Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) 2024 yılı Ocak ayına ilişkin İktisadi Yönelim İstatistikleri ve Reel Kesim Güven Endeksi verilerini yayımladı. 2024 yılı Ocak ayında mevsimsellikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE-MA), bir önceki aya göre 0,5 puan azalarak 102,9 seviyesinde gerçekleşti. Mevsimsellikten arındırılmamış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) bir önceki aya göre 1,8 puan artarak 100,9 seviyesinde gerçekleşti. Endekste 100’ün altındaki değerlerler anketin kapsadığı reel kesim temsilcilerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin azaldığı kötümser bir görünüme, 100’ün üzerinde olması ise iyimser bir görünüme işaret ediyor.
Endeksi oluşturan anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, mamul mal stoku, mevcut toplam sipariş miktarı, son üç aydaki toplam sipariş miktarı ve sabit sermaye yatırım harcamasına ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkilerken, gelecek 3 aydaki toplam istihdam, genel gidişat, gelecek üç aydaki üretim hacmi ve gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi azalış yönünde etkiledi.
Gelecek üç aydaki istihdama ilişkin artış beklentileri zayıfladı
Son üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmi ve ihracat sipariş miktarında azalış bildirenler lehine olan seyrin bir önceki aya göre güçlendiği, iç piyasa sipariş miktarında azalış bildirenler lehine olan seyrin ise bir önceki aya göre zayıfladığı gözlendi. Mevcut toplam siparişlerin mevsim normallerinin altında olduğu yönündeki değerlendirmeler ile mevcut mamul mal stokları seviyesinin mevsim normallerinin üstünde olduğu yönündeki değerlendirmelerin bir önceki aya göre zayıfladığı görüldü. Gelecek üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmi, ihracat sipariş miktarı ve iç piyasa sipariş miktarında artış bekleyenler lehine olan seyrin bir önceki aya göre güçlendiği görüldü. Gelecek üç aydaki istihdama ilişkin artış yönlü beklentilerin bir önceki aya göre zayıfladığı, gelecek 12 aydaki sabit sermaye yatırım harcamasına ilişkin artış yönlü beklentilerin ise güçlendiği gözlemlendi.
Ortalama birim maliyetlerde, gelecek üç ayda artış olacağını bekleyenler ile son üç ayda artış olduğunu bildirenler lehine olan seyrin güçlendiği görüldü. Gelecek üç aydaki satış fiyatına ilişkin artış yönlü beklentilerin de güçlendiği gözlendi. Gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla yıllık ÜFE beklentisi bir önceki aya göre 3,8 puan azalarak yüzde 55,0 seviyesinde gerçekleşti.
İşyerlerinin yarısı üretimlerini kısıtlayan faktör bulunmadığını belirtti
2024 yılı Ocak ayında, ankete katılan işyerlerinin yüzde 54,8‘i üretimlerini kısıtlayan faktör bulunmadığını belirtirken, yüzde 14,9‘u talep yetersizliğinin üretimlerini kısıtlayan en önemli faktör olduğunu belirtti. Onu sırasıyla ham madde-ekipman yetersizliği, işgücü yetersizliği, mali imkansızlıklar ve diğer faktörler izledi. Son üç aydaki rekabet gücüne ilişkin gelişmeler değerlendirildiğinde, yurt içi piyasalardaki rekabet gücüne ilişkin olarak bir önceki dönemde azalış bildirenler lehine olan seyrin zayıfladığı görüldü. Avrupa Birliği içindeki yurt dışı piyasalardaki rekabet gücüne ilişkin azalış bildirenler lehine olan seyrin zayıfladığı, Avrupa Birliği dışındaki yurt dışı piyasalardaki rekabet gücüne ilişkin azalış bildirenler lehine olan seyrin ise güçlendiği gözlendi. İçinde bulunduğu sanayi dalındaki genel gidişat konusunda, bir önceki aya kıyasla daha iyimser olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 6,7‘ye gerilerken, daha kötümser olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 16,3‘e ve aynı kaldığını belirtenlerin oranı yüzde 77’ye yükseldi.
