Teknolojiyi verimli bir itici güç olarak benimseyen CEO’ların %41’i verimliliği artırmak ve iş performansını desteklemek için ‘yapay zekayı’ çıkış noktası olarak görüyor
Uluslararası denetim ve danışmanlık şirketi Ernst & Young (EY), CEO Görünümü 2024 Araştırma sonuçlarını açıkladı. Dünya çapında 21 ülkeden bin 200 CEO’nun önümüzdeki döneme dair beklentileri, zorluklar ve fırsatlar üzerine gerçekleştirilen araştırma, CEO’ların önemli çoğunluğunun iyimser olduğunu gösteriyor. Rapora göre, stratejik dönüşüm planlarını hayata geçirme konusunda aktif davranan CEO’lar gelir artışında yüzde 64 ve karlılıkta yüzde 63 artış bekliyor. Rapor; bu dönüşümü gerçekleştiren CEO’ların oranının yüzde 58 olduğunu ve Temmuz 2023’te yüzde 21 olan bu oranın üç katına çıkarak ciddi bir sıçrama kaydettiğini gösteriyor.
Araştırmaya katılan CEO’ların yüzde 76’sı, küresel ekonominin düşük büyümeyle devam edeceğini veya hiç büyümeyeceğini düşünüyor. Katılımcıların yüzde 78’i, devam eden enflasyonist baskılar nedeniyle faiz oranlarının ‘daha uzun süre yüksek’ kalması için hazırlanırken, yüzde 57’si işletme maliyetinde artış öngörüyor.
Araştırma aynı zamanda 20’den fazla ülkede 300 özel sermaye (PE) liderinin yatırım ve portföy yönetimi görünümlerine ilişkin bakış açılarını da açıklıyor. Ankete katılan PE liderlerinin yüzde 71’i CEO’nun düşüncelerini yansıtarak, mega işlemlerde de artış öngörüyor. Ankete katılan PE liderlerinin yüzde 70’i, 2024’te kurumsal yatırımlarda veya faaliyetlerde artış olacağını tahmin ediyor; bu da bir önceki yıla kıyasla daha canlı bir işlem pazarına işaret ediyor.
Birleşme ve satın alma işlemlerinde artış bekleniyor
CEO’lar, birleşme ve satın alma işlemlerinde bir toparlanma bekliyor. Araştırmaya katılan 10 CEO’dan 8’i birleşme ve satın alma işlemlerinde 10 milyar doların üzerinde bir artış olacağını öngörüyor. Ankete katılan CEO’ların yüzde 36’sı önümüzdeki 12 ay boyunca birleşme ve satın alma yapmayı planlıyor. CEO Görünümü 2024 Araştırması’na göre ABD, birleşme ve satın alma faaliyetleri açısından en cazip hedef bölge konumunu korurken ABD’yi Japonya, İngiltere, Çin ve Hindistan takip ediyor. Birleşme ve satın alma işlemlerinde ‘gelişmiş üretim’ sektörü en üst sırada yer alan sektör olarak belirleniyor ve bunu ‘bankacılık ve sermaye piyasaları’, ‘sigorta’, ‘tüketici ürünleri’ ve ‘mobilite’ takip ederek ilk 5’te yer alıyor.
Verimlilik odaklı dönüşüm planları hızlanıyor
Araştırma, CEO’ların stratejik dönüşümde hem olumlu hem de proaktif davrandığını ortaya koyuyor. Ankete katılan CEO’ların yüzde 58’i stratejik dönüşüm planlarını 12 ay içinde hızlandırmayı planladıklarını belirtirken, Temmuz 2023’te yüzde 21 olan bu oran neredeyse üç katına çıkarak önemli bir sıçrama kaydediyor. Temmuz 2023’te CEO’ların yüzde 37’si herhangi bir dönüşüm planı olmadığını söylerken CEO Görünümü 2024 Araştırması’nda ise bu oran sadece yüzde 5 olarak belirtiliyor.
Asya-Pasifik’teki katılımcıların yüzde 58’i ve Avrupa’daki katılımcıların yüzde 55’i; ABD’nin hâkim olduğu Amerika kıtasındaki CEO’ların yüzde 60’ı iş dönüşümlerini hızlandırmayı planlıyor.
CEO’ların öncelikli odak alanları arasında verimlilik artırımları ve maliyet yönetimi stratejileri yer alıyor. Ankete katılan CEO’ların yüzde 42’si ve özel sermaye liderlerinin yüzde 45’i işletme sermayelerini etkin bir şekilde yönetmeye öncelik veriyor. Teknolojiyi verimli bir itici güç olarak benimseyen CEO’ların yüzde 41’i verimliliği artırmak ve iş performansını desteklemek için ‘yapay zekayı’ çıkış noktası olarak görüyor, yüzde 76’sı ise teknolojinin gelir artışı üzerinde çok az etkisi olacağını düşünüyor.
İtalyan CEO’lar GenAI’ya büyük yatırım yapıyor
İtalyan CEO’lar, GenAI’nin kendi işleri üzerindeki önemini kabul ediyor ve CEO’ların yaklaşık yüzde 80’i, rakiplerine göre stratejik bir avantaj elde etmek için GenAI üzerinde hemen harekete geçmeleri gerektiğini kabul ediyor. İtalyan CEO’ların yüzde 88’i GenAI’nin onları kendi iş modellerini bozmaya zorlayacağı gerçeğini de kabul ediyor.
İngiltere, İtalya’yı yakından takip ediyor; CEO’ların yüzde 74’ü şirketlerini GenAI konusunda hızlı hareket etmeye zorlamaları gerektiğinin sinyalini veriyor. Birleşik Krallık CEO’larının yüzde 77’si, yapay zekâ uzmanlığına sahip olduğunu iddia eden şirketlerde keskin bir artış olduğunu ve bunun da güvenilir tedarikçileri, ortakları veya birleşme ve satın alma (M&A) hedeflerini belirlemeyi zorlaştırdığını kabul ediyor.
Alman CEO’ların yüzde 97’si yapay zekaya önemli yatırımlar yapıyor veya planlıyor olsa da yalnızca yüzde 64’ü GenAI konusunda hemen harekete geçmeleri gerektiğini düşünüyor. Harekete geçme aciliyeti, faydalar ve riskler arasındaki belirsizlikten etkilenirken, bu da bir yapay zekâ stratejisi uygulanmasını zorlaştırıyor.
Jeopolitik riskler kurumsal stratejinin ayrılmaz bir parçası oldu
Önümüzdeki 12 ay içinde dünya nüfusunun yarıdan fazlasının oy verme kabinine gideceği göz önüne alındığında, CEO’lar jeopolitik risklerin ve potansiyel iş etkilerinin son derece farkında. Ankete katılanların yüzde 78’i, popülist hareketlerin jeopolitik belirsizliği artırması ve ticari zorluklar oluşturmasından endişe duyuyor. Ankete katılanların yüzde 76’sı, 2024’teki büyük seçimlerde yapay zekanın siyasi olarak kötüye kullanılması konusunda da endişeli.
Çoğu CEO, kuruluşlarının jeopolitik belirsizliği karar alma süreçlerine entegre etme becerisinden emin olsa da katılımcıların yüzde 48’i jeopolitik riskleri yönetmek için aktif süreçlerinde iyileştirme yapılması gerektiğine inanıyor. Aslında, ankete katılan CEO’ların ve PE liderlerinin yüzde 98’i, belirli iş kollarından çıkmak veya planlanan bir yatırımı ertelemek dahil olmak üzere yatırım planlarında değişiklikler yapmak zorunda kalıyor.
“Şirketler, iş birlikleri için zemin hazırlıyor”
EY Türkiye Strateji ve Kurumsal Finansman Bölüm Başkanı Özge Gürsoy Büyükavşar, konuyla ilgili değerlendirmesinde şunları söyledi: “Her ne kadar CEO’lar küresel ekonomide durgunluğun devam edeceğini beklese de bu onların kârlılık beklentilerini azaltmadı. CEO’ların yüzde 64’ü gelir artışında ve yüzde 63’ü ise kârlılıkta artış bekliyor, verimliliği artırma ve işlerini büyütme konusunda dönüşüm fırsatlarını değerlendiriyor. Birleşme ve satın alma piyasasında iyileşme belirtilerinin gelmesiyle şirketler, planlarını yeniden gözden geçiriyor, akıllı yatırımlar arayarak potansiyel iş birlikleri için zemin hazırlıyor. Aynı zamanda CEO’lar jeopolitik risklerin kurumsal stratejinin ayrılmaz bir parçası olduğunu kabul ediyor ve jeopolitik riskleri yönetmek için süreçlerinde iyileştirme yapıyorlar.”
