Enflasyon rakamı, geçen yıl Haziran ayında gerçekleşen %38,21’lik seviyeden bu yılın Şubat ayı da dahil artmaya devam ediyor. Şubat ayında aylık fiyat artışı 2023’de %3,15 iken bu yıl %4,53 olarak gerçekleşmesi sonucu 2022 Kasım ayından beri en yüksek seviyesi olan % 67,07’ye yükseldi.
2024 yılındaki gelişmeler bir önceki aylık artışların altında ya da üstünde kalınacağına göre değişim gösterecek. Mart, Nisan ve Mayıs ve Haziran ayları 2023 yılında sırasıyla %2,29; %2,39; %0,04 ve %3,92 olarak gerçekleşmiş ve Haziran sonunda enflasyon %38,21’e gerilemişti. Son yazımda Şubat ayında da aylık artışın yüksek çıkma ihtimalinin yüksek olduğunu belirtmiş ve %67 seviyelerini görebileceğimizi belirtmiştim. Mart sonunda yapılacak seçim dikkate alınırsa ve bazı artışların seçim sonrasına ertelenmiş olmasını varsayarsak, bu yıl Haziran ayına geldiğimizde herhalde enflasyon rakamı belki de %67 seviyesinin de üzerinde gerçekleşecek. Önümüzdeki 10 ay içinde hedeflenen yıl sonu %35 hedefine erişebilmek için aylık ortalama artışın %1,92 olması gerekiyor.
Geçen yılın Temmuz ve Ağustos aylarındaki %9,49 ve %9,09 aylık artışlar devre dışında kaldığında Eylül ayında büyük olasılıkla enflasyon rakamının gerilediğini görebileceğiz ancak bu gerileme yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde nereye kadar iner şimdiden bir şey söylemek zor. Seçim sonrası halen %15’e yakın bir oranda bastırılmış olduğu öne sürülen kurdaki oynamanın seçim sonrasındaki fiyat gelişmelerini etkileyeceğine kesin gözle bakmak gerekir. Daha sağlıklı bir tahmini Mart ayından sonra yapmak doğru olacaktır.
Alttaki tabloda 2022 yılından itibaren aylık artışlar ve onun yanında da bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranları yer alıyor. Bu tabloyu her ay enflasyon verileri açıklandıkça güncelleyip sizlerle paylaşmaya devam edeceğim. Veriler ve değerlendirmenin TUİK rakamlarında göre yapıldığını da hatırlatmak isterim.
TÜKETİCİ ENFLASYONU TABLOSU
Yukarıdaki tabloyu incelediğimiz zaman Hükümetin baz etkisi ile ilgili açıklamalarının ümit verici açıklamaları neye dayanarak yaptıklarını da görmek mümkün.
Üretici fiyat endeksleri ve değişimler de çok önemli. Zira üretici fiyatları bir şekilde tüketici fiyatlarına belli bir gecikme ile olsa da yansımak zorunda. O nedenle yukarıdaki tüketici enflasyonu tablosunun aynı dönemi kapsayan üretici enflasyonu tablosunu da aşağıya ekledim.
Tabloya baktığımızda, Üretici fiyat artışının Şubat 2023’de %1,56 iken bu yıl %3,74’e yükseldiği, dolayısıyla da Ocak sonu %44,20 olan yıllık üretici fiyat artışının Şubat 2024’de %47,29’a yükseldiğini görüyoruz. Ancak, büyük olasılıkla geçen yıl yapılan seçimin de etkisiyle 2023 yılında Mart – Mayıs dönemlerinde aylık artışlar sırasıyla Mart’da %0,44; Nisan’da %0,81 ve Mayıs’da %0,65 olarak gerçekleşmiş ve 2022 Haziran’ında %138,31’den 2023’de %40,42’ye inmiş, şimdi de tekrar yükselerek Şubat sonunda %47,29’a çıkmış durumda. Bu sene yine seçim var ama Mart sonu bitmiş olacak. Ayrıca ekonomi politikasının dinamiklerinin de alınacak kararları farklı şekilde etkileyeceğini söylemek mümkün olacak diye düşünüyoruz. Ama bu konuda bir tahminde bulunmanın şu an için yanıltıcı olabileceğini düşünüyorum ama geçen ay da yapmış olduğum yorumu biraz farklı olarak aşağıda tekrarlamakta fayda görüyorum..
Üretici fiyatlarında yıl sonları dikkate alındığında 2022’de %97,72 ile 2006’dan beri en yüksek rakama ulaşılmış. Büyük olasılıkla 2024’de ilk altı ayda artış %20’nin üzerinde gerçekleşecek ve bu da üretici enflasyonunun %50’lere doğru yükselip sonra yıl sonuna kadar gerileyebileceğini tahmin etmemize neden oluyor. %40 rakamını yakalayabilmek için önümüzdeki 10 ayda aylık ortalama %2,5 seviyesinde kalmak gerekiyor. Rakamlar henüz enflasyonda maalesef net bir başarıya işaret etmiyor.
