Mart ayının son günü Türkiye genelinde yapılan yerel seçimlerin sonuçları resmi olarak netleşmemiş olsa da, bir çok kimsenin beklemediği bir şekilde CHP’nin başarısı ile sonuçlandı. Genel olarak iktidarın da kendisine hedef gösterdiği İstanbul seçimleri konusunda anketlerin Ekrem İmamoğlu’nu göstermesi nedeniyle seçim öncesi en çok İstanbul Büyük Şehir Belediye Başkanlığı gündemi işgal etmişti. Sonuçta başta Cumhurbaşkanı Erdoğan olmak üzere bakanların da yasalara rağmen açık bir şekilde destek verdikleri İstanbul seçimi anketlerin en yüksek tahminini 10 puanlık fark ile yapan Metropol’ün tahminin de üzerinde %11,49 puanlık bir farkla İmamoğlu’nun ipi göğüslemesi ile sonuçlandı.
Anketlerde katılımın %87 civarında olması bekleniyordu ama İstanbul’da %76,59’da kaldı. Dolayısıyla İstanbul’da anketlerde beklenenden 1 milyon 223 bin eksik oy kullanıldı. Bu eksik kullanılan oylar İmamoğlu’nda 128 bin iken, AKP’de 466 bin ve DEM+İYİP+YRP ve diğer partilerde 629 bin olarak gerçekleşti. Bunun sonucu olarak da İmamoğlu en yakın rakibi Kurum’dan toplamda %11,49’a isabet eden 996 bin oy daha fazla alarak 2019 seçimlerindeki farkın da üzerinde bir artışla yarışı kazandı.
Seçimler 81 ilde 973 ilçe ve 390 belde belediye başkanı ile beraber 50 bin 336 muhtarı da belirledi. YSK Başkanlığı tarafından ülke genelinde %78,11 olarak açıklanan ve 207 bin 848 sandıkta 61 milyon 441 bin 882 seçmenin oy kullandığı seçimde kesin olmayan sonuçlara göre il bazında Cumhuriyet Halk Partisi 35, Adalet ve Kalkınma Partisi 24 Halkların Eşitliği ve Demokrasi Partisi 10, Milliyetçi Hareket partisi 8, Yeniden Refah Partisi 2, Büyük Birlik Partisi 1 ve İyi Parti de 1 belediye başkanlığı kazandı.
Türkiye geneline baktığımızda, belediye başkanlığı seçimlerinde ilk sırayı alan CHP’nin %37,74 ile yarışı önde bitirdiği ve bunu ittifak olarak katılmadığı seçimde gerçekleştirmiş olması dikkat çekiyor. AKP, bir çok ilde Cumhur ittifakı olarak girdiği seçimde %35,49 ile ikinci sırayı alırken %6,19 ile Yeniden Refah Partisi 3. sırayı, %5,67 ile de DEM 4. sırayı aldı. MHP %4,98’de kalırken diğer partilerin aldıkları oy da %9,9 oldu.
Belki mukayese tam doğru olmayabilir ama geçen yıl yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminin 81 ildeki 2. tur sonuçlarına bakarsak, 52 ilde RTE kullanılan 21 milyon 901 bin 518 oyda Kılıçdaroğlu’ndan 6 milyon 51 bin 412 oy fazla almış, KK ise 29 ilde 29 milyon 512 bin 985 oyda RTE’den 4 milyon 86 bin 789 oy daha fazla almış idi. 31 Martta yapılan belediye seçimlerinde ise 81 ilin 35’inde CHP kazanırken AKP ancak 24’ünde kazanabildi.
Bu sonucun bir yıldan kısa bir zaman dilimi içinde gerçekleşmiş olması muhtelif sebeplerle açıklanabilir. En başta ekonominin enflasyon konusundaki başarısızlığı ve bunun direkt kişilerin cebine yansımış olması, vaatlerin iktidar tarafından hep ertelenerek adeta toplumun uyutulması yanı sıra AKP’nin kentli seçmenden tamamen koptuğu, CHP’nin ise AKP’nin etkili olduğu illerde de onu ikinci plana ittiği düşünülebilir.
Özgürlükçü, ve temsili demokrasi talebinin mevcut Cumhurbaşkanlığı Hükümet sisteminin ekonomi ve dış politikada gösterdiği zafiyeti daha da zor bir duruma sokacağı görülmektedir. Merkezi yönetimin popülist yaklaşımlarının da bir anlamda etkisini yitirmeye başladığını da düşünebiliriz. Bu kapsamda büyük olasılıkla RTE’nin bir kez daha Cumhurbaşkanı olabilme yolunu açacak Anayasa’da yapılması düşünülen değişiklik de rafa kaldırılmış olacaktır. Keza tarikatlara verilen tavizler, eğitimdeki müfredat zorlamaları da belki AKP’yi tekrar bu konularda düşünmeye itecektir.
Bir çok kimsenin beklemediği bu sonuç politik sahnede önemli bir dönüşümün başlangıç noktası olabilecektir. Tabi bu, ancak CHP’nin bu konuda üstüne düşen görevi tam anlamıyla yerine getirip, fırsatı kendi lehine çevirecek politikaları uygulayabileceğini ve politikada ciddi bir alternatif olabileceğini toplumu inandırabilirse mümkün olabilecektir.
