Yılın ilk on ayında dış ticaret açığı geçen yıla göre %3,2 artarak 91,04 milyar dolardan 3,92 milyar dolara yükseldi. İhracatın itahalatı karşılama oranı da %69,7’den %6,1’e geriledi. İlk on ayda ihracat geçen yıla göre %0,2 artarak 209,4 milyardan 209,9 milyar dolara yükseldi. İthalat ise %1,1 artarak 300,444 milyardan 303,821 milyar dolara çıktı. Bu arada Ekim ayında ihracatımız %7,4 artarken, ithalatımız da sadece %0,6 arttı.
| Yıllar | 2023 | 2022 | 2021 | 2020 |
|---|---|---|---|---|
| Miktar(ton) | 25.435.063 | 28.585.754 | 25.427.872 | 24.751.206 |
TUİK’in verilerinde yer alan bazı rakamlara göre ilk on ayın gelişmelerinde ham petrol ithalatımız, 2020’den itibaren Ocak – Ekim döneminde ton olarak şöyle gelişti:
Geçen senenin aynı dönemine göre petrol ithalatımız miktar olarak %11 azalmış durumda. Bu gelişmenin petrol faturasında müspet etkisi olacağını varsaymak mümkün. (Hampetrol ithalat değeri 2002 yılı başından itibaren gizleme nedeniyle paylaşılmamaktadır. O nedenle rakamsal olarak etkisi konusunda bir fikir sahibi olmak mümkün değil.)
Ocak-Ekim dönemi için fasıllara göre ithalata baktığımız zaman, ilk 10 sırayı alan kalemlerin toplamı 223,244 milyar dolara ulaşıyor. Bu da toplam 303,820 milyar dolarlık ithalatın içinde %73,48 oranına işaret ediyor.
| FASILLAR – İTHALAT | 000 $ | |
|---|---|---|
| 1 | Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve türevleri bitümenli maddeler, mineral mumlar | 57 187 793 |
| 2 | Kazanlar, Makinalar mekanik cihazlar parçaları | 34 030 763 |
| 3 | Kıymetli taşlar – metaller | 29 295 957 |
| 4 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler | 26 182 219 |
| 5 | Elektrikli Makina ve cihazlar | 23 351 125 |
| 6 | Demir Çelik | 20 847 169 |
| 7 | Plastikler ve mamulleri | 13 998 179 |
| 8 | Organik kimyasal ürünler | 7 807 897 |
| 9 | Optik, foto, sinema ölçü kontrol aletleri | 5 321 556 |
| 10 | Alumminyum ve Aluminyumdan eşya | 5 221 916 |
| TOPLAM | 223.244.574 |
| FASILLAR – İHRACAT | 000 $ | |
|---|---|---|
| 1 | Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı | 25 073 252 |
| 2 | Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları | 20 862 276 |
| 3 | Mineral yakıtlar ve yağlar | 13 275 419 |
| 4 | Elektrikli makina ve cihazlar, ses-görüntü | 12 630 924 |
| 5 | Kıymetli ve yarı kıymetli taşlar | 10 553 888 |
| 6 | Plastikler ve mamulleri | 8 846 385 |
| 7 | Örme giyim eşyası | 8 660 291 |
| 8 | Demir veya çelikten eşya | 8 270 233 |
| 9 | Demir ve çelik | 7 394 028 |
| 10 | Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı | 6 873 789 |
| TOPLAM | 122.440.486 |
Mineral yakıtlar ve yağlar her yıl olduğu gibi toplam ithalatın %18,82’sini oluşturarak ilk sıradaki yerini koruyor.
İhracatımızda ise ilk 10 sırayı alan fasılların toplam ihracatımız içindeki payının ortalaması %58,33 ile geçen yılın ortalaması seviyesinde. Motorlu kara taşıtları ihracatımız 25,073 milyar dolar ile ilk sırada yer alıyor ve ihracatımızın %11,95’ini oluşturuyor. Demir ve çelik İhracatımız 7,394 milyar dolar ile 9. sırada. Örülmüş ve örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarları ihracatımız ise toplam 15,534 milyar dolar. Motorlu taşıtlarda 1,109 milyar dolar aleyhte bir ticaret gözlenirken, demir çelik’te ilk dokuz ayda 13,454 milyar dolar fazla ithalat yapmış bulunuyoruz. Geçen yılın toplamında da bu rakam 12 milyar doların üzerinde idi.
İthalatımız ve ihracatımızda ilk 10 sırayı alan ülkeler ise aşağıdaki tabloda yer alıyor:
| İTHALAT 000 $ | İHRACAT 000 $ | |||
|---|---|---|---|---|
| 1 | Çin | 38 156 128 | Almanya | 17 666 150 |
| 2 | Rusya | 37 936 803 | ABD | 12 260 782 |
| 3 | Almanya | 23 795 885 | İtalya | 10 269 478 |
| 4 | Gizli Ülke | 20 760 954 | Irak | 10 252 633 |
| 5 | İsviçre | 17 707 231 | Birleşik Kral. | 10 177 508 |
| 6 | ABD | 13 086 972 | Rusya | 9 128 494 |
| 7 | İtalya | 12 236 644 | Fransa | 8 553 947 |
| 8 | Fransa | 9 447 493 | İspanya | 8 205 005 |
| 9 | BAE | 9 420 112 | BAE | 6 440 329 |
| 10 | Güney Kore | 8 105 172 | Hollanda | 6 358 396 |
| TOPLAM | 190 653 394 | 99 312 723 |
Toplam ithalatımızın %62,75’ini ilk 10 ülke ile gerçekleştiriyoruz. Ekim ayı sonu itibarıyla Çin 38,156 milyar dolar ile ilk kez ithalatımızda 1. sıraya yükseldi ve ithalatımızın %12,56’sı Çin’den. Rusya’dan ithalatımız 37,936 milyar dolar ile toplam ithalatımızın %12,49’unu oluşturuyor. Buna mukabil Rusya’ya ihracatımız 9,128 milyar dolar. Üçüncü sırada yer alan lmanya’dan ithalat 23,795 milyar dolar ile toplam ithalatın %7,83’ünü oluşturmakta.
İhracat yaptığımız ülkeler arasında Almanya 17,666 milyar dolar ile ilk sıradaki yerini koruyor. Toplam ihracatımızın %8,42’sini Almanya’ya yapıyoruz. Onu 12,260 milyar dolar ile ABD takip ediyor. Toplam ihracatımızın %47,31’i olan 99,312 milyar doları ilk 10 ülkeye yapıyoruz. İtalya 10,269 milyar dolar ile ihracatımızda 3. sırada yer alıyor ve toplam ihracatımızdaki payı da %5,84.
Not: Rakamlar TUİK’in verileri esas alınarak değerlendiril
