Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından Aktif İşgücü Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 20 Ocak 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı. Karara göre, kursiyerler, 20 günden az olmamak üzere fiili kurs gününün en az 2 katı kadar süre ile istihdam edilecek. İstihdam yükümlülüğü kapsamındaki kursiyerler kurs sınav sonucunun açıklandığı tarihten itibaren en geç 30 gün içinde işe başlatılacak. Yüklenicinin, bu 30 günlük süre içinde başvurması ve il müdürlüğünün uygun görmesi halinde; 30 günlük işe başlatma süresi 90 güne kadar uzatılabilecek. 30 günlük sürenin hesaplanmasına, yüklenicinin il müdürlüğüne yazılı başvuru tarihi ile il müdürlüğünün başvuru sonucunu yazılı olarak yükleniciye bildirdiği tarih arasında geçen süreler dâhil edilmeyecek. İstihdam edilen kişilerin işe giriş bildirgeleri gerekli denetim ve incelemelerin yapılabilmesini sağlamak amacıyla işe girişi takip eden en geç otuzuncu gün yüklenici tarafından il müdürlüğüne yazılı olarak teslim edilecek.
Ayrılanlar 24 ay kurstan yararlanamayacak
Yıllık işgücü eğitim planında yer alan mesleklerde kurs düzenlenebilmesi için işgücü piyasasından veya işverenlerden talep gelmesi gerekecek. Söz konusu talebin, il müdürlüğü tarafından yapılacak çalışmalar sonucunda Kurum kayıtlarından karşılanamaması halinde iş birliği yöntemiyle düzenlenenler hariç Genel Müdürlükten uygunluk onayı alınması şartıyla sadece karşılanamayan kısım için mesleki eğitim kursu düzenlenebilecek. Planda yer almayan bir meslek için hizmet alımı yöntemi ile kurs düzenlenmek istenildiğinde öncelikle il istihdam ve mesleki eğitim kurulunun onayıyla planda değişiklik yapılacak ve sonrasında Genel Müdürlükten uygunluk onayı alınacak. Planda yer almayan bir meslek için iş birliği yöntemi ile kurs düzenlenmek istenildiğinde il istihdam ve mesleki eğitim kurulunun onayıyla planda değişiklik yapılacak.
Kurstan, askerlik, tutukluluk, hamilelik, doğum, hastalık, işe giriş ve kursa devamı engelleyebilecek ikametgâh değişikliği gibi nedenler ile bu Yönetmelikte belirlenen devamsızlık süresini aşmaları sebebiyle ayrılmak durumunda kalanlar, durumları kursu takibe elverişli olmadığı için kursla ilişiği yüklenicinin teklifi ve il müdürlüğünün onayı ile kesilenler, devam ederken kursun iptal edilmesinden dolayı mezun olamayanlar, dışında mazeretleri il müdürlüğü tarafından uygun görülmeden ayrılanlar 24 ay boyunca kurs veya programlardan yararlanamayacak.
İstihdam yükümlülüğünün yerine getirilmesi yüklenicinin sorumluluğunda
İstihdam yükümlülüğünün yerine getirilmesi yüklenicinin sorumluluğunda olacak. İstihdamın değerlendirilmesinde, kursiyerin eğitim aldığı mesleğin Türk Meslekler Sözlüğündeki dörtlü birim grup kodu dikkate alınacak. Ancak, il müdürlüğü tarafından uygun görülmek ve sözleşme veya protokolde belirtilmek şartı ile Türk Meslekler Sözlüğündeki kurs düzenlenen mesleğin bulunduğu benzer dörtlü birim grubu içerisinde yer alan mesleklerde de kursiyerlerin istihdam edilmeleri kabul edilecek. SGK mevzuatı gereğince meslek kodunda yapılacak değişiklikler, değişiklik yapılan ay/dönem için geçerli sayılacak. Kurs konusu meslek veya kabul edilecek mesleklerde olmak şartı ile kursiyerlerin yüklenici tarafından veya kendi çabaları ile istihdamları veya kendi işlerini kurmaları yüklenicinin istihdam taahhüdünün değerlendirilmesinde dikkate alınacak. İstihdamın geçerli bir istihdam olarak kabul edilebilmesi için bu istihdamın 120 günden az olmamak üzere fiili kurs gününün en az 2 katı kadar gerçekleştirilmesi gerekecek. İl müdürlüğü tarafından uygun görülmesi halinde işverenler bir ildeki kontenjanını başka bir ilde ve aynı vergi numarası altında yer almakta olan işyerlerinden birinde kullanabilecek.
Programa devam zorunlu olacak
Askerlik, tutukluluk, hamilelik, doğum, hastalık, işe giriş ve programa devamı engelleyebilecek ikametgâh değişikliği gibi nedenler ile bu Yönetmelikte belirlenen devamsızlık süresini aşmaları sebebiyle ayrılmak durumunda kalanlar, durumları programı takibe elverişli olmadığı için programla ilişiği işverenin teklifi ve il müdürlüğünün onayı ile kesilenler, devam ederken programın iptal edilmesinden dolayı mezun olamayanlar, dışında mazeretleri il müdürlüğü tarafından uygun görülmeden ayrılanlar, 24 ay boyunca kurs veya programlardan yararlanamayacak.
Katılımcıların programa devam etmeleri zorunlu olacak. Geçerli bir mazereti olan katılımcılara, işveren ya da işveren vekili tarafından mazeret izni verilebilecek. Bu izinler, katılımcıların devam çizelgelerine yazılacak. Ancak, bu izin sürelerinin toplamı, doktor raporu ile belgelenebilen en fazla 5 günlük sağlık izni dışında, hangi sebeple olursa olsun toplam fiili program süresinin 10’da birini aşmayacak. Bu sürenin aşımı halinde, katılımcıların programla ilişiği kesilecek. 5 günü aşan sağlık izinleri onda birlik izin süresinden düşülecek. Ancak program süresinin kısaltılması halinde devamsızlık süresi başlangıçta sözleşmede belirtilen fiili program süresi esas alınarak, program süresinin uzatılması halinde ise devamsızlık süresi güncellenen fiili program süresi esas alınarak hesaplanacak.
Programın sona erdiği tarihten itibaren fiili program süresinin en fazla 4 katı kadar süre içerisinde istihdam yükümlülüğünün tamamlanması gerekecek. Süresi 60 az olan programlar için bu süre 240 gün olarak uygulanacak. Yüklenicinin gerekçeli talebinin il müdürlüğünce uygun görülmesi halinde bu sürelere 60 güne kadar ilave yapılabilecek.
Yaptırım ve yasaklılık kaldırılabilecek
Taahhüdün yerine getirilmemesi nedeniyle hakkında programdan yararlanamama yönünde yaptırım uygulanan işverenin; son 1 yılda yaptırım uygulanmasına neden olan programlara başlayan toplam katılımcı sayısının en az yüzde 60’ını 60 günden az olmamak üzere, düzenlenen fiili program süresinin en az 2 katı kadar süreyle aynı veya yakın meslekte istihdam ettiğini belgelemesi halinde, mali yaptırımlar saklı kalmak koşuluyla uygulanan yaptırım ve yasaklılık kaldırılır ve söz konusu işveren yeni program başvurusu yapabilecek. Genel Müdürlük tarafından yüzde 60 istihdam taahhüdü azaltılmaksızın ve 60 günden az olmamak üzere en az kurs/program süresi kadar istihdam yükümlülüğüyle özel politika ve uygulamalar geliştirilerek kurs, program, uygulama, proje ve protokol uygulanabilecek.
Deprem bölgesinde kurslara mali yaptırımlar uygulanmayacak
Cumhurbaşkanı Kararı ile belirlenen illerde, depremin meydana geldiği 6 Şubat 2023 tarihinden önce başlamış ve yasaklılık başlangıç tarihi 6 Şubat 2023 ve sonrasında olan kurs/programlar için 31 Aralık 2025 tarihine kadar katılımcı/kursiyer ve yüklenici/işveren için mali yaptırımlar saklı kalmak şartıyla yasaklılık hükümleri uygulanmayacak.
Cumhurbaşkanı Kararı ile belirlenen illerden Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Gaziantep (sadece İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde) illerinde 31 Aralık 2024 tarihine kadar uygulanacak kurs/programlarda katılımcıların en az yüzde 30’unun 60 günden az olmamak üzere en az kurs/program süresi kadar istihdam edileceğinin taahhüt edilmesi zorunlu olacak.
Karar ile belirlenen illerden Adana, Diyarbakır, Gaziantep (İslahiye ve Nurdağı ilçeleri hariç), Kilis, Osmaniye, Şanlıurfa illerinde 31 Aralık 2024 tarihine kadar uygulanacak kurs/programlarda katılımcıların en az yüzde 40’ının 60 günden az olmamak üzere fiili kurs/program gününün en az bir buçuk katı kadar süreyle istihdam edileceğinin taahhüt edilmesi zorunlu olacak.
