini artırmak” yerine, “Şirketimizin yıllık gelirini %20 artırmak” şeklinde belirli bir hedef koyabilirsiniz.
Ölçülebilir (Measurable) olmak
Hedefleriniz ölçülebilir olmalıdır. Başarıyı değerlendirmek için kullanabileceğiniz belirli bir ölçüm birimi veya metrik belirleyin. Örneğin, geliri artırmak yerine, belirli bir gelir miktarını hedef olarak koyabilirsiniz.
Ulaşılabilir (Achievable) olmak
Hedefler gerçekçi olmalı ve şirketinizin mevcut kaynakları, yetenekleri ve pazar koşullarıyla uyumlu olmalıdır. Hedeflerinizin ulaşılabilir olduğundan emin olun. Çok yüksek veya çok düşük hedefler belirlemekten kaçının.
Uygun (Relevant) olmak
Hedefler, şirketinizin genel stratejileri ve vizyonu ile uyumlu olmalıdır. Belirlediğiniz hedefler, şirketinizin uzun vadeli hedeflerine katkıda bulunmalıdır. Ayrıca, hedefleriniz şirketinizin değerlerine uygun olmalıdır.
Zamanlı (Time-bound) olmak
Hedefler belirli bir zaman çerçevesinde gerçekleştirilmelidir. Hedeflerinizi ne zaman tamamlamayı planladığınızı belirleyin. Örneğin, “Şirket gelirini yıllık %20 artırmayı 2024 sonuna kadar başarmak” şeklinde belirli bir zaman çerçevesi belirleyebilirsiniz.
Ayrıca, belirlediğiniz hedeflerinizi düzenli olarak izlemek ve değerlendirmek de önemlidir. Bu süreçte hedeflere ne kadar yaklaşıldığını değerlendirmek ve gerektiğinde stratejileri yenilemek şirketinizin başarısı için önemli olacaktır. Keza, çalışanları hedeflere odaklanmaya teşvik etmek, performanslarını değerlendirmek ve başarılarına uygun şekilde ödüllendirmek de hedeflere ulaşma sürecinde motivasyonu artırabilir.
Yazımın bu noktasında daha evvelki yazılarımda da sorduğum sorunun bir benzerini bir kez daha soracağım. “Bütün bunları biliyoruz da hedef verirken uygulayabiliyor muyuz?”. Tabii ki “Hayır”. Birçok yönetici hedef koyarken hata yapıp gerçekçi olmaktan uzaklaşıyor.
Sonu ne mi oluyor? Gelin şimdi de ona bakalım.
Gerçekçi olmayan hedefler koymak, şirket veya bireyler için bir dizi olumsuz sonuca yol açabilir. Ben yaşadıklarımdan aklımda kalanları alt alta sıralayayım.
Motivasyon kaybı
Gerçekçi olmayan hedefler, çalışanlar arasında motivasyon kaybına neden olabilir. Çünkü başarıya ulaşma olasılıkları düşük olduğu için insanlar hedeflere ulaşma konusunda umutsuzluğa kapılabilirler.
Performans düşüşü
Gerçekçi olmayan hedeflerin başarılamaması, çalışanların performansını olumsuz etkileyebilir. Çalışanlar, ulaşılamayacak hedefler için fazla çaba harcamaktan kaçınabilirler.
Stres ve baskı artışı
Ulaşılamayacak hedefler, çalışanlar üzerinde aşırı stres ve baskı yaratabilir. Bu durum, iş memnuniyetsizliğine ve işten ayrılmaya yol açabilir.
Kaynakların boşa harcanması
Gerçekçi olmayan hedeflere yönelik kaynaklar (zaman, para, insan gücü vb.) boşa harcanabilir. Bu da şirketin kaynaklarını etkili bir şekilde kullanma yeteneğini zayıflatabilir.
İtibar Kaybı
Sürekli olarak gerçekleştirilemeyen hedefler koymak, şirketin veya bireyin itibarını zedeleyebilir. Müşteriler, iş ortakları ve çalışanlar, gerçekçi olmayan hedefleri sürekli olarak başaramayan bir şirketi veya lideri ciddiye almayabilirler.
Stratejik sapma
Gerçekçi olmayan hedefler, şirketin gerçekten ulaşması gereken stratejik hedeflerden sapmasına neden olabilir. Bu da uzun vadeli başarıyı tehlikeye atabilir.
Bu nedenlerden dolayı, gerçekçi hedefler koymak, başarıya ulaşma şansını artırabilir ve motivasyonu yüksek tutarak performansı artırabilir. Hedefler belirlenirken şirketin mevcut kaynakları, yetenekleri, pazar koşulları ve rekabetçi ortam gibi faktörler dikkate alınarak gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler belirlenmelidir.
Yazımı Amerika Birleşik Devletleri’nin eski Dışişleri bakanı, diplomat ve siyaset bilimci Condoleezza Rice’ın bir deyişi ile bitirmek istiyorum. “Gerçekçi olmak, başarıyı hayal etmekten daha zor olabilir, ama sonunda daha tatmin edici olacaktır.”
Hepinize iyi bir hafta diliyorum.
